Việt Nam nỗ lực khôi phục tầng ozone

Với thông điệp "Nghị định thư Montreal: Khôi phục tầng ozone và giảm thiểu biến đổi khí hậu", Bộ TN&MT phối hợp với các bên liên quan tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ozone năm 2023 nhằm phát huy những nỗ lực và kết quả đạt được của việc thực hiện Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone.

Theo Bộ TN&MT, trong nhiều năm qua, Việt Nam đã chung tay với cộng đồng quốc tế nỗ lực triển khai các hoạt động bảo vệ tầng ozone, kiểm soát và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone, chất gây hiệu ứng nhà kính. Trong giai đoạn 2020-2025, Việt Nam thực hiện loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất làm suy giảm tầng ozone, lượng hạn ngạch nhập khẩu các chất này áp dụng cho Việt Nam chỉ còn 2.600 tấn, sẽ giảm dần trong giai đoạn sau đó để dừng nhập khẩu vào năm 2040.

Việt Nam cũng triển khai lộ trình loại trừ các chất gây hiệu ứng nhà kính nhằm mục tiêu không gia tăng lượng tiêu thụ các chất này trong giai đoạn 2024-2028, loại trừ 10% lượng tiêu thụ các gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2029 cho đến năm 2035 và giảm dần, tiến tới loại trừ 80% lượng tiêu thụ vào năm 2045.

Để thực hiện mục tiêu chung theo Nghị định thư Montreal, cần có sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế, hợp tác chặt chẽ giữa các chính phủ, giữa các bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là sự tham gia thực hiện của doanh nghiệp. Việt Nam đã chủ động và tích cực thực hiện các điều ước, thỏa thuận đã tham gia, ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết và nội luật hóa các cam kết quốc tế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về biến đổi khí hậu, bảo vệ tầng ozone.

Theo đại diện Cục Biến đổi khí hậu (Bộ TN&MT), Việt Nam đã đạt được một số kết quả quan trọng.

Về xây dựng và ban hành các chính sách, pháp luật về bảo vệ tầng ozone, nội dung về bảo vệ tầng ozone được quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 7/1/2022 của Chính phủ quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone đã quy định lộ trình quản lý, loại trừ các chất theo trách nhiệm và nghĩa vụ của Việt Nam thực hiện Nghị định thư Montreal; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến các chất được kiểm soát; quy định nguyên tắc quản lý và trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong quản lý các chất được kiểm soát.

Về phối hợp liên ngành trong tổ chức thực thi quy định pháp luật, Cục Biến đổi khí hậu đã phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan và các đơn vị chức năng trực thuộc tổ chức nhiều cuộc hội thảo phổ biến quy định quản lý và việc kiểm soát xuất, nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ozone theo Nghị định thư Montreal cho cán bộ hải quan tại các vùng, miền trong cả nước.

Dự kiến đến hết năm 2023 sẽ tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho 330 cán bộ hải quan tại các vùng, miền trên cả nước.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước, các cơ quan sẽ tăng cường phối hợp liên ngành trong kiểm tra, giám sát thực thi pháp luật; tăng cường kiểm soát xuất nhập khẩu và sử dụng các chất được kiểm soát; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ không sử dụng các chất theo lộ trình kiểm soát…

Về đào tạo nguồn nhân lực, trên cơ sở bản ghi nhớ hợp tác đã ký kết tháng 10/2021, Cục Biến đổi khí hậu phối hợp với Hội Khoa học kỹ thuật lạnh và điều hòa không khí (Viện Khoa học công nghệ nhiệt-lạnh) triển khai hoạt động đào tạo giảng viên nguồn, tập huấn dành cho cán bộ kỹ thuật đến từ các trường cao đẳng, trung cấp nghề và các cơ sở sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị lạnh trên cả nước.

Kết thúc chương trình đã đạt được mục tiêu đề ra: Tổ chức đào tạo giảng viên nguồn cho gần 188 giảng viên đến từ các trường cao đẳng, trung cấp nghề; tập huấn cho 3.068 kỹ thuật viên từ các cơ sở sửa chữa, bảo dưỡng trên cả nước.

Về hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi công nghệ không sử dụng các chất làm suy giảm tầng ozone, sau hơn 4 năm triển khai, đã hỗ trợ 10 doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi công nghệ không sử dụng các chất làm suy giảm tầng ozone, trong đó có 6/10 tiểu dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động.

Về hỗ trợ kỹ thuật, triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, như xây dựng tiêu chuẩn đánh giá năng lực và chứng nhận kỹ thuật viên lĩnh vực dịch vụ bảo dưỡng điều hòa không khí, tiêu chuẩn quốc gia về sử dụng các chất trợ nở có tính cháy trong sản xuất xốp, tiêu chuẩn sử dụng môi chất lạnh có tính cháy trong sản xuất điều hòa không khí treo tường và thiết lập cơ sở dữ liệu hoạt động đào tạo và tăng cường năng lực thực thi Nghị định thư Montreal.

Hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ozone năm 2023 với thông điệp "Nghị định thư Montreal: Khôi phục tầng ozone và giảm thiểu biến đổi khí hậu", ngày 15/9, Bộ TN&MT, Cục Biến đổi khí hậu tổ chức hội thảo kết hợp tham quan dự án chuyển đổi công nghệ loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone và gây hiệu ứng nhà kính.

Các cơ quan liên quan sẽ tham vấn hoàn thiện Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát và kết quả khảo sát, đánh giá việc thực hiện quy định pháp luật về bảo vệ tầng ozone. Các địa biểu cũng sẽ tìm hiểu trực tiếp mô hình thiết lập trạm trộn hệ nước tại doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ sản xuất xốp, trong đó sẽ trao đổi kinh nghiệm với các doanh nghiệp về những bài học thành công trong chuyển đổi công nghệ, thuận lợi và khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.

Thu Cúc