Thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

Đây là vấn đề được đặt ra tại hội thảo “Thuận lợi hoá thương mại: Thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu”, tổ chức ngày 9/7, tại TP. Cần Thơ.

Hơn 240 lãnh đạo và quản lý cấp cao của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đa ngành trên toàn quốc đã trao đổi về vai trò của các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) và những cải cách trong lĩnh vực hải quan trong việc giúp thuận lợi hoá thương mại tại Việt Nam; các điều khoản thuận lợi hoá thương mại trong Luật Quản lý Ngoại thương; tầm quan trọng của dịch vụ logistics và ứng dụng công nghệ trong việc thúc đẩy thương mại.

Theo ông Võ Hùng Dũng, Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh Cần Thơ, khó khăn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu là do nguồn lực tài chính mỏng, công nghệ còn yếu, nguồn nhân lực về cơ bản còn bất cập; việc tiếp cận vốn, tài trợ thương mại còn hạn chế do chưa có đủ nguồn lực tài chính để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; thiếu lao động có kỹ năng để tham gia vào những khâu có giá trị gia tăng cao như: chế biến, phân phối (bán lẻ) và marketing.

Ông Vũ Tú Thành, Phó Giám đốc Điều hành khu vực, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN bổ sung bằng nhận định: Các doanh nghiệp Việt Nam đang sản xuất kinh doanh theo mô hình chuỗi cũng chưa phát huy hết tiềm năng trong các khâu để tạo ra giá trị gia tăng cao nhất với chi phí thấp nhất; sự liên kết giữa các doanh nghiệp còn chưa chặt chẽ. Do vậy, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam ít được hưởng lợi từ hiệu ứng lan tỏa của doanh nghiệp FDI thông qua chuyển giao công nghệ, kiến thức và nâng cao năng suất.

Những đề xuất, khuyến nghị được nêu ra tại hội thảo không mới nhưng vẫn đòi hỏi quyết tâm và biện pháp quyết liệt để thực hiện. Đó là Chính phủ cần đẩy mạnh cải cách các thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo khâu đột phá trong phát triển doanh nghiệp và phát triển kinh tế.

Các doanh nghiệp chủ động tìm kiếm thông tin thị trường, ngành hàng tiềm năng và các chuẩn mực quốc tế, trên cơ sở đó định hướng và xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn.

Yêu cầu liên kết của doanh nghiệp cùng ngành hàng đặc biệt được nhấn mạnh nhằm phát huy lợi thế từng doanh nghiệp và nâng cao khả năng cung ứng, triển khai các hợp đồng có giá trị lớn, từng bước chiếm lĩnh được thị trường.

Doanh nghiệp cũng phải chủ động liên kết với ngân hàng, các quỹ đầu tư và cơ sở đào tạo để huy động vốn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và nâng cấp công nghệ.

Bản thân lãnh đạo mỗi doanh nghiệp phải tiếp cận với tư duy quản lý theo hướng hiện đại, coi trọng chất lượng và hiệu quả, xây dựng lòng tin với đối tác và gây dựng uy tín của doanh nghiệp. Thu nhập người lao động cần dựa trên hiệu quả sử dụng lao động, không thể kéo dài tình trạng nhân công giá rẻ, mà phải nâng cao thu nhập để tạo ra năng suất lao động cao hơn và chất lượng sản phẩm tốt hơn.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị doanh nghiệp trong nước cần tự tin và chủ động hơn trong tiếp cận với doanh nghiệp lớn để tạo mối quan hệ hợp tác trong ký kết và thực hiện hợp đồng, từng bước tạo chỗ đứng trong chuỗi cung ứng sản phẩm của từng tập đoàn; qua đó gây dựng uy tín, lòng tin với các tập đoàn xuyên quốc gia tham gia hoạt động đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam.

Ông Trương Quang Hoài Nam, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ chia sẻ, với vị thế là trung tâm kinh tế động lực của khu vực Tây Nam Bộ, thời gian tới,

thành phố Cần Thơ kêu gọi sự phối hợp giữa các địa phương trong vùng khu vực Tây Nam Bộ để có định hướng rõ ràng trong quy hoạch phát triển ngành lương thực - thực phẩm thế mạnh của vùng thời gian tới.

Các địa phương cần hợp tác tăng cường đầu tư cải thiện, nâng cấp kết cấu hạ tầng - nhất là hạ tầng giao thông; chú trọng đầu tư cho khoa học - công nghệ; phát triển hệ thống logistics cho ngành chế biến và bảo quản thực phẩm; đẩy mạnh đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; tạo điều kiện phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành chế biến thực phẩm.

“Thực hiện tốt những mục tiêu này không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Đồng bằng sông Cửu Long tham gia hiệu quả vào chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn giúp khu vực này trở thành điểm đến của các nhà đầu tư lớn trên thế giới, từ đó tạo động lực cho các địa phương khác trên cả nước”, ông Trương Quang Hoài Nam nhấn mạnh.