Từ bài giảng không khói thuốc đến khát vọng trường học an toàn, nhân ái

Môi trường an toàn – yếu tố cốt lõi của giáo dục chất lượng

Trong mọi định hướng đổi mới giáo dục, việc xây dựng môi trường học đường an toàn, thân thiện và bình đẳng luôn được xem là mục tiêu trọng tâm, quan trọng không kém nội dung hay chương trình đào tạo.

Một môi trường học đường tốt giúp học sinh phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ và cảm xúc; đồng thời khơi dậy năng lực sáng tạo, khả năng tự bảo vệ bản thân và hình thành lối sống lành mạnh.

Tuy nhiên, để đạt được điều đó, không thể chỉ dựa vào nỗ lực của nhà trường hay giáo viên, mà cần có sự chung tay của toàn xã hội — từ gia đình, ngành giáo dục, y tế đến các tổ chức xã hội và truyền thông. Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn về ngân sách và nguồn lực, những sáng kiến thiết thực và lan tỏa là hướng đi hiệu quả để bảo vệ học sinh khỏi những nguy cơ tiềm ẩn, trong đó có các tệ nạn và chất gây nghiện.

Lan tỏa thông điệp 'Trường học không khói thuốc'

Ngày 5/11 tại Hà Nội, Lễ trao giải Cuộc thi thiết kế bài giảng "Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng" đã được tổ chức, khép lại một hành trình đầy tâm huyết của hàng nghìn nhà giáo trên khắp cả nước.

Đây là hoạt động nằm trong chương trình phối hợp giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) và Báo Giáo dục và Thời đại – một minh chứng sinh động cho nỗ lực của ngành trong việc kết hợp giáo dục, công nghệ và truyền thông vì sức khỏe học đường.

Theo nhà báo Triệu Ngọc Lâm, Tổng Biên tập Báo Giáo dục và Thời đại, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi, chỉ sau hơn 3 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được hơn 6.800 bài dự thi của các thầy cô giáo từ mọi miền đất nước.

"Mỗi bài giảng là một thông điệp về lòng yêu nghề, yêu học trò và ý thức trách nhiệm xã hội của người thầy. Trên hết, đó là tình yêu thương và khát vọng xây dựng 'trường học không khói thuốc' trong từng tiết học, từng giờ sinh hoạt", ông Lâm chia sẻ.

Các bài dự thi không chỉ dừng lại ở việc cảnh báo tác hại của thuốc lá mà còn khơi gợi năng lực phản biện, kỹ năng tự bảo vệ và lối sống tích cực cho học sinh. Nhiều bài giảng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, sử dụng hình ảnh, video, tình huống mô phỏng sinh động, giúp học sinh dễ hiểu và đồng cảm.

Kết quả, 38 cá nhân và 10 tập thể đã được vinh danh, đại diện cho tinh thần đổi mới, sáng tạo và cống hiến của đội ngũ nhà giáo Việt Nam.

Giáo dục sức khỏe học đường – trách nhiệm và hành động

Phát biểu tại lễ trao giải, ông Nguyễn Ngọc Ân, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam, Phó Trưởng ban Giám khảo vòng Chung khảo, nhấn mạnh: "Chúng ta đang cố gắng nâng cao sức khoẻ cộng đồng, bắt đầu từ nâng cao sức khoẻ học đường. Cuộc thi không chỉ là một hoạt động chuyên môn, mà là cuộc truyền thông rất ý nghĩa tới học sinh – nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước nguy cơ xâm lấn của các chất gây nghiện".

Theo ông Ân, nhiều bài giảng của giáo viên đã vượt ra ngoài khuôn khổ sách giáo khoa, thể hiện sự sáng tạo trong cách truyền đạt kiến thức và cảm hứng học tập. Thông qua hình thức sân khấu hóa, thảo luận nhóm, hay mô phỏng tình huống thực tế, các thầy cô đã giúp học sinh hiểu rõ cơ chế gây nghiện, tác hại của thuốc lá điện tử, đồng thời hình thành kỹ năng chủ động phòng tránh.

Từ cuộc thi đến phong trào bền vững

Không dừng lại ở sự kiện, Ban Tổ chức đang chuyển đổi các bài giảng xuất sắc thành tài liệu điện tử đăng tải trên các nền tảng của Báo Giáo dục và Thời đại, phục vụ miễn phí cho toàn ngành. Đây là bước đi ý nghĩa giúp lan tỏa giá trị của cuộc thi ra khỏi khán phòng, đưa những "bài học về sức khỏe và nhân cách" đến tận lớp học vùng sâu, vùng xa.

"Mỗi bài giảng hôm nay sẽ trở thành một hạt mầm cho hành trình dài hạn của giáo dục phòng, chống thuốc lá. Chính các thầy cô là người gieo mầm, chăm sóc và nuôi dưỡng những mầm xanh ấy," nhà báo Triệu Ngọc Lâm bày tỏ.

Xây dựng trường học an toàn – xây nền cho tương lai

Nhìn từ cuộc thi này, có thể thấy rõ tinh thần đổi mới và trách nhiệm xã hội của ngành giáo dục Việt Nam: Luôn lấy học sinh làm trung tâm, lấy nhân văn làm nền tảng.

Một trường học an toàn, thân thiện và bình đẳng không chỉ là nơi truyền đạt tri thức, mà còn là nơi hình thành nhân cách, giúp học sinh học cách yêu thương, tôn trọng bản thân và người khác.

Đó cũng chính là con đường để ngành giáo dục Việt Nam hướng tới tương lai - một nền giáo dục vì con người, vì hạnh phúc và sự phát triển bền vững của thế hệ trẻ.

Phương Liên