Tổ chức chính quyền 2 cấp: Cuộc đổi thay lớn ở An Giang

Cơ hội đổi mới phương thức quản lý

Ngày 1/7/2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở An Giang. Việc hợp nhất, tinh gọn hệ thống chính quyền của 2 tỉnh Kiên Giang và An Giang trước đây xuống còn 102 đơn vị hành chính xã, phường, đặc khu, trong đó, có những đơn vị đặc biệt như phường Rạch Giá là phường có hơn 250.000 dân, đông nhất cả nước, được xem là một thử thách lớn về quản lý, tổ chức bộ máy và đảm bảo phục vụ người dân.

Thế nhưng, chỉ sau một tháng triển khai, bộ máy chính quyền 2 cấp tại tỉnh An Giang đã chứng minh được tính hiệu quả, thiết thực, vì dân phục vụ. Từ thành thị đến nông thôn, các xã, phường, đặc khu mới đã vận hành ổn định, các dịch vụ công không bị gián đoạn, đời sống người dân không những không bị ảnh hưởng mà còn có chiều hướng cải thiện.

Để xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong một tháng qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang đã chỉ đạo Ban Tổ chức Tỉnh ủy phối hợp với Sở Nội vụ và các cơ quan liên quan rà soát công chức cấp xã, nhất là các phòng, ban chuyên môn để tăng cường, bổ sung, đáp ứng yêu cầu công việc đặt ra, nhất là việc giải quyết yêu cầu của nhân dân.

Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, ông Nguyễn Như Anh, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh An Giang chia sẻ: "Chúng tôi xác định rõ đây không chỉ là một cuộc sắp xếp địa giới hành chính, mà còn là cơ hội để đổi mới phương thức quản lý nhà nước, nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị đã giúp quá trình chuyển tiếp diễn ra thông suốt, đồng bộ, hiệu quả".

Chính quyền mới: Gần dân hơn, phục vụ tốt hơn

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là tinh thần chủ động và quyết liệt của đội ngũ cán bộ, công chức sau hợp nhất. Các xã, phường, đặc khu mới của tỉnh An Giang đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy, phân công nhiệm vụ rõ ràng, vận hành theo hướng tinh gọn nhưng hiệu quả hơn. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ số, cải cách thủ tục hành chính và lắng nghe phản ánh, kiến nghị của dân đã được đẩy mạnh.

Công chức cấp xã cũng được giao thêm nhiệm vụ, nhưng họ không xem đó là áp lực, mà là cơ hội để thể hiện năng lực công tác và phẩm chất của mình. 

Ông Thái Văn Phúc, Bí thư Đảng ủy xã Long Thạnh chi sẻ: "Với việc sáp nhập 3 xã Long Thạnh, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Phú có dân số là 36.254 người như hiện nay, khối lượng công việc tăng hơn, địa bàn rộng hơn. 

Nhưng nhờ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước của Đảng ủy, UBND xã, cùng với việc tổ chức tập huấn nghiệp vụ sau sáp nhập, cán bộ xã đã nhanh chóng bắt nhịp với công việc mới. Chúng tôi tăng cường tiếp dân, xuống ấp để lắng nghe người dân phản ánh, kiến nghị và giải quyết kịp thời trong phạm vi thẩm quyền".

Theo đó, từ ngày 1 đến 31/7, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Long Thạnh đã tiếp nhận 399 hồ sơ, đã giải quyết 207 hồ sơ (giải quyết trước hạn là 191 hồ sơ), còn lại là các hồ sơ đang giải quyết. Có 16 hồ sơ trễ hạn do những ngày đầu vận hành bị lỗi đường truyền, các bộ thủ tục, phần mềm chưa đồng bộ.

Nói về kế hoạch tới đây của xã Long Thạnh, Bí thư Thái Văn Phúc nhấn mạnh, xã tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp giữa Trung tâm Phục vụ hành chính công với các phòng chuyên môn tránh tình trạng để trễ hạn hồ sơ; tiếp tục thực hiện việc số hóa thành phần hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính đạt 100%; thanh toán trực tuyến đạt 100%.

