Tòa kiến nghị điều tra cán bộ thanh tra; người chỉ đạo gửi tiền vào Oceanbank

Sau 5 ngày nghỉ nghị án, ngày 29/9, TAND TP Hà Nội đã tuyên án đối với các bị cáo trong đại án kinh tế xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đại Dương (Oceanbank).

Thay mặt Hội đồng xét xử (HĐXX), Thẩm phán Trần Nam Hà đã công bố bản án.

Bản án sơ thẩm xác định, trong thời gian Nguyễn Xuân Sơn làm Tổng Giám đốc Oceanbank đã cùng Hà Văn Thắm, Chủ tịch HĐQT Oceanbank thỏa thuận và thực hiện việc chi tiền “chăm sóc khách hàng” ngoài lãi suất hợp đồng huy động vốn cho Sơn theo số dư tiền gửi của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cũng như các Tổng công ty và công ty trực thuộc PVN.

Cuối năm 2010, khi Sơn được điều chuyển và bổ nhiệm làm Phó Tổng Giám đốc PVN, Sơn đã giới thiệu Nguyễn Minh Thu, thời điểm đó là Phó Tổng Giám đốc Oceanbank lên giữ chức vụ Tổng Giám đốc ngân hàng này, đồng thời Sơn đề nghị Thắm giao cho Thu tiếp tục phụ trách công tác huy động vốn như Sơn đã làm trước đó. Đề xuất này của Sơn được Thắm đồng ý và triển khai thực hiện ngay.

Nhằm thúc đẩy và phát triển khách hàng trong công tác huy động vốn, Thắm đề ra chủ trương chi ngoài lãi suất huy động vốn cho các khách hàng trên toàn hệ thống Oceanbank. 

Thực hiện chủ trương này, Thu cùng các Phó Tổng Giám đốc Oceanbank và lãnh đạo các Khối nghiệp vụ thuộc Hội sở Oceanbank, Giám đốc, Phó Giám đốc các chi nhánh và phòng giao dịch Oceanbank thực hiện chi lãi ngoài huy động bằng tiền Việt Nam và USD (Mỹ) theo từng thời kỳ. Trong thời gian từ năm 2010 đến hết tháng 11/2014, tổng số tiền Oceanbank đã gây thiệt hại cho ngân hàng là gần 2.000 tỷ đồng.

Trong vụ án này, ngoài bị cáo Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn và Nguyễn Minh Thu còn có 48 bị cáo khác là lãnh đạo Oceanbank, lãnh đạo các chi nhánh, phòng giao dịch của Oceanbank trên toàn hệ thống ngân hàng này và lãnh đạo một số công ty, doanh nghiệp liên quan đến vụ án này cũng phải chịu trách nhiệm từ việc làm sai trái của Thắm, Sơn và Thu.

Bản án sơ thẩm khẳng định, trong vụ án này, hành vi của bị cáo Thắm đã phạm vào 4 tội: Tham ô tài sản, vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; các hành vi của bị cáo Sơn đã phạm vào 3 tội: Tham ô tài sản, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và; các hành vi của bị cáo Thu đã phạm vào 2 tội: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản.

Với hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng liên quan khoản tiền chi lãi ngoài 1.576 tỷ đồng, phục vụ cho nhóm lợi ích của lãnh đạo Oceanbank, bản án sơ thẩm khẳng định, đã vi phạm quy định pháp luật, vi phạm quy định về trần lãi suất của Ngân hàng Nhà nước, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, gây tổn hại nghiêm trọng đến chính sách tiền tệ, mặt khác hệ lụy dẫn đến Oceanbank không kiểm soát được việc thu chi, thất thoát vốn.

 Với mức độ vi phạm rất nghiêm trọng như vậy nên hành vi của các bị cáo vượt ra khỏi phạm vi xử lý hành chính. Trong số tiền 1.576 tỷ đồng, có khoản tiền 246 tỷ đồng Oceanbank chi cho Sơn và bị Sơn chiếm đoạt. Vì vậy nên thiệt hại chỉ còn hơn 1.300 tỷ đồng. Thắm là người chỉ đạo nên phải chịu trách nhiệm lớn hơn các bị cáo còn lại.

Các bị cáo là cựu cán bộ Hội sở Oceanbank, cựu Giám đốc, Phó Giám đốc các chi nhánh, phòng giao dịch Oceanbank biết việc chi lãi ngoài là trái quy định nhưng hành vi này là phục tùng lãnh đạo vì họ là người làm công ăn lương, không được hưởng lợi, quá trình điều tra giúp cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án nên đây là tình tiết giảm nhẹ và cần được xem xét để các bị cáo này không phải bồi thường.

Số tiền thiệt hại tại Oceanbank, trách nhiệm bồi hoàn thuộc về Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn và Nguyễn Minh Thu.

Trong hành vi này, Nguyễn Thị Minh Phương, cựu Phó Tổng Giám đốc Oceanbank cũng có trách nhiệm, nhưng bị cáo này đang được tạm đình chỉ nên ba bị cáo trên phải gánh trách nhiệm cho Phương.

