Truyền thông tạo chuyển động xã hội thực chất trong triển khai Nghị quyết 57

Ngày 10/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức Hội thảo “Truyền thông nâng cao nhận thức, tạo chuyển động xã hội nhằm thực hiện Nghị quyết 57”.

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh một năm sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngày 22/12/2024, cùng hàng loạt chính sách quan trọng của Quốc hội và Chính phủ để cụ thể hóa nghị quyết.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch VUSTA cho biết Nghị quyết 57 đã nhanh chóng được thể chế hóa bằng nhiều quyết sách đồng bộ. Tháng 6/2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết 193 về một số cơ chế đặc biệt để tổ chức thực hiện Nghị quyết 57. Thủ tướng Chính phủ cũng ký Quyết định 1169/QĐ-TTg ngày 16/6/2025 phê duyệt Chương trình “Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW".

Mục tiêu là đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, góp phần thực hiện thành công mục tiêu của Nghị quyết 57.

100% các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình và tổ chức thực hiện.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh: “Đây là một yêu cầu rất cụ thể, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc đưa tinh thần nghị quyết vào đời sống xã hội”.

Theo PGS.TS Phạm Ngọc Linh, điều quan trọng nhất là truyền thông phải tạo được chuyển biến mạnh về tư duy: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không chỉ là việc của Bộ KH&CN, mà là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Từ nhận thức phải dẫn tới hành động, trước hết là ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, sau đó là khơi dậy tinh thần sáng tạo, từ đó tạo năng lực số cho toàn xã hội.

Truyền thông – động lực để chính sách đi vào cuộc sống

Tại hội thảo, nhiều ý kiến phân tích sâu về vai trò then chốt của truyền thông trong quá trình triển khai Nghị quyết 57. 

TS. Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng nếu xây dựng chính sách mà thiếu truyền thông đi kèm thì chính sách khó đi vào đời sống, không nhận được góp ý rộng rãi và không tạo ra tác động xã hội như mong muốn.

Để hệ sinh thái khoa học công nghệ phát triển, truyền thông phải tạo ra nhận thức chung, hình thành niềm tin, tạo sự đồng thuận xã hội. Các quốc gia phát triển đã chứng minh rằng truyền thông khoa học công nghệ giúp định hình văn hóa trọng tri thức và đổi mới. Đây là điều Việt Nam đang rất cần để Nghị quyết 57 tạo ra chuyển biến từ tư duy tới hành động.

Ông kiến nghị Bộ KH&CN xây dựng chiến lược truyền thông quốc gia về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; ban hành bộ quy tắc truyền thông cho lĩnh vực này. Ông cũng đề xuất bố trí kinh phí, cơ chế đặt hàng báo chí thực hiện chuyên mục khoa học có chiều sâu; khuyến khích doanh nghiệp, viện trường chia sẻ dữ liệu nghiên cứu trên nền tảng mở.

Bên cạnh đó, TS. Lê Nghiêm đề nghị ban hành các chính sách về sandbox tài sản số, tăng quyền tự chủ cho các tổ chức khoa học công nghệ, hình thành quỹ đầu tư mồi để thu hút đầu tư tư nhân, đồng thời kiến nghị Bộ Nội vụ bổ sung vị trí việc làm chuyên viên truyền thông trong các cơ quan nhà nước để nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách.

Ông Nguyễn Hữu Giới, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam, nhấn mạnh nếu làm tốt truyền thông Nghị quyết 57, hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam với hơn 2,3 triệu trí thức sẽ đạt được hiệu quả to lớn. 

Ông nhìn nhận truyền thông khoa học công nghệ không chỉ lan tỏa tri thức mà còn tạo hiệu quả kinh tế – xã hội khi thông tin và tri thức được ứng dụng vào dây chuyền sản xuất, phân phối, góp phần tạo ra giá trị thặng dư cho nền kinh tế.

Ông Nguyễn Hữu Giới đưa ra các nhóm giải pháp truyền thông cho Nghị quyết 57, trong đó nhấn mạnh: Các cơ quan truyền thông cần nghiên cứu sâu, làm rõ điểm mới, quan điểm chỉ đạo và mục tiêu của Nghị quyết 57 để truyền thông thường xuyên, liên tục.

Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, trong đó có thể mời các chuyên gia đầu ngành để tạo hiệu ứng xã hội. Đẩy mạnh truyền thông trên các nền tảng trực tuyến – phương thức tiết kiệm, linh hoạt và hiệu quả trong bối cảnh hội ngành thiếu kinh phí. Tăng cường xã hội hóa truyền thông, huy động doanh nghiệp và tổ chức quốc tế hỗ trợ nguồn lực cho hoạt động phổ biến kiến thức.

Các ý kiến khác cũng cho rằng để Nghị quyết 57 thực sự đi vào cuộc sống, truyền thông phải là mũi mở đường, góp phần thay đổi tư duy, thúc đẩy hành động, tạo chuyển động mạnh mẽ trong toàn xã hội. Không chỉ là thông tin, truyền thông khoa học công nghệ cần được tổ chức bài bản, có chiến lược, có nguồn lực và có sự tham gia rộng rãi của cơ quan báo chí, viện trường, doanh nghiệp và đội ngũ trí thức.

Thu Giang