Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ: “Trung Quốc nên rút giàn khoan”

Về tình hình khu vực và quốc tế, cuộc họp đã tập trung chia sẻ ý kiến về các diễn biến phức tạp diễn ra tại Biển Đông.

Phía Mỹ khẳng định ủng hộ các quan điểm của ASEAN được thể hiện trong Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 10/5 vừa qua, bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng gia tăng, đã ảnh hưởng trực tiếp tới hoà bình, ổn định và an ninh, an toàn hàng hải của khu vực.

Mỹ phản đối các hành động đơn phương, sử dụng sức mạnh để thay đổi nguyên trạng, áp đặt yêu sách chủ quyền lãnh thổ. Theo đó, Mỹ ủng hộ mạnh mẽ các nguyên tắc về việc giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình, kiềm chế, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); ASEAN và Trung Quốc cần phải đàm phán thực chất để đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) mang tính rằng buộc.

Cùng ngày, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, phụ trách Châu Á-Thái Bình Dương Daniel Russel đã có cuộc trao đổi với báo giới qua điện thoại từ Yangon, Myanmar, nơi ông tham dự hàng loạt cuộc gặp với quan chức các nước ASEAN tuần này.

"Tôi nhấn mạnh trong các cuộc gặp, quan điểm của chúng tôi là các bên cần làm dịu căng thẳng, thể hiện sự kiềm chế và đảm bảo sự an toàn cho ngư dân và tàu bè hoạt động”, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi Bắc Kinh rút giàn khoan dầu - tâm điểm cuộc khủng hoảng hiện tại trên biển.

Ông Russel nhấn mạnh, ông đã thúc giục các quan chức Đông Nam Á và Trung Quốc có một thỏa thuận tạm thời không xâm chiếm bất kỳ tính năng đất đai nào ở Biển Đông mà hiện nay không có người ở. "Có một số thông tin báo chí về những hoạt động ở Biển Đông như công việc cải tạo đảo, xây dựng đồn trú quy mô lớn”, ông nói.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng đồng ý rằng đây là cơ hội quan trọng để tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp theo UNCLOS. “Tòa án sẽ mở ra cánh cửa để loại bỏ những mơ hồ liên quan đến tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc vốn đang đổ dầu vào lửa căng thẳng và gây bất an trong khu vực”, ông nói.        

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Châu Á-Thái Bình Dương Daniel Russel tiếp tục bày tỏ quan ngại về tình hình căng thẳng đang tiếp tục leo thang trên biển Đông, tái khẳng định bất kỳ hành vi cưỡng bức hay đe dọa nào đều không thể chấp nhận.

Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục thẳng thắn lên án những hành vi như thế… vốn đang đẩy hiện trạng trên Biển Đông đi quá xa”.

Ông Russel cũng bày tỏ quan ngại về hàng loạt động thái của Trung Quốc trên vùng biển Trường Sa nhằm khẳng định cái gọi là chủ quyền trên phần lớn Biển Đông. 

Ông nói: “Các nước tham gia tranh chấp tại biển Đông cần nhận biết hành vi của chính mình trên cơ sở không khiêu khích và các nước tranh chấp khác phải tự nguyện đồng ý. Giải quyết mọi chuyện trên cơ sở đồng thuận mới là cơ sở để hạ nhiệt căng thẳng trên Biển Đông”.

Đề cập cụ thể trường hợp căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc quanh khu vực giàn khoan Hải Dương 981, ông Russel nói: “Trung Quốc nên rút giàn khoan”.

Nguyễn Chiến (tổng hợp)