Thừa Thiên Huế: Khánh thành công trình tu bổ, tôn tạo di tích địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế

Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế nằm ở khu vực Khe Trái, phường Hương Vân, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách thành phố Huế khoảng 25 km theo hướng Tây Bắc. 

Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế được đào vào tháng 8 năm 1967, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta bước vào giai đoạn khốc liệt.

Thực hiện ý đồ chiến lược của Trung ương, nhằm mở hướng tiến công ở đường 9, tạo điều kiện cho các chiến trường phát triển, nhất là chiến trường Trị Thiên Huế, Khu ủy Trị Thiên Huế đã quyết định đào địa đạo tại khu vực Khe Trái nhằm tạo thế liên hoàn giữa vùng núi, đồng bằng và đô thị, phá thế kìm kẹp, chia rẽ của địch. Đồng thời làm căn cứ chỉ huy, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho Bộ Chỉ huy Quân khu trực tiếp chỉ đạo các mũi tiến công vào thành phố Huế trong dịp Tết Mậu Thân 1968.

Việc đào địa đạo được tiến hành tuyệt đối bí mật, khẩn trương, trong điều kiện hết sức khó khăn và nguy hiểm. Đồng bào dân tộc thiểu số, cùng một số lực lượng Công an, trinh sát... dùng những dụng cụ thô sơ như cuốc, xẻng, thuổng, rìu rựa... để đào hầm và bí mật vận chuyển đổ xuống suối để tránh địch phát hiện.

Sau một thời gian triển khai gấp rút, địa đạo đã được hoàn tất, trở thành "đại bản doanh" trụ sở của Bộ Chỉ huy Quân khu Trị Thiên Huế. 

Về kết cấu địa đạo Khu ủy Trị Thiên có hình chữ Y, gồm có 3 cửa ra vào, nằm trên triền dốc 2/3 của đồi 160, có tổng chiều dài hơn 100 m. 

Trong lòng địa đạo có phòng ngủ, phòng hội họp, trụ mắc võng. Bên ngoài địa đạo có bếp Hoàng Cầm, hầm cảnh vệ, trận địa pháo, giao thông hào...

Tại địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế đã diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng, có ý nghĩa quyết định. Đặc biệt, là tại các cuộc họp vào tháng 8 và tháng 10 năm 1967, Thường vụ Khu ủy và Thành ủy đã thảo luận, quyết định các phương án tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 và đánh giá, sơ kết chiến dịch Huế và Xuân Mậu Thân 1968.

Với những giá trị lịch sử tiêu biểu nói trên, ngày 13/2/1996, Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế được xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Để bảo tồn và phát huy giá trị di tích địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đầu tư hơn 6 tỷ đồng triển khai các hạng mục: Tu bổ, phục hồi 3 cửa hầm địa đạo theo nguyên trạng bằng bê tông cốt thép; phục dựng, tôn tạo 1 bếp Hoàng Cầm của Huyện ủy Hương Trà; phục dựng, tôn tạo 2 hầm cảnh vệ số 1 và số 3 diện tích mỗi hầm khoảng 3 m2. Xây dựng hệ thống giao thông hào bao quanh theo nguyên trạng. Dựng mới nhà bia tưởng niệm, dựng bia đá tự nhiên nguyên khối, khắc chữ theo nội dung tưởng niệm của di tích…

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phương bày tỏ niềm tự hào về sự hình thành, hoạt động của địa đạo Khu ủy Trị Thiên trong quá trình kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta. 

Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế giao ngành văn hóa và địa phương quản lý, khai thác hiệu quả di tích này nhằm phục vụ nhân dân, du khách trong và ngoài nước đến tham quan, học tập. Đồng thời tiếp tục phối hợp với các nhân chứng lịch sử để nghiên cứu, tham mưu đề xuất phương án tu bổ để hoàn chỉnh việc tôn tạo, phục hồi nguyên trạng địa đạo trong thời gian tới. 

Nhật Anh