Tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn: Vẫn còn vướng mắc

EVN cải tạo lưới điện sau khi tiếp nhận.

Chủ động tiếp nhận

Bàn giao lưới điện phân phối, đặc biệt là lưới điện nông thôn cho ngành điện quản lý là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước nhằm giúp người dân có lưới điện an toàn, ổn định, được hưởng giá bán điện theo quy định của Nhà nước và không phải chịu chi phí qua các tầng nấc trung gian.

Trong những năm qua, EVN đã chủ động tổ chức tiếp nhận LĐHANT theo từng giai đoạn như: Tiếp nhận toàn bộ lưới điện trung áp nông thôn trước và sau ngày 28/2/1999; tiếp nhận toàn bộ lưới điện của các nông lâm trường; tiếp nhận toàn bộ lưới điện thủy nông quốc doanh; tiếp nhận toàn bộ lưới điện của các đơn vị quân đội.

EVN đã tiếp nhận khối lượng tài sản lưới điện rất lớn: Gần 35.000 km đường dây trung áp 6-35 kV, khoảng 100.000 km đường dây hạ áp 0,4 kV, trên 47.000 trạm biến áp phân phối; tiếp nhận dần dần LĐHANT theo nhu cầu và tự nguyện giữa các bên;…

EVN cũng đã hoàn trả vốn (cho các HTX, huy động của dân, vốn vay ngân hàng) lưới điện trung áp nông thôn trước ngày 28/2/1999 với số tiền gần 800 tỉ đồng.

Đặc biệt, ngày 10/7/2012 Thủ tướng Chính phủ có Quyết định 854/QĐ-TTg giao: “Đến năm 2015, EVN bán điện trực tiếp đến tất cả các khách hàng sử dụng điện”. Căn cứ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành, Hội đồng thành viên EVN có Nghị quyết số 397/NQ-HĐTV ngày 5/6/2013 đã phê duyệt kế hoạch và chi phí tiếp nhận lưới điện hạ áp và bán điện trực tiếp đến hộ nông thôn giai đoạn 2013-2015 của các tổng công ty điện lực.

Tính đến hết tháng 9/2015 các tổng công ty điện lực đã tiếp nhận LĐHANT tại 1.368 xã  và bán điện trực tiếp đến 1,33 triệu hộ nông thôn.

Như vậy, đến hết tháng 9/2015, các tổng công ty điện lực/công ty điện lực đã tiếp nhận, quản lý lưới điện tại 8.038 xã (đạt tỷ lệ 89,1% số xã có điện trên cả nước) với 88,7% số hộ dân nông thôn có điện (14,85/16,75 triệu hộ dân).

Hiện vẫn còn gần 900 xã với 1,9 triệu hộ dân do các tổ chức kinh doanh điện nông thôn địa phương quản lý bán điện trực tiếp đến hộ nông thôn, tập trung tại 21 tỉnh, thành phố, như: Phú Thọ (22 xã), Thanh Hóa (116 xã), Thái Nguyên (19 xã),  Bắc Giang (28 xã), Vĩnh Phúc (54 xã), Hải Dương (44 xã), Bình Định (36 xã), Trà Vinh (77 xã),...

Vẫn còn vướng mắc

Ngoài nguyên nhân một số tổ chức quản lý điện nông thôn thuộc các địa phương chưa muốn bàn giao LĐHANT cho EVN, còn có bất cập nữa khiến cho việc bàn giao chậm, đó là giá bán buôn điện tại khu vực nông thôn hiện nay.

Theo đó, cơ cấu giá mua và bán điện của các tổ chức điện nông thôn theo các thông tư về giá bán điện của Chính phủ trước nay vẫn tăng ổn định khoảng 5%, nhưng xét về giá trị tuyệt đối thì mức chênh lệch này ngày càng lớn. Điều này dẫn đến lợi nhuận của các tổ chức điện nông thôn ngày càng tăng cao.

EVN sẽ tiếp tục có kiến nghị Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) có chính sách về giá bán điện cho các tổ chức kinh doanh điện nông thôn, có mức chênh lệch giữa giá mua buôn và bán lẻ hợp lý qua việc điều chỉnh giá điện.

Để tránh việc bàn giao LĐHANT kéo dài vô thời hạn và tập trung cải tạo lưới điện nông thôn sau tiếp nhận, ngày 10/6, EVN đã có văn bản về việc thời hạn tiếp nhận tài sản LĐHANT để EVN bán điện trực tiếp đến hộ nông thôn gửi 21 tỉnh, thành phố đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo tổ chức quản lý điện nông thôn của tỉnh có kế hoạch bàn giao LĐHANT trong năm 2015 (nếu có nhu cầu).

Kể từ năm 2016 trở đi, nếu các bên có nhu cầu bàn giao thì tự thỏa thuận giữa các tổ chức quản lý điện nông thôn với các tổng công ty điện lực theo quy định của pháp luật.

Nhiều tỉnh có văn bản gửi về EVN xác định sẽ phấn đấu bàn giao cho EVN trước ngày 31/12/2015 để các tổng công ty điện lực/công ty điện lực tập trung củng cố cải tạo lưới điện đã tiếp nhận, chuẩn bị các nguồn lực bán điện trực tiếp đến hộ nông thôn.

Ngoài ra, EVN yêu cầu các tổng công ty điện lực chỉ đạo các công ty điện lực trực thuộc căn cứ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và văn bản của EVN đã gửi UBND các tỉnh, thành phố chuẩn bị nội dung để đăng ký làm việc với UBND tỉnh, thành phố báo cáo rõ chủ trương của Thủ tướng Chính phủ và kế hoạch tiếp nhận LĐHANT cũng như kế hoạch bán điện trực tiếp đến hộ nông thôn giai đoạn 2013-2015 của các tổng công ty điện lực.

Đối với các tổ chức kinh doanh điện nông thôn không đủ năng lực, đề nghị UBND tỉnh, sở công thương khẩn trương chỉ đạo để các tổ chức này bàn giao LĐHANT cho các công ty điện lực hoàn thành trước ngày 31/12/2015.

Hằng tháng giám đốc các công ty điện lực có trách nhiệm báo cáo UBND tỉnh và tổng công ty điện lực về các vướng mắc, chưa thống nhất giữa hai bên để kịp thời giải quyết.

Với những xã đã tiếp nhận xong, các công ty điện lực cùng khách hàng thực hiện tốt việc chốt chỉ số công tơ để xác định rõ trách nhiệm thanh toán tiền điện giữa khách hàng với các tổ chức bán điện cũ, không để xảy ra các vấn đề phức tạp tranh chấp về tài chính, công nợ.

Đồng thời, các công ty điện lực thực hiện ngay việc ký hợp đồng mua bán điện với toàn bộ khách hàng để đảm bảo cơ sở pháp lý về mua bán điện năng; nhanh chóng lập phương án thay công tơ, cải tạo sửa chữa LĐHANT để đảm bảo an toàn và giảm tổn thất điện năng tại các khu vực tiếp nhận.

Gia Hân