Thủ tướng: TPHCM và Đông Nam Bộ đều có không gian phát triển mới, cần hành động quyết liệt hơn để kiến tạo phát triển

Cùng dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, thành viên Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các địa phương vùng Đông Nam Bộ (TPHCM, Đồng Nai, Tây Ninh).

Tại hội nghị, các đại biểu đã rà soát tình hình tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ từ đầu năm 2025 và nhất là sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính từ đầu tháng 7/2025; tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội sau 02 năm từ khi ban hành; nhận diện những khó khăn, thách thức, vướng mắc, xác định nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm, các vấn đề đặt ra trong công tác điều phối Vùng sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, công tác phối hợp nội vùng, liên vùng, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương.

Cùng với đó, đánh giá tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2025 của TPHCM và vùng Đông Nam Bộ; rà soát tiến độ thực hiện, thúc đẩy những dự án trọng điểm của TPHCM và vùng Đông Nam Bộ; xác định phương hướng, những công việc cần tập trung chỉ đạo triển khai, đề xuất các giải pháp trọng tâm, các nhiệm vụ cụ thể thời gian tới.

Quy mô GRDP Đông Nam Bộ đạt trên 150 tỷ USD

Theo các báo cáo, ý kiến tại Hội nghị, sau sắp xếp địa giới hành chính, vùng Đông Nam Bộ gồm 3 tỉnh, thành phố: TPHCM (sáp nhập TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương), Đồng Nai (sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước), Tây Ninh (sáp nhập Tây Ninh và Long An). Vùng có vị trí đặc biệt quan trọng, là đầu tàu kinh tế, một cực tăng trưởng cho sự phát triển của đất nước.

Vùng Đông Nam Bộ (mới) có diện tích trên 28.000 km2; dân số gần 21 triệu người; mật độ dân số 749 người/km2; quy mô GRDP trên 150 tỷ USD; thu ngân sách nhà nước đạt trên 795 nghìn tỷ đồng (chiếm 36,3% cả nước); xuất khẩu đạt trên 135 tỷ USD (chiếm 33,3%); số doanh nghiệp còn hoạt động trên 381.000 (chiếm 41,4%); với gần 23.000 dự án FDI (chiếm 55,4%) với tổng vốn đầu tư trên 205 tỷ USD (chiếm gần 42%).

Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của vùng Đông Nam Bộ ước đạt 7%. Tổng thu ngân sách nhà nước là 431,5 nghìn tỷ đồng, đạt 57,1% so dự toán.

Xuất khẩu đạt đạt 115,7 tỷ USD, chiếm 31% của cả nước; kim ngạch nhập khẩu phục hồi trở lại, đều tăng so với cùng kỳ, cả vùng tăng 11%. Tiếp tục dẫn đầu cả nước về số dự án và tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (tương ứng gần 24.000 dự án và trên 210 tỷ USD).

Trong khi đó, TPHCM (mới) được hình thành trên cơ sở sáp nhập TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, trở thành "siêu đô thị" lớn nhất của Việt Nam. Sự sáp nhập này không đơn thuần là mở rộng địa giới hành chính, mà đặt nền móng cho một mô hình phát triển mới, đa trung tâm, tích hợp và bền vững, tạo tiền đề để TPHCM vươn lên thành một đô thị phát triển hàng đầu khu vực.

TPHCM mới sáp nhập có tổng diện tích đạt 6.773 km², 2,04% diện tích cả nước; dân số 14 triệu người, chiếm 13,8%; lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người, tương ứng 13,8%. Đây là nguồn nhân lực quy mô lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, tài chính, thương mại - dịch vụ.

Về kinh tế, GRDP TPHCM đạt khoảng 2.716 nghìn tỷ đồng, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% GDP cả nước. Điều này cho thấy sức mạnh kinh tế của TPHCM là rất lớn, động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng của cả nước.

TPHCM là địa phương tiên phong triển khai các mô hình mới cho phát triển (như phát triển khu chế xuất, khu công nghiệp; sở giao dịch chứng khoán, hệ thống ngân hàng, quỹ đầu tư phát triển; công viên phần mềm, khu công nghệ cao…). Những mô hình sáng tạo này góp phần quan trọng giúp TPHCM có sự đột phá rất mạnh mẽ trong phát triển kinh tế, xã hội và hội nhập quốc tế.

GRDP của Thành phố 6 tháng đầu năm 2025 tăng 6,56%. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài 7 tháng đạt gần 5 tỷ USD, tăng 17,7%. Giải ngân vốn đầu tư công đạt 55.913 tỷ đồng, bằng 47%.

