Ứng dụng mô hình STEM trong giáo dục phổ thông

Theo hướng tích hợp các bộ môn của giáo dục STEM sẽ giúp học sinh phát triển năng lực cá nhân, khả năng làm việc độc lập từ đó hình thành tư duy sáng tạo trong tương lai. Ảnh: VGP/Thanh Thủy.

Mục tiêu của STEM (viết tắt của các từ Science-Khoa học, Technology-Công nghệ, Engineering-Kỹ thuật và Mathematics-Toán học), là xây dựng cho học sinh các kỹ năng được kết hợp hài hòa từ kiến thức của các bộ môn nói trên để sử dụng khi làm việc trong thế giới công nghệ ngày nay.

Về khía cạnh giáo dục, STEM trang bị cho người học những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian.

Một trong những hình thức học STEM mới đang được áp dụng hiện nay là việc học tập dựa trên cách thực hiện các bài thực hành. Theo đó, học sinh được tham gia bài học và bài thuyết trình có chất lượng cao theo từng chủ đề cụ thể.

Tại hội thảo “Giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông của một số nước và vận dụng vào điều kiện của Việt Nam” do Sở GDĐT TPHCM và Công ty CP Công nghệ DTT tổ chức ngày 24/6, Giáo sư Gil Taran, Trường ĐH Carnegie Mellon (Hoa Kỳ) cho biết, việc triển khai giáo dục STEM ở trường học là nhằm chuẩn bị cho học sinh những tri thức thiết yếu nhất của thế kỉ 21, những kỹ năng có thể giúp tăng đáng kể ưu thế cạnh tranh của lao động ở mỗi quốc gia.

Hiện nay, STEM được áp dụng rộng rãi tại Mỹ. Tại Việt Nam, có 14 trường đang áp dụng phương pháp giáo dục STEM và mang lại hiệu quả thiết thực.

Từ năm 2011, mô hình “Phòng lab tích hợp STEM bằng tiếng Anh”, một trong những nội dung của giáo dục STEM (được thiết kế theo chuẩn quốc tế và được tùy biến phù hợp với văn hóa, điều kiện của Việt Nam), đã được triển khai thí điểm tại 14 trường ở các thành phố lớn Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng với hơn 3.000 học sinh theo học. Kết quả đạt được đã mở ra một hướng phát triển về giáo dục tích hợp STEM cho cấp học phổ thông.

Bên cạnh đó, hiện nay, từ ứng dụng của giáo dục STEM, 2 môn học mới là CNTT và Robotics đã được triển khai tại Hà Nội và TPHCM. Trong đó, với chương trình Robotics, học sinh được trang bị các kiến thức về khoa học tự nhiên, các nguyên lý cơ bản của các loại hình robot trong thực tế, từ đó giúp các em học sinh hiểu và đam mê với các thiết bị thông minh trong thời đại công nghệ ngày nay.

Theo PGS.TS Đỗ Ngọc Thống (Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GDĐT), nếu xét từ các yêu cầu của giáo dục theo mô hình STEM thì giáo dục phổ thông của Việt Nam còn một số hạn chế như nặng về kiến thức hàn lâm và nhẹ về yêu cầu ứng dụng thực hành; các môn toán, khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ chưa coi trọng yêu cầu hình thành và phát triển năng lực, chưa xây dựng cách tiến cận liên môn, xuyên môn; từ đó chưa thấy hết vai trò của việc ứng dụng các môn học trong việc đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động hiện đại.

Tuy nhiên, với những lợi ích và hiệu quả mà giáo dục STEM đem lại như trên, nhiều đại biểu tham dự hội thảo ủng hộ việc đưa STEM vào giáo dục phổ thông tại Việt Nam.

Về vấn đề này, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống cho rằng để áp dụng mô hình mới, các trường cần phải có thời gian chuẩn bị các điều kiện cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ giáo viên có trình độ công nghệ thông tin và khả năng dạy tích hợp tốt. Do đó, việc triển khai giáo dục STEM chưa thể tiến hành đại trà tại các trường học trên cả nước mà chỉ những cơ sở nào đủ điều kiện sẽ thực hiện trước sau đó sẽ nhân rộng ra toàn quốc.

Thanh Thủy