Vai trò của học tập suốt đời trong sự phát triển của đất nước

Học tập suốt đời: Tầm nhìn chiến lược cho sự phát triển

Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Báo điện tử Chính phủ, GS.TS. Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam nhấn mạnh rằng, học tập suốt đời là yêu cầu tất yếu để đất nước phát triển bền vững. Bà cho rằng, dù tư tưởng này đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cao từ lâu, nhưng trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, nó càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Theo bà, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt học tập suốt đời trong một tầm nhìn mới, gắn liền với nhiệm vụ phát triển quốc gia. "Học tập suốt đời không chỉ là trách nhiệm cá nhân, mà còn là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, nếu muốn đất nước cất cánh và hội nhập thành công", GS.TS. Nguyễn Thị Doan nhấn mạnh. Việc học không chỉ để tích lũy kiến thức, mà còn giúp hình thành tư duy sáng tạo, nâng cao năng lực quản lý, điều hành và thích nghi với sự thay đổi không ngừng của thế giới.

Dù ai cũng hiểu rõ tầm quan trọng của học tập suốt đời, nhưng việc xây dựng một xã hội học tập vẫn còn gặp nhiều trở ngại. Theo GS.TS. Nguyễn Thị Doan, điểm nghẽn lớn nhất nằm ở nhận thức của một bộ phận cán bộ, lãnh đạo. "Có người học chỉ để lấy bằng cấp, để tô điểm bản thân, nhưng lại thiếu tinh thần học thực chất, ngại khó, ngại thay đổi", bà thẳng thắn chỉ ra.

Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng, dù Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách thúc đẩy việc học tập, nhưng quá trình triển khai ở nhiều địa phương vẫn chưa thực sự hiệu quả. Các trung tâm học tập cộng đồng bị sáp nhập hoặc hoạt động cầm chừng, khiến cơ hội học tập của người dân bị thu hẹp đáng kể. Nếu không có những giải pháp quyết liệt để thay đổi, tinh thần học tập suốt đời khó có thể đi vào thực tiễn.

Giải pháp thúc đẩy học tập suốt đời

Để khuyến khích phong trào học tập suốt đời, GS.TS. Nguyễn Thị Doan đề xuất 3 giải pháp quan trọng: 

Nâng cao nhận thức trong toàn xã hội: Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam nhấn mạnh: "Nếu lan tỏa được tinh thần học tập suốt đời của Tổng Bí thư Tô Lâm đến các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn thể nhân dân, đất nước ta sẽ phát triển dựa trên tri thức và sáng tạo". Vì vậy, cần có các chiến dịch truyền thông mạnh mẽ để khuyến khích mọi tầng lớp nhân dân tham gia học tập. 

Hoàn thiện chính sách và pháp luật: Một trong những đề xuất quan trọng là ban hành Luật Học tập suốt đời để quy định rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân và tổ chức trong việc học tập. Chỉ khi có chế tài cụ thể, việc học mới thực sự trở thành một nhiệm vụ bắt buộc, thay vì chỉ là phong trào nhất thời. 

Phát triển hệ thống giáo dục mở: Giáo dục không chỉ diễn ra trong nhà trường, mà cần được mở rộng ra toàn xã hội. "Không phải cứ đến trường mới là học. Học có thể diễn ra ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào, miễn là có tài nguyên giáo dục mở và công nghệ hỗ trợ", GS.TS. Nguyễn Thị Doan khẳng định. Theo đó, các trường đại học cần đóng vai trò nòng cốt trong việc xây dựng kho học liệu mở, giúp người dân tiếp cận tri thức dễ dàng hơn.

Học tập suốt đời: Động lực phát triển đất nước

GS.TS. Nguyễn Thị Doan nhấn mạnh rằng, học tập suốt đời không chỉ là nhu cầu cá nhân, mà còn là động lực phát triển đất nước. Nếu muốn hội nhập và cạnh tranh trên trường quốc tế, Việt Nam cần một thế hệ công dân có tinh thần học hỏi không ngừng, đặc biệt là đội ngũ lãnh đạo.

Từng là cán bộ cấp cao nắm giữ nhiều vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị, GS.TS. Nguyễn Thị Doan cho rằng, lãnh đạo không chỉ cần có chuyên môn, mà còn phải có tầm nhìn xa, khả năng ứng biến linh hoạt và cam kết đổi mới. "Cán bộ không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm, mà phải liên tục cập nhật kiến thức mới để đưa ra quyết sách đúng đắn", bà nhấn mạnh.

Do đó, theo Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cũng lưu ý rằng, trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, nếu cán bộ không học tập liên tục, họ sẽ trở nên lạc hậu và không đủ năng lực lãnh đạo. "Máy móc có thể thay thế nhiều công việc, nhưng không thể thay thế tư duy sáng tạo và khả năng dẫn dắt của con người", bà khẳng định.

"Nếu cả xã hội đều học, từ nông dân đến trí thức, từ cán bộ đến công nhân, thì Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia tri thức, sánh vai với các cường quốc năm châu", Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam khẳng định. Đây không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một con đường thực tế để đất nước phát triển bền vững trong thời đại mới.

Thu Trang