Vận hành cơ sở dữ liệu đất đai được theo thời gian thực

100% tỉnh, thành phố đã hoàn thành đồng bộ cơ sở dữ liệu đất đai

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 214/NQ-CP của Chính phủ và Kế hoạch số 515/KH-BCA-BNN&MT, Chiến dịch được triển khai với tinh thần "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả", huy động sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở, đặc biệt là lực lượng công an cấp xã.

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Mai Văn Phấn, CSDL đất đai được xây dựng qua nhiều giai đoạn, nhiều mô hình và phần mềm khác nhau, với chất lượng dữ liệu không đồng đều. Trước khi triển khai Chiến dịch, cả nước có hơn 62 triệu thửa đất đã có dữ liệu ở các định dạng khác nhau, nhưng chỉ khoảng 39% đáp ứng yêu cầu "đúng - đủ - sạch - sống"; phần lớn còn thiếu thông tin, trùng lặp, sai lệch hoặc chưa được xác thực với CSDL quốc gia về dân cư.

Trong thời gian ngắn, khối lượng công việc triển khai là rất lớn: Rà soát, phân loại gần 50 triệu thửa đất tại hơn 2.300 đơn vị hành chính cấp xã; thu thập, số hóa hàng triệu Giấy chứng nhận; xác thực thông tin chủ sử dụng đất với CSDL quốc gia về dân cư; đồng bộ dữ liệu từ địa phương về Trung ương và kết nối liên thông với các hệ thống dữ liệu quốc gia.

Kết quả đã vượt mục tiêu đề ra. Tổng số thửa đất được rà soát, làm giàu, làm sạch đạt hơn 61,7 triệu thửa, trong đó 24,3 triệu thửa đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí "đúng - đủ - sạch - sống", sẵn sàng kết nối, chia sẻ và khai thác dùng chung. Hơn 18,7 triệu thửa đã được xác thực thông tin chủ sử dụng đất; số còn lại đang tiếp tục được rà soát, chỉnh lý.

Đáng chú ý, 100% tỉnh, thành phố đã hoàn thành đồng bộ CSDL đất đai về CSDL quốc gia, với gần 98% tổng số thửa đất được tích hợp. Lần đầu tiên, dữ liệu đất đai trên phạm vi toàn quốc được tập trung, thống nhất, tạo điều kiện để vận hành theo thời gian thực.

Tạo lập Mã định danh duy nhất

Điểm đặc biệt của Chiến dịch là việc kết nối, xác thực thông tin người sử dụng đất với CSDL quốc gia về dân cư. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với Bộ Công an xây dựng quy định Mã định danh duy nhất của thửa đất. Việc tạo lập Mã định danh duy nhất của thửa đất sẽ khắc phục triệt để tình trạng trùng lặp thửa đất như trước đây; được liên kết trực tiếp với vị trí địa lý của thửa đất trên thực địa, là cơ sở để tích hợp với Nền tảng địa chỉ số quốc gia; đồng thời mỗi một địa danh, địa điểm sẽ được gán Mã định danh.

Trong quá trình triển khai làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai, số lượng thửa đất được xây dựng Mã định danh thửa đất là gần 70 triệu thửa (bao gồm tổng số thửa đất đã tạo lập CSDL, các thửa đất đã được lập Bản đồ địa chỉnh và các thửa thực hiện trích đo địa chính).

Khi dữ liệu được làm sạch và vận hành thông suốt, nhiều địa phương đã chủ động tái cấu trúc quy trình, cắt giảm mạnh thời gian và thành phần hồ sơ giấy. Một số tỉnh như An Giang, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hải Phòng, Đắk Lắk đã triển khai toàn trình điện tử nhiều thủ tục, rút ngắn từ 30% thời gian giải quyết trở lên so với quy định.

CSDL đất đai được kết nối với Cổng dịch vụ công, cơ quan thuế, hệ thống giao dịch bảo đảm…, hình thành quy trình khép kín, minh bạch, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

Bảo đảm an toàn, an ninh dữ liệu phải được đặt ở mức độ ưu tiên cao

Từ kết quả Chiến dịch, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai Mai Văn Phấn cho rằng, yêu cầu đặt ra trong giai đoạn tiếp theo là duy trì, vận hành và phát huy hiệu quả CSDL đất đai đã được làm giàu, làm sạch, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục. Trọng tâm là sử dụng ngay dữ liệu đã có để phục vụ quản lý đất đai, chia sẻ, kết nối liên thông với các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội và giải quyết thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp.

Cùng với đó, việc tiếp tục hoàn thiện dữ liệu theo tiêu chí "đúng – đủ – sạch – sống", bổ sung dữ liệu lịch sử, bảo đảm phản ánh đầy đủ hiện trạng và quá trình sử dụng đất là yêu cầu cấp thiết. Mọi biến động đất đai phải được cập nhật theo thời gian thực; chất lượng dữ liệu cần được giám sát, cảnh báo tự động để kịp thời phát hiện và xử lý sai lệch.

Song song với duy trì dữ liệu đã có, các bộ, ngành và địa phương cần tập trung nguồn lực đo đạc, lập bản đồ địa chính, xây dựng CSDL đất đai tại những khu vực còn "trắng" dữ liệu, vùng khó khăn; lựa chọn phương án đầu tư phù hợp, kết hợp nguồn vốn đầu tư công và đối tác công tư để bảo đảm tiến độ.

Việc hoàn thiện hệ thống thông tin đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu cũng đòi hỏi thống nhất nền tảng phần mềm dùng chung trên toàn quốc, bảo đảm đồng bộ từ Trung ương đến địa phương; đồng thời xây dựng cơ chế tài chính phù hợp cho việc khai thác, cung cấp dịch vụ thông tin đất đai.

Đặc biệt, yêu cầu bảo đảm an toàn, an ninh dữ liệu phải được đặt ở mức độ ưu tiên cao, với hệ thống phân quyền chặt chẽ, giám sát truy cập, kiểm tra, diễn tập định kỳ, bảo vệ an toàn dữ liệu đất đai – một trong những tài sản số quan trọng của quốc gia.

Để bảo đảm đến năm 2026 hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương. Việc ưu tiên nguồn lực tài chính, hỗ trợ các địa phương còn khó khăn về kinh phí; hoàn thiện cơ chế thu – trả phí khai thác hệ thống thông tin đất đai; cho phép vận dụng linh hoạt các nguồn lực cho phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là những điều kiện then chốt.

Cùng với đó, trách nhiệm của địa phương trong việc lựa chọn, sử dụng thống nhất phần mềm quản lý đất đai trên phạm vi toàn tỉnh; bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng CSDL đất đai cần được xác định rõ, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.

Theo ông Mai Văn Phấn, có thể nói, Chiến dịch khẳng định một thông điệp xuyên suốt: Quản lý đất đai trong giai đoạn mới phải dựa trên dữ liệu số thống nhất, minh bạch và được khai thác thực chất. Khi dữ liệu đất đai trở thành trụ cột của quản trị quốc gia, việc hoạch định chính sách, tổ chức thực thi pháp luật và cải cách thủ tục hành chính sẽ hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững và xây dựng Chính phủ số hiện đại. 

Thu Cúc