Thủy điện miền Trung, Tây Nguyên xả nước chống hạn

Mực nước tại các hồ thủy điện xuống rất thấp, trong khi lưu lượng nước về hồ đã giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Qua chuyến đi thực tế tại các hồ thủy điện miền Trung - Tây Nguyên, phóng viên Báo Điện tử Chính phủ ghi nhận từ đầu năm đến nay, lưu lượng nước về các hồ đã giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước. Mực nước xuống thấp, tất cả các hồ đều trong tình trạng thiếu nước.

Nguyên nhân cơ bản được xác định là do mưa ít, thời tiết nắng nóng và khô hạn kéo dài trên diện rộng.

Tại tỉnh Lâm Đồng, lưu lượng nước bình quân về hồ Thủy điện Đại Ninh (huyện Đức Trọng) trong 3 tháng mùa khô 2015 vừa qua chỉ đạt 2,29 m³/s, thấp nhất trong lịch sử 8 năm vận hành của nhà máy. Mực nước hồ tính đến ngày 9/4 chỉ đạt 867,08 m, thấp hơn cùng kỳ năm trước gần 5 m.

Mực nước tại các hồ chứa trong khu vực như Đơn Dương, Hàm Thuận cũng xuống rất thấp. Tính đến ngày 13/4 mực nước hồ chứa Đơn Dương đạt 1.031,3m, thấp hơn mực nước dâng bình thường gần 11 m; mực nước tại hồ chứa Hàm Thuận đạt 591,8m, thấp hơn thông thường gần 9 m.

Tại Quảng Nam, mực nước hồ thủy điện A Vương trong 3 tháng đầu năm 2015 chỉ đạt 370,3m, thiếu hụt gần 10 m so với mực nước dâng bình thường và cùng kỳ năm 2014. Hồ thủy điện sông Bung 4 có mực nước đạt 217,38 m, tương ứng dung tích hữu ích 157 triệu m³, đạt khoảng 67,1% dung tích hữu ích theo thiết kế.

Ưu tiên cấp nước cho hạ du

Trên thực tế, nhiều công ty thủy điện của EVN được xây dựng tại Lâm Đồng như Đại Ninh, Đơn Dương, Đa Nhim... nhưng vùng hạ du của các hồ thủy điện này lại nằm ở nhiều huyện của tỉnh Bình Thuận như Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Tánh Linh, Đức Linh và một phần của tỉnh Ninh Thuận. Đây là những địa phương đang xảy ra tình trạng khô hạn nhất cả nước.

Nhờ các hồ thủy điện xả nước, những trạm bơm như trạm Tà Pao, huyện Tánh Linh, Bình Thuận đã có nước để bơm vào hệ thống kênh mương phục vụ sản xuất. Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Ông Trương Văn Thưởng, Phó Chủ tịch UBND huyện Tánh Linh, Bình Thuận cho biết, hằng năm các hồ thủy điện của EVN đã làm tốt công tác cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Nhờ đó góp phần tăng vụ, nâng cao năng suất cho người dân.

Năm 2015, tình hình thời tiết có nhiều diễn biến bất thường, nắng nóng khô hạn kéo dài nên xảy ra tình trạng thiếu nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt. “Trước tình hình này, chúng tôi cũng đã báo cáo với UBND tỉnh Bình Thuận, làm việc với các hồ thủy điện xây dựng phương án, điều tiết nguồn nước và thống nhất lịch xả nước qua phát điện nhằm chống hạn cho dân”, ông Thưởng cho biết.

Ông Võ Tăng Lý, Giám đốc Công ty Thủy điện Đại Ninh cho biết ngoài nhiệm vụ phát điện, thủy điện này còn có nhiệm vụ điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất cho khoảng 20.000 ha đất nông nghiệp chủ yếu trồng lúa và cây thanh long thuộc 2 huyện Hàm Thuận Bắc và Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận.

“Mặc dù gặp nhiều khó khăn về nguồn nước nhưng công ty đã liên tục điều tiết nước cho hạ du. Từ ngày 17/3, Đại Ninh đã bị đưa ra khỏi thị trường phát điện cạnh tranh nhằm đáp ứng nhu cầu xả nước liên tục, phục vụ công tác chống hạn của địa phương”, ông Lý nói.

Ông Lý chia sẻ, "khi ra khỏi thị trường phát điện cạnh tranh thì giá mua bán điện của nhà máy được tính theo hợp đồng nên doanh thu sụt giảm đáng kể. Tuy nhiên, các nhà máy thủy điện của EVN sẽ nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và “hy sinh lợi ích” để cung cấp nước phục sản xuất, sinh hoạt cho vùng hạ du".

Ông Nguyễn Trọng Oánh, Tổng Giám đốc Công ty thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi cho biết: "Một công ty cổ phần thủy điện như chúng tôi thì phải thực hiện 3 nhiệm vụ chính gồm phát điện phục vụ phát triển kinh tế, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng; điều tiết nước sinh hoạt, sản xuất cho nhân dân vùng hạ du và đảm bảo công ty có lợi nhuận".

"Tuy nhiên, trong thời điểm này, chúng tôi ưu tiên cho việc xả nước chống hạn cho vùng hạ du, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ", ông Oánh khẳng định.

Theo đó, các hồ chứa đã thống nhất sẽ xả nước từ 1/4-31/5 với thời gian tối thiểu là 12h/ngày. Từ tháng 6 tới 31/8 sẽ vận hành điều tiết phù hợp với nhu cầu, tùy thuộc vào nguồn nước.

Để tận dụng hiệu quả, tránh lãng phí nguồn tài nguyên nước từ các hồ thủy điện, ông Oánh đề xuất các địa phương nên đầu tư thêm hệ thống hồ chứa, kênh mương, trạm bơm.

Toàn Thắng