Đồng thời kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện quy trình và công tác phối hợp giữa các phòng có liên quan trong giải quyết TTHC, cập nhật các thủ tục sửa đổi, bổ sung, thủ tục bãi bỏ. Chỉ đạo Tổ công nghệ số cộng đồng ở các ấp, Đội thanh niên tình nguyện hỗ trợ, hướng dẫn nhân dân thực hiện các bước, trình tự nộp hồ sơ trực tuyến.

Chị Lê Thị Bích, một hộ dân buôn bán nhỏ cho biết: "Tôi đi làm giấy khai sinh cho cháu, chỉ trong vòng 20 phút đã xong. Trước đây phải chạy tới chạy lui, mất thời gian lắm. Giờ hợp nhất rồi, cứ ra trung tâm phục vụ hành chính công của xã là được cán bộ hướng dẫn tận tình, thân thiện".

‘Phép thử’ Rạch Giá: Phường đông dân nhất nước

Là phường có hơn 250.000 dân, đông nhất cả nước hiện nay, phường Rạch Giá là "phép thử" rõ ràng nhất cho hiệu quả vận hành chính quyền 2 cấp. Không chỉ đảm bảo thông suốt các hoạt động quản lý nhà nước, phường còn đi đầu trong chuyển đổi số và cải cách hành chính.

Ông Mai Hoàng Khởi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Kiên Giang (cũ) được phân công về làm Bí thư Đảng ủy phường Rạch Giá chia sẻ: "Chúng tôi thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường, kết nối trực tiếp với các tổ dân phố, tổ tự quản qua hệ thống Zalo và phần mềm quản lý. Dân chỉ cần phản ánh, chúng tôi tiếp nhận và xử lý ngay. Dù địa bàn rộng, dân số đông, nhưng không để hồ sơ, thủ tục hành chính nào trễ hạn với dân. Phường xây dựng mô hình tổ hỗ trợ và hướng dẫn người dân xử lý hồ sơ trực tuyến tại 14/61 khu phố cho người dân về bảo trợ xã hội, hộ tịch - hộ khẩu…".

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Rạch Giá Dương Hồng Tuấn, mỗi ngày phường tiếp nhận trên 300 hồ sơ, chưa kể hồ sơ của công an phường. Chỉ riêng trong tháng đầu tiên, phường đã tiếp nhận và giải quyết hơn 9.031 hồ sơ hành chính các loại (nộp trực tuyến 5.853 hồ sơ, đạt 78,3%), trong đó có tới 99,12% hồ sơ được xử lý đúng hạn. Công an phường cũng tăng cường phối hợp giữ gìn an ninh trật tự, đặc biệt tại các khu nhà trọ, khu dân cư đông người.

Cư dân trong phường, như ông Trần Văn Thạnh, tiểu thương ở chợ Rạch Giá nhận xét: "Lúc đầu nghe nói sáp nhập, tôi lo bị chồng chéo dẫn đến việc của dân bị chậm trễ. Nhưng giờ thấy ổn lắm. Dân gửi hồ sơ qua mạng cũng được, điện thoại có người nghe liền. An ninh trật tự tốt hơn, mà cán bộ phường giờ cũng thân thiện lắm".

Kết nối đồng bộ, không để gián đoạn, người dân hưởng lợi

Không chỉ cấp xã, hệ thống cơ quan cấp tỉnh của An Giang cũng vận hành trơn tru nhờ chuẩn bị bài bản. Theo Sở Nội vụ tỉnh An Giang, toàn tỉnh đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng quản lý, hành chính cho cán bộ, công chức của 102 xã, phường, đặc khu. Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh đã tổ chức tập huấn cho 3 lớp của các xã, Sở Khoa học và Công nghệ mở được 3 lớp. Hiện tại, Sở Nội vụ đang chuẩn bị mở thêm 6 lớp cho công chức xã, phường, đặc khu và sở, ngành của tỉnh với khoảng 700 học viên.

Bên cạnh đó, Sở Nội vụ tỉnh An Giang đã xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu chung, cập nhật thông tin về địa giới, dân cư, hệ thống tổ chức của từng đơn vị hành chính mới. Nhờ đó, các sở, ngành dễ dàng phối hợp giải quyết công việc, không xảy ra tình trạng chồng chéo trách nhiệm hay trễ hẹn giải quyết công việc cho người dân.