Hoạt động thương mại trên địa bàn Thành phố được mở rộng quy mô; hoạt động sản xuất có tín hiệu ổn định hơn nhờ triển vọng đàm phán thương mại, tiêu thụ nội địa và đa dạng hóa thị trường (kim ngạch xuất khẩu 7 tháng đạt 28,51 tỷ USD, tăng 10,1%).

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 7 tháng năm 2025 đạt 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 15,5%. Tổng thu du lịch đạt 140.305 tỷ đồng, tăng 29,9%và đạt 54% kế hoạch năm.

Việc thực hiện chính quyền địa phương 02 cấp được tổ chức thực hiện một cách bài bản, đồng bộ và đang được đi vận hành ổn định, thông suốt.

Công tác đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo đời sống của Nhân dân được các ngành, các cấp chú trọng quan tâm. Công tác chăm sóc sức khỏe và y tế, giáo dục được chú trọng triển khai. Các hoạt động xây dựng kinh tế số, xã hội số tiếp tục được củng cố và tăng cường. Công tác bảo đảm trật tự, an toàn xã hội được thực hiện nghiêm.

Về triển khai Nghị quyết 98, các bộ, ngành đã hoàn thành 08/10 nhiệm vụ Trung ương giao, trong đó đã ban hành 04/04 Nghị định và 01 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, TPHCM đã hoàn thành 15/22 nhiệm vụ, đang phối hợp triển khai 07/22 nhiệm vụ.

Ban Chỉ đạo đã tổ chức 03 Phiên họp và giao 19 nhiệm vụ cho các Bộ, ngành Trung ương. Đến nay, các bộ, ngành đã phối hợp, hướng dẫn TPHCM hoàn thành 18/19 nhiệm vụ.

Nghị quyết số 98/2023/QH15 quy định 44 cơ chế đặc thù. Thành phố đã triển khai áp dụng 36/44 cơ chế, bước đầu mang lại kết quả tích cực; 06/44 cơ chế đang xây dựng văn bản triển khai và 02/44 cơ chế dừng thực hiện do đã có quy định mới thay thế.

Qua 02 năm triển khai Nghị quyết số 98 và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TPHCM đã đạt nhiều kết quả nổi bật, cụ thể tháo gỡ các vướng mắc tồn đọng nhiều năm (các vướng mắc đối với các dự án BOT); đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững (các chính sách bố trí vốn để vay giảm nghèo và giải quyết việc làm), đến nay Thành phố không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo cả nước; chủ động nguồn lực từ ngân sách Thành phố để thực hiện dự án liên vùng, cao tốc, giúp sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án (cao tốc TPHCM - Mộc Bài); huy động nguồn lực xã hội cho phát triển (thu hút nhà đầu tư chiến lược cho Cảng trung chuyển Cần Giờ, các dự án theo mô hình TOD).

Về tồn tại, hạn chế, vẫn còn nhiều nội dung tại Nghị quyết số 98 cần nỗ lực hơn; tiến độ xây dựng, ban hành kế hoạch triển khai nhiều cơ chế, chính sách đặc thù còn chậm; một số dự án có vướng mắc cần giải quyết…

Phát triển TPHCM vươn tầm khu vực và thế giới

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với các báo cáo, ý kiến tại hội nghị, giao VPCP phối hợp với Bộ Tài chính và UBND TPHCM, Đồng Nai, Tây Ninh tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện và trình ban hành thông báo Kết luận phiên họp.

Thủ tướng nhấn mạnh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm, chúng ta đã tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại giang sơn và đến giờ này đã cơ bản thành công với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận và biểu dương sự cố gắng, nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân TPHCM, các tỉnh Đông Nam Bộ trong sắp xếp bộ máy, địa giới hành chính, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hội nhập, bảo đảm đời sống nhân dân, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào thành tựu chung của cả nước trong 7 tháng năm 2025.

Nêu rõ 5 nhiệm vụ chung, trọng tâm trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu, thứ nhất, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các địa phương, bộ ngành, cần tiếp tục rà soát lại thể chế liên quan việc triển khai Nghị quyết 98 và phát triển vùng Đông Nam Bộ, xác định những nội dung cần hoàn thiện, bổ sung, sửa đổi, bãi bỏ, Văn phòng Chính phủ và Bộ Tài chính tổng hợp, đề xuất cấp có thẩm quyền.

Thứ hai, Bộ Tài chính chủ trì, cùng các địa phương rà soát và cập nhật quy hoạch phù hợp với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh và định hướng phân vùng kinh tế - xã hội mới, tinh thần là tích hợp quy hoạch trên cơ sở khoa học, thực tiễn, có tính khả thi cao và kiến tạo phát triển một cách đột phá, hiệu quả hơn và phù hợp sự phát triển chung của đất nước.

