Trường hợp được tái định cư khi thu hồi đất

Ảnh minh họa

Theo yêu cầu của cơ quan chức năng, mẹ ông Tâm phải có giấy tờ phân chia tài sản khi ly hôn của căn nhà nêu trên. Ông Tâm hỏi: Yêu cầu của chính quyền địa phương có đúng quy định không? Mẹ ông phải làm thủ tục gì được nhận đất tái định cư?

Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng, Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời vấn đề ông Tâm hỏi như sau:

Các hình thức tái định cư

Nếu sự việc đúng như ông Lại Đức Tâm trình bày thì nhà ở, đất ở mẹ ông Tâm mua sau khi ly hôn với bố ông (năm 2002) là tài sản riêng của mẹ ông, được xác lập sau khi ly hôn, không liên quan gì đến quyền về tài sản của bố ông.

Khi Nhà nước thu hồi đất, người có quyền sử dụng đất bị thu hồi là người được bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư.

Theo ông Tâm, vào thời điểm Nhà nước thu hồi đất (năm 2004), mẹ ông Tâm chưa làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, sở hữu nhà ở, nên mẹ ông đã nộp hết các giấy tờ mua bán nhà đất để chứng minh quyền về tài sản của mình cho Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng. Trên thực tế phương án bồi thường do cơ quan có thẩm quyền lập đứng tên mẹ ông Tâm.

Vào thời điểm thu hồi đất, áp dụng Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Điều 4 Nghị định này quy định, người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở thì được bố trí tái định cư bằng một trong các hình thức sau:

- Bồi thường bằng nhà ở.

- Bồi thường bằng giao đất ở mới.

- Bồi thường bằng tiền để tự lo chỗ ở mới.

Vì nhà đất là tài sản riêng của mẹ ông Tâm nhận chuyển nhượng sau khi ly hôn, khi thu hồi đất, mẹ ông Tâm phải di chuyển chỗ ở, nên việc các cơ quan giải quyết bồi thường, tái định cư yêu cầu mẹ ông phải có giấy tờ phân chia tài sản khi ly hôn của căn nhà trên đất bị thu hồi, thì mới bố trí đất tái định cư là không có căn cứ pháp luật.

Giấy tờ chứng minh tài sản riêng

Để chứng minh quyền sử dụng đất bị thu hồi là tài sản riêng của mẹ ông Tâm, được xác lập sau khi ly hôn với bố ông, mẹ ông cần có các giấy tờ:

- Quyết định công nhận thuận tình ly hôn, hoặc bản án ly hôn (để xác định việc ly hôn và thời điểm ly hôn);

- Giấy mua bán nhà đất (để xác định người mua, thời điểm mua sau thời điểm ly hôn);

- Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hiện nay (xác định sau khi ly hôn mẹ ông Tâm chưa kết hôn với ai).

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng, Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.