Một trong các hồ sơ "gian nan" nhất đối với người dân khi tiếp cận cơ quan hành chính là thủ tục về đất đai. Tuy nhiên, lường trước những khó khăn này, ngành nông nghiệp và môi trường An Giang đã kịp thời có những hướng dẫn cần thiết đối với người dân khi thực hiện thủ tục này ở cấp xã mới.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang Lê Hữu Toàn cho hay: "Ban Giám đốc Sở và thủ trưởng các đơn vị cùng công chức của Sở Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên về xã, phường, đặc khu để kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn công chức cấp xã trong việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đất đai cho nhân dân. Đặc biệt, việc thực hiện tiếp nhận và trả kết quả theo nguyên tắc 'phi địa giới hành chính' đã tạo điều kiện rất lớn cho người không phải đi lại xa xôi, tốn kém chi phí khi người dân ở xã này vẫn có thể làm được sổ đỏ ở xã khác".

Có thể nói, người dân là đối tượng được thụ hưởng rõ nét nhất từ việc sắp xếp lại chính quyền cấp xã. Khi địa bàn được tổ chức lại hợp lý, trung tâm hành chính xã, phường, đặc khu được đầu tư khang trang, người dân dễ tiếp cận hơn. Các thủ tục hành chính được số hóa mạnh mẽ, giảm đi lại, tiết kiệm chi phí cho người dân.

Anh Nguyễn Hữu Phúc, nông dân tại xã Kiên Lương bày tỏ: "Xã tôi sáp nhập rồi, nhưng cán bộ xã mới rất chịu khó xuống ấp, hướng dẫn dân làm hồ sơ về bảo trợ xã hội, làm sổ đỏ, hộ khẩu - hộ tịch. Chưa bao giờ tôi thấy mình gần chính quyền như lúc này".

Không chỉ phục vụ tốt hơn, chính quyền mới còn tạo cơ chế linh hoạt hơn trong việc tiếp nhận và xử lý các chính sách an sinh, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Nhờ đó, các chương trình xóa đói giảm nghèo, khuyến nông, khuyến ngư, hỗ trợ hộ sản xuất được triển khai hiệu quả hơn.

Chủ trương đúng: Từ hiệu quả đến từ thực tiễn

Sự vận hành nhịp nhàng, thông suốt của chính quyền hai cấp sau hợp nhất là minh chứng rõ ràng nhất cho tính đúng đắn của chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã mà Trung ương đã đề ra. Không chỉ giúp tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách, mà quan trọng hơn là nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân.

PGS.TS. Bùi Văn Huyền, Viện trưởng Viện Kinh tế - Xã hội và Môi trường (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) nhận định: "Vấn đề không chỉ nằm ở việc hợp nhất địa giới, mà là sự thay đổi tư duy quản lý, tổ chức lại bộ máy chính quyền một cách hợp lý, linh hoạt, hướng về dân. Trong đó, sự thay đổi tư duy quản lý là hết sức quan trọng, tập trung vào kết quả, hiệu quả công việc với tinh thần phục vụ nhân dân".

Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh An Giang cũng xác định một trong 3 đột phá chiến lược, đó là ứng dụng KHCN và chuyển đổi số. Đột phá này không chung chung, mà tập trung các hoạt động ứng dụng KHCN và chuyển đổi số cho hoạt động của bộ máy lãnh đạo, quản lý, nhằm hướng tới 2 mục tiêu: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy và quan trọng hơn, là phục vụ tốt hơn cho người dân, cho doanh nghiệp.

Cũng cần nhấn mạnh, An Giang không xác định "nhân lực chất lượng cao, gồm cả nhân lực lãnh đạo, quản lý" là đột phá, mà đó là "lực lượng dẫn dắt" 3 đột phá chiến lược: Kinh tế biển, hạ tầng, ứng dụng KHCN và chuyển đổi số. 

Với cách tiếp cận như vậy, những kết quả ban đầu của vận hành chính quyền 2 cấp, chính là kết quả của sự thay đổi tư duy lãnh đạo, quản lý cũng như những biện pháp triển khai quyết liệt trên thực tiễn, với tinh thần chính quyền phục vụ, hướng tới mục tiêu phát triển đã đề ra.

Lê Sơn - Thanh Bình