Vụ thảm sát tại Sudan: Hội đồng Nhân quyền LHQ họp khẩn

Tại Geneva, ngày 6/11, Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (LHQ) thông báo sẽ tổ chức phiên họp khẩn vào tuần tới về tình hình tại thành phố El-Fasher của Sudan, nơi đang bị tàn phá nặng nề sau khi bị lực lượng Hỗ trợ nhanh (RSF) chiếm đóng.

Thông báo cho biết phiên họp khẩn sẽ diễn ra sau khi có yêu cầu chính thức từ Anh, Đức, Ireland, Hà Lan và Na Uy. Hiện sự kiện đã nhận được sự ủng hộ của 24 thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ.

Nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng quyền con người tại Sudan

Lực lượng bán quân sự RSF giành quyền kiểm soát thành phố chiến lược El-Fasher từ tháng trước và đã có nhiều báo cáo về các vụ hành quyết, bạo lực tình dục, cướp bóc, tấn công nhân viên cứu trợ cũng như bắt cóc xảy ra ở trong và xung quanh thành phố này. Ngoài ra, bạo lực cũng đã khiến hơn 65.000 người phải di tản.

Tuần trước, WHO vừa báo cáo về "vụ thảm sát hơn 460 bệnh nhân và nhân viên y tế" tại bệnh viện cuối cùng còn hoạt động ở El-Fasher. LHQ cũng xác nhận việc đã có ít nhất 25 phụ nữ bị hãm hiếp tập thể sau khi các tay súng RSF tiến vào nơi trú ẩn dành cho những người di tản gần Đại học El-Fasher ở phía tây thành phố.

Trong một thông báo gần đây của RSF, lực lượng này đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn nhân đạo ở Sudan nhằm giải quyết những hậu quả chiến tranh đối với dân thường và bảo đảm cung cấp viện trợ nhân đạo khẩn cấp.

Thù hận và đấu đá châm ngòi cuộc thảm sát ở Sudan

Sudan, quốc gia năm ở Đông Bắc châu Phi, năm 2019 chứng kiến cuộc cách mạng kết thúc ba thập kỷ cầm quyền của cựu Tổng thống Omar al-Bashir, dẫn đến việc thành lập chính phủ chuyển tiếp do Thủ tướng Abdalla Hamdok đứng đầu.

Tuy nhiên, xung đột bùng lên khi quân đội Sudan (SAF) trung thành với Tướng Abdel Fattah al-Burhan hợp tác với RSF do Tướng Mohamed Hamdan Dagalo lãnh đạo để lật đổ chính quyền của Thủ tướng Hamdok.

Với sự hậu thuẫn của quân đội, Tướng al-Burhan trở thành lãnh đạo trên thực tế của quốc gia, nhưng ngọn lửa bạo lực không lắng xuống, bởi RSF và các nhóm đồng minh năm 2023 tuyên bố thành lập một chính phủ song song do Tướng Dagalo đứng đầu, không được quốc tế công nhận.

Tâm điểm tranh giành gần đây giữa hai phe là thành phố El Fasher, thủ phủ bang Bắc Darfur, thành trì cuối cùng của quân đội chính phủ ở vùng Darfur ở phía tây Sudan.

RSF muốn đánh chiếm bằng được El Fasher để kiểm soát hoàn toàn khu vực. Trong 18 tháng qua, các tay súng RSF đã tăng cường chiến dịch tấn công El Fasher, cắt đứt hầu hết tuyến tiếp tế, hậu cần cho thành phố.

Lực lượng phòng thủ El Fasher là một đơn vị quân đội Sudan cùng các nhóm dân quân đồng minh người Darfuri. Họ đồn trú tại một căn cứ gần sân bay thành phố, chống lại các cuộc tấn công của RSF.

Khi RSF khép dần vòng vây, quân đội Sudan bên trong thành phố phản ứng bằng cách đắp một lũy đất bao quanh thành phố, với khoảng 250.000 dân thường mắc kẹt bên trong, không thể tiếp cận thực phẩm hay các nhu yếu phẩm khác.

Tại bệnh viện cuối cùng còn hoạt động ở thành phố, các bác sĩ phải dùng thức ăn gia súc để chăm sóc những bệnh nhi suy dinh dưỡng. Điều kiện sống trong thành phố vô cùng tồi tệ, khi nạn đói lan tràn, nhưng không ai đầu hàng, do lo sợ nguy cơ bị RSF tàn sát, Michelle Gavin, chuyên gia nghiên cứu về châu Phi tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, cho hay.

Đến ngày 26/10, El Fasher thất thủ, khi các tay súng RSF, sử dụng thiết giáp và xe bọc thép, tràn qua lũy đất và các chỉ huy đơn vị đồn trú của quân đội Sudan rút lui. Nhưng việc quân đội Sudan rút lui không ngăn được vụ thảm sát xảy ra. Các tay súng RSF đã nhanh chóng trút cơn cuồng nộ của mình xuống dân thường và hàng binh đang mắc kẹt trong thành phố.

WHO hôm 30/10 cho biết RSF đã bắn chết hơn 460 bệnh nhân cùng người thân của họ ngay trong bệnh viện duy nhất còn hoạt động tại El Fasher, bắt cóc 6 nhân viên y tế.

ABC News ngày 31/10 dẫn hình ảnh vệ tinh được Trung tâm Nghiên cứu nhân đạo (HRL) thuộc Trường Y tế Công cộng Yale xác minh cho thấy những cụm thi thể bị chất đống nhiều đến mức máu nhuộm đỏ vùng đất trong khuôn viên bệnh viện duy nhất của thành phố, khắp các khu dân cư, ngoại ô, những khu vực gần căn cứ quân đội.

An Bình (tổng hợp)