Thứ ba, tổ chức huy động nguồn lực để thực hiện thể chế, hiện thực hóa quy hoạch, đặc biệt là đẩy mạnh hợp tác công tư, sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân, lấy nguồn lực nhà nước dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực của xã hội, các nguồn vốn hợp pháp trong và ngoài nước.

Thứ tư, vùng Đông Nam Bộ và các địa phương đều có không gian phát triển mới, điều kiện phát triển mới, tầm nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn hơn, phải đào tạo nguồn nhân lực tương xứng.

Thứ năm, quản trị phải thông minh, đáp ứng yêu cầu phát triển mới và tổ chức không gian phát triển mới, liên kết chặt chẽ giữa các địa phương và phối hợp với các bộ ngành chặt chẽ, hiệu quả, sát thực tế.

Về một số nhiệm vụ cụ thể với TPHCM, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, cụ thể hóa, triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15. TPHCM phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, phát huy các cơ chế, chính sách đặc thù hiệu quả hơn với tinh thần 05 "đi đầu".

Thứ nhất, đi đầu trong chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và phát triển đô thị thông minh.

Thứ hai, đi đầu trong thu hút đầu tư các ngành công nghiệp cao, công nghệ xanh gắn với phát triển bền vững.

Thứ ba, đi đầu trong phát triển các ngành tài chính, dịch vụ, du lịch giá trị gia tăng cao và phát triển kinh tế biển.

Thứ tư, đi đầu trong phát triển nhân lực chất lượng cao, chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực trọng tâm.

Thứ năm, đi đầu trong thực hiện chính sách xã hội, an sinh xã hội.

Thủ tướng yêu cầu TPHCM, các bộ ngành tiếp tục triển khai đồng bộ các nội dung của Nghị quyết 98, tinh thần là cơ chế đã thông, nhận thức được nâng tầm và đã chín, hành động phải quyết liệt hơn, phải có tư tưởng tấn công, mạnh mẽ hơn nữa, chủ động sáng tạo hơn, thực chất, hiệu quả hơn, mạnh dạn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy các cơ chế kiến tạo phát triển, khẳng định chủ trương, chính sách là đúng, trúng và phù hợp thực tiễn, xu thế phát triển.

Thủ tướng nêu rõ, bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp tại TPHCM phải vận hành ổn định, thông suốt; TPHCM đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP năm 2025 đạt 8,5%, trong đó 6 tháng cuối năm phấn đấu đạt 10,3%, cùng cả nước đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 8,3-8,5%; đồng thời giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống nhân dân tốt hơn, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phát triển văn hóa, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí.

Thủ tướng khẳng định không gian mới sẽ tạo ra động lực mới và với tầm vóc, vị thế, nhận thức, tầm nhìn mới, TPHCM có đủ khả năng để đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình một cách chủ động, sáng tạo, "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", vươn tầm khu vực và thế giới.

Với vùng Đông Nam Bộ, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng Vùng gương mẫu đi đầu trong đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, thực hiện 4 nghị quyết "bộ tứ trụ cột" của Bộ Chính trị, vận hành thông suốt, trơn tru hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp.

Về phương hướng, nhiệm vụ của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu kiện toàn bộ máy tổ chức của Hội đồng; nghiên cứu xây dựng và trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết mới hoặc Kết luận về phát triển vùng Đông Nam Bộ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; rà soát, cập nhật và đề xuất cơ chế, chính sách cho vùng Đông Nam Bộ.

Về một số dự án hạ tầng trọng điểm trong vùng, Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có trách nhiệm chung cùng TPHCM triển khai thành công dự án trung tâm tài chính quốc tế; nỗ lực khởi công dự án đường Vành đai 4 dịp 19/8 tới đây; triển khai dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ theo hình thức hợp tác công tư; thúc đẩy dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành cơ bản hoàn thành trong năm 2025.

Với các dự án giao thông kết nối vùng như cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành và cao tốc TPHCM – Mộc Bài, Bộ Tài chính, các cơ quan, địa phương rà soát xem vướng mắc ở đâu và kiến nghị các biện pháp tháo gỡ ngay, khởi công vào dịp 19/8 tới, bảo đảm tiến độ triển khai.

Cùng với đó, nghiên cứu tuyến đường sắt Lộc Ninh – Biên Hòa kết nối cảng Cái Mép, cảng Cần Giờ; nghiên cứu xây dựng đường tàu điện ngầm hoặc đường sắt đô thị nối 2 sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành.

Hà Văn