Việt Nam coi trọng thúc đẩy hợp tác kinh tế -thương mại công bằng, cùng có lợi với Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định quan điểm trên trong bài phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam - Hoa Kỳ lần thứ 8, diễn ra tại Hà Nội sáng 12/11.

Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 'Tin cậy chiến lược', 'Hợp tác toàn diện', 'Phát triển cùng thắng', 'Đối tác trách nhiệm' và 'Kiến tạo tương lai'

Nhìn lại chặng đường 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đây là một hành trình đầy nỗ lực đưa quan hệ hai nước từ đối đầu thành đối tác, từ nghi ngờ thành tin cậy, từ quá khứ đau thương thành hiện tại hợp tác toàn diện và tương lai cùng phát triển thịnh vượng.

Theo Phó Thủ tướng, có thể khái quát mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ thành 5 cụm từ khóa, đó là "Tin cậy chiến lược", "Hợp tác toàn diện", "Phát triển cùng thắng", "Đối tác trách nhiệm" và "Kiến tạo tương lai".

Về tin cậy chiến lược, Phó Thủ tướng cho rằng, chính lòng tin chiến lược và chỉ có lòng tin chiến lược đã giúp hai nước "gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai" để trở thành một hình mẫu trong quan hệ quốc tế.

Việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023 là minh chứng tiêu biểu nhất, thành quả nổi bật nhất của 3 thập niên xây đắp lòng tin chiến lược không mệt mỏi giữa hai bên, trong đó đóng góp rất quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp hai nước, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Về hợp tác toàn diện, Phó Thủ tướng đánh giá quan hệ hai nước đã vượt khỏi khuôn khổ song phương thông thường để phát triển toàn diện trên mọi lĩnh vực từ chính trị, quốc phòng, kinh tế, giáo dục, văn hóa, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, y tế và biến đổi khí hậu, khắc phục hậu quả chiến tranh…

Về thương mại, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu đầu tiên của Việt Nam vượt mốc 100 tỷ USD và hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. 

Trong lĩnh vực đầu tư, hầu hết các tập đoàn lớn ở Hoa Kỳ đều hiện diện và đầu tư hiệu quả ở Việt Nam. Phó Thủ tướng hy vọng đầu tư của Hoa Kỳ sẽ tăng mạnh hơn trong thời gian tới.

Về phát triển cùng thắng, Phó Thủ tướng nhấn mạnh quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ không phải là mối quan hệ "cho - nhận", "được - mất" mà là mối quan hệ "cùng kiến tạo - cùng phát triển - cùng thắng".

Hai bên có đầy đủ các thế mạnh có thể bổ sung, tương hỗ chặt chẽ cho sự phát triển của nhau, trong đó với Hoa Kỳ có thế mạnh về công nghệ, nguồn vốn, kinh nghiệm quản trị, trong khi Việt Nam là thị trường, nguồn lao động trẻ, có chất lượng cao và vị trí địa chiến lược, địa kinh tế quan trọng.

Về đối tác trách nhiệm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch sâu sắc với các vấn đề mang tính "toàn cầu, toàn dân, toàn diện", Việt Nam và Hoa Kỳ không chỉ hợp tác song phương, mà còn là đối tác trách nhiệm cùng phối hợp trong các vấn đề khu vực và toàn cầu để gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định; kiến tạo trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, công bằng; thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững.

Về kiến tạo tương lai, Phó Thủ tướng nhấn mạnh trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên kết nối và hội nhập sâu rộng, kỷ nguyên công nghệ thông minh và đổi mới sáng tạo, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ đã xác định hợp tác số, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là một trong những trụ cột ưu tiên. Đây chính là nền tảng đột phá để đưa quan hệ hai nước cùng kiến tạo một tương lai phát triển xanh, bền vững trong kỷ nguyên số.

5 định hướng hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam - Hoa Kỳ

Để tiếp tục tận dụng tốt cơ hội từ mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, Phó Thủ tướng đề xuất 5 định hướng hợp tác then chốt cho hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước vì lợi ích của doanh nghiệp hai bên, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đồng thời góp phần vun đắp mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong 30 năm tới.

Một là, hợp tác về bán dẫn và công nghệ cao, Phó Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp hai bên hợp tác phát triển hệ sinh thái bán dẫn, trung tâm R&D, trung tâm dữ liệu và AI tại Việt Nam; tăng cường hợp tác với các tập đoàn hàng đầu của Hoa Kỳ.

Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn đến năm 2030, hình thành các trung tâm dữ liệu và AI tại các vùng kinh tế trọng điểm. Hiện Hoa Kỳ đã hình thành mạng lưới gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường, Nhà nước và doanh nghiệp trong hỗ trợ đầu tư nguồn nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam.

Hai là, về hợp tác năng lượng sạch và tăng trưởng xanh, Phó Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp hai bên hợp tác trong điện gió ngoài khơi, điện mặt trời, hydrogen, lưu trữ năng lượng và lưới điện thông minh; hỗ trợ Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Ba là, về hợp tác chuỗi cung ứng chiến lược, Phó Thủ tướng mong muốn doanh nghiệp hai nước hợp tác phát triển chuỗi cung ứng linh hoạt, đa dạng, bền vững; thúc đẩy kết nối vùng, logistics thông minh, giảm chi phí vận tải. Cụ thể, mở rộng hợp tác với các chuỗi, như Walmart, Costco, kết nối hàng hóa Việt Nam với chuỗi giá trị toàn cầu.