Cụ thể, Thắm bồi thường 847 tỷ đồng, Sơn bồi thường khoảng 200 tỷ đồng và Thu bồi thường 50 tỷ đồng. Trước đó tổng thiệt hại là 1.576 tỷ đồng từ việc chi lãi ngoài nhưng đã được đối trừ một số khoản tiền mà cơ quan điều tra đã thu giữ trong quá trình điều tra.

Riêng về số tiền 500 tỷ đồng trong vụ án này liên quan đến hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, bản án sơ thẩm quyết định, bị cáo Hứa Thị Phấn phải có trách nhiệm bồi thường cho Oceanbank.

Bản án sơ thẩm kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục điều tra làm rõ hành vi của Ninh Văn Quỳnh, cựu Kế toán trưởng PVN và những người liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Trước đó, trong quá trình điều tra và tại phiên xử, lời khai của các bị cáo liên quan đến việc chi lãi ngoài cho thấy, lãnh đạo các Tổng công ty và các công ty trực thuộc PVN là người hưởng lợi số tiền đặc biệt lớn. Điều này cho thấy sự móc nối, lợi ích nhóm, hành vi tham nhũng của các cá nhân được hưởng lợi, nhưng các cá nhân này chưa thành khẩn nên cần phải điều tra để làm rõ.

Đối với hành vi của ông Bùi Văn Hải, Trưởng ban Kiểm soát Oceanbank, HĐXX nhận thấy, có hành vi vi phạm pháp luật nên trong bản án sơ thẩm cũng đã kiến nghị cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

“Oceanbank có hành vi thu phí, chi lãi ngoài trong thời gian dài. Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều cuộc thanh tra nhưng không có cảnh bảo và biện pháp ngăn chặn. Do vậy, kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét trách nhiệm của các cá nhân này, đồng thời kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ trách nhiệm của các cá nhân đã tiến hành công tác thanh tra trong giai đoạn sai phạm của Oceanbank, kiến nghị điều tra những người đề xuất vốn góp, từ đó làm rõ hành vi những người liên quan chỉ đạo gửi tiền của PVN và các Tổng công ty, công ty con vào Oceanbank”, bản án sơ thẩm nêu rõ.

Để đảm bảo thi hành án, bản án sơ thẩm quyết định tiếp tục kê biên tài sản của bà Võ Thị Thanh Xuân (vợ Nguyễn Xuân Sơn) và bà Hồ Thị Quỳnh Nga (vợ của Hà Văn Thắm). Những người liên quan tài sản này sẽ được cơ quan thi hành án quyết định. Các tài khoản cổ phần mang tên Nguyễn Xuân Thắng (em họ của Nguyễn Xuân Sơn) cũng được Tòa án quyết định phong tỏa.

Với những đánh giá, phân tích như trên, HĐXX cấp sơ thẩm tuyên phạt: Cựu Tổng Giám đốc Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn tử hình về tội tham ô tài sản; chung thân về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; 17 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp hình phạt cả ba tội là tử hình.

Cựu Chủ tịch HĐQT Oceanbank Hà Văn Thắm chung thân về tội tham ô tài sản; 19 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; 20 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; 18 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt của bốn tội là tù chung thân.

Cựu Tổng Giám đốc Oceanbank Nguyễn Minh Thu 13 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; 9 năm tù về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp hình phạt cho cả hai tội là 22 năm tù.

Cựu Phó Tổng Giám đốc Oceanbank Nguyễn Văn Hoàn 10 năm lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản; 12 năm vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt của hai tội là 22 năm tù.

Cựu Phó Tổng Giám đốc Oceanbank Lê Thị Thu Thuỷ 6 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Cựu Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần BSC Việt Nam Hoàng Thị Hồng Tứ 36 tháng tù (án treo); cựu Tổng Giám đốc Công ty cổ phần BSC Việt Nam Phạm Hoàng Giang 4 năm tù về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản; cựu Tổng Giám đốc Công ty Trung Dung Trần Văn Bình 4 năm tù về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản.

Đối với nhóm các bị cáo là cựu lãnh đạo các Khối nghiệp vụ của Hội sở Oceanbank bị xử phạt 36 đến 48 tháng tù. Đối với nhóm các bị cáo là cựu Giám đốc, Phó Giám đốc và nhân viên các chi nhánh, phòng giao dịch của Oceanbank bị xử phạt từ 24 tháng cải tạo không giam giữ đến 36 tháng tù treo cùng về tội cố ý làm quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Bị cáo Hứa Thị Phấn bị xử phạt 17 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Bị cáo Phạm Công Danh bị xử phạt 4 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp với bản án trước đó, bị cáo Danh phải thi hành hình phạt chung là 30 năm tù. Ngoài hình phạt tù, bản án sơ thẩm buộc các bị cáo cấm đảm nhiệm chức vụ trong thời gian dài theo quy định của pháp luật.