Thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông sản chủ lực chất lượng cao

Xây dựng mô hình nguyên liệu chuẩn sẽ tạo nền tảng cho liên kết sản xuất nông nghiệp các vùng, miền cả nước - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Đề án thí điểm tập trung xây dựng đối với các nông sản chủ lực như: Tôm, cá tra, lúa gạo, trái cây được triển khai trên địa bàn thuộc 184 xã, 50 huyện của 11 tỉnh, gồm: Sơn La, Hoà Bình, Đồng Tháp, Tiền Giang, Long An, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Gia Lai, Đắk Lắk, Kiên Giang, An Giang với tổng diện tích 158.300 ha. Tổng kinh phí thực hiện Đề án hơn 1.600 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương chiếm 32%, nguồn vốn của địa phương và các hợp tác xã, doanh nghiệp đối ứng 26,48%, còn lại là vốn tín dụng.

Theo các đại biểu, phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn tập trung trên cơ sở liên kết bền vững với doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ là xu thế tất yếu của nền nông nghiệp hàng hóa, hiện đại. Vùng nguyên liệu được xác định là điểm khởi đầu và là nền tảng để phát triển các chuỗi giá trị hiệu quả, bền vững, nâng cao chất lượng nông sản.

Xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn có thể thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, qua đó đẩy mạnh chế biến nhằm nâng cao gia trị, tăng sức cạnh tranh sản phẩm. Đại diện nhiều doanh nghiệp lớn hoạt động theo chuỗi nông sản cho rằng, đây là động lực để doanh nghiệp tiếp tục mạnh dạn đầu tư mở rộng thêm nhiều thị trường đối với các loại nông sản chủ lực của Việt Nam.

Tại hội nghị, bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu (tỉnh Bến Tre) chia sẻ: “Thay vì doanh nghiệp phải xây dựng các chi nhánh tại các địa phương để tập kết thu mua nông sản, thông qua Đề án này, chúng tôi mong muốn tăng cường kết nối với các vùng nguyên liệu liên vùng về những sản phẩm chủ lực như sầu riêng, xoài, nhãn, mít trong thời gian tới. Doanh nghiệp chúng tôi hiện đang triển khai dự án cánh đồng lớn về lúa gạo, đây sẽ là tiền đề để cho chúng tôi mạnh dạn và tự tin tham gia vào những chuỗi hệ thống siêu thị lớn trong nước và quốc tế, đặc biệt là đối với thị trường Trung Quốc. Đề nghị cần thành lập Ban Chỉ đạo Đề án của các địa phương để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp liên hệ và trao đổi thông tin trong quá trình kết nối với vùng nguyên liệu”.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam nêu rõ việc xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn sẽ khắc phục được những hạn chế và tồn tại của lĩnh vực nông nghiệp như: Sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu sự hợp tác, liên kết. Đồng thời tăng cường gắn kết và tương thích giữa vùng nguyên liệu và các nhà máy chế biến; nâng cao năng lực quản trị về cơ sở thông tin dữ liệu sản xuất để thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xây dựng mã vùng trồng.

Thông qua việc xây dựng mô hình vùng nguyên liệu tiêu chuẩn sẽ thực hiện đồng bộ các chính sách của Nhà nước, nhất là chính sách về tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, quản lý chất lượng vùng trồng gắn với liên kết theo chuỗi giá trị. Qua đó, giúp Nhà nước quản lý tốt về quy hoạch sản xuất, linh hoạt trong chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp với quy luật cung cầu cho nông sản và quản lý hiệu quả nguồn cung sản phẩm nông nghiệp.

Để triển khai mô hình điểm, Bộ NN&PTNT sẽ hỗ trợ các địa phương một phần để đảm bảo được hạ tầng vùng sản xuất. Tạo điều kiện về đào tạo nguồn nhân lực và quản trị cho các hợp tác xã tổ chức sản xuất theo quy hoạch vùng nguyên liệu. Cùng với đó sẽ định hướng cùng các đơn vị chuyên môn xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc các sản phẩm đạt chuẩn. Những vùng nguyên liệu phải đáp ứng yêu cầu liên kết từ 2 tỉnh trở lên để có thể tạo liên kết vùng, tập trung đồng bộ sự hỗ trợ nhiều địa phương khác. Bên cạnh đó cũng cần xã hội hóa kêu gọi địa phương, doanh nghiệp và hợp tác xã  cùng tham gia, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết.

Đỗ Hương