Bốn là, về hợp tác đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, doanh nghiệp hai bên cần thúc đẩy thương mại dịch vụ số, thanh toán điện tử xuyên biên giới; hợp tác về trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, điện toán đám mây; hợp tác với các tập đoàn dược, công nghệ sinh học Hoa Kỳ để phát triển hệ sinh thái y tế số, chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Năm là, về hợp tác giáo dục - đào tạo và chuyển giao công nghệ, Phó Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp hai bên hợp tác đào tạo kỹ sư công nghệ, chuyên gia bán dẫn, quản trị toàn cầu; kết nối các trường đại học, viện nghiên cứu của hai nước.

5 kỳ vọng đối với cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ

Đối với cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ, Phó Thủ tướng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ cùng các cơ quan Chính phủ hai nước tiếp tục tích cực thúc đẩy chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Tô Lâm, tạo đột phá cho quan hệ song phương, mang lại lợi ích cho cả hai nước, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp. Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc trao đổi đoàn cấp cao hai nước, nhất là cấp cao nhất, giúp định hướng quan hệ lâu dài, ổn định, bền vững.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục có tiếng nói tích cực để Chính phủ Hoa Kỳ sớm xem xét công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường đầy đủ, phù hợp với thực tiễn phát triển, môi trường pháp lý và cam kết hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Cùng với đó, vận động Chính phủ Hoa Kỳ sớm dỡ bỏ các hạn chế còn lại đối với xuất khẩu công nghệ cao sang Việt Nam (theo các quy định thuộc nhóm D1, D3 của Bộ Thương mại Hoa Kỳ) nhằm củng cố niềm tin chiến lược và thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước, nhất là hợp tác về khoa học công nghệ, những ngành công nghệ cao trong thời gian tới

Phó Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường hiện diện, đầu tư dài hạn và mở rộng sản xuất tại Việt Nam - điểm đến an toàn, ổn định và đầy tiềm năng trong chuỗi cung ứng khu vực; khi đầu tư vào Việt Nam thì kết nối và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của các doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Phó Thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục có tiếng nói tích cực để cùng Chính phủ hai nước sớm hoàn tất, thống nhất các nội dung còn lại để ký kết Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng, cân bằng giữa hai nước.

Phó Thủ tướng cho rằng, trong thế giới đầy biến động hôm nay, chỉ có niềm tin mới tạo nên hợp tác – chỉ có hợp tác mới dẫn đến thịnh vượng – và chỉ có thịnh vượng mới tạo dựng tương lai bền vững.

Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam cam kết sẽ luôn coi trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại công bằng, cùng có lợi với Hoa Kỳ; luôn nỗ lực để xây dựng môi trường kinh doanh ổn định, thuận lợi nhất cho cộng đồng doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp Hoa Kỳ nói riêng cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển lâu dài tại Việt Nam.

Về phía Việt Nam, Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam đang tập trung triển khai hiệu quả những quyết sách mang tính lịch sử nhằm xây dựng nền tảng vững chắc để đất nước và nền kinh tế bước vào kỷ nguyên mới, trong đó xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nền tảng quan trọng nhất; tiếp tục chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng và thực thi pháp luật theo hướng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn, thông thoáng hơn, bình đẳng hơn; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia cho tăng trưởng 2 con số.

Đồng thời phát triển những ngành công nghiệp công nghệ cao, như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn; tạo đột phá về phát triển giáo dục đào tạo; tiếp tục thực hiện quyết liệt cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và giá trị văn hóa con người Việt Nam là động lực trọng tâm cho sự phát triển.

Để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ Việt Nam tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều nhóm giải pháp sau trên tinh thần 3 thông: "Thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh".

Chính phủ Việt Nam quyết tâm tạo đột phá về thể chế với tinh thần "đi sớm, đi trước mở đường cho phát triển"; đẩy mạnh kết nối hạ tầng thông suốt giữa các tỉnh, các vùng, kết nối quốc gia, quốc tế theo hướng đồng bộ, hiện đại, trong đó có các hệ thống đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, sân bay, cảng biển, phát triển năng lượng tái tạo, khởi động lại năng lượng hạt nhân, phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số đồng bộ, hiện đại, cơ sở dữ liệu số đảm bảo "đúng, đủ, sạch, sống"; đổi mới tư duy quản trị thông minh theo hướng nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành; "vừa quản lý chặt chẽ, vừa kiến tạo phát triển, huy động tối đa nguồn lực cho phát triển".

Phó Thủ tướng bày tỏ tin tưởng rằng, với nền tảng 30 năm hợp tác, với sự tin cậy chính trị ngày càng cao và sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp hai nước, Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục viết nên chương mới rực rỡ hơn trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện - cân bằng, công bằng và bền vững - vì hòa bình, hợp tác và phát triển thịnh vượng của hai quốc gia và toàn thế giới.

Hải Minh