Xây dựng Chương trình nghiên cứu KH&CN đặc biệt cấp quốc gia về điện hạt nhân

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt thông tin như trên tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, tổ chức ngày 4/2.

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Bộ KH&CN đang tích cực hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Ngày 15/01/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) vào chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2025; dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 9 và thông qua vào kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Hiện nay, Bộ KH&CN đang khẩn trương triển khai xây dựng dự thảo Luật để bảo đảm tiến độ được giao.

Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục rà soát các văn bản dưới luật và ưu tiên các văn bản phục vụ theo từng giai đoạn của dự án điện hạt nhân (trong đó đặc biệt lưu ý những vướng mắc khi triển khai nhà máy điện hạt nhân ở giai đoạn trước).

Đối với việc đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân của Việt Nam theo tiêu chuẩn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, nhân dịp tham dự Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) lần thứ 55 tại tại Davos (Thụy Sĩ), Thủ tướng đã có buổi làm việc với Tổng Giám đốc IAEA và đã đề xuất IAEA giúp Việt Nam triển khai dự án điện hạt nhân đầu tiên. 

Theo đó, dự kiến trong tháng 2/2025, Bộ KH&CN sẽ có văn bản đề nghị chính thức IAEA cử đoàn đánh giá INIR giúp Việt Nam đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân theo tiêu chuẩn của IAEA và dự kiến sẽ triển khai ngay trong Quý II/2025. Trên cơ sở kết quả đánh giá của IAEA, Bộ KH&CN sẽ xây dựng và trình Thủ tướng ban hành kế hoạch tổng thể để hoàn thiện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cũng thông tin thêm, hiện nay, Bộ KH&CN đang khẩn trương xây dựng và dự kiến sẽ ban hành Chương trình nghiên cứu KH&CN đặc biệt cấp quốc gia về công nghệ và an toàn điện hạt nhân trong Quý I/2025.

Chương trình nghiên cứu này nhằm nâng cao năng lực nội tại trong nước, hướng tới quản lý vận hành an toàn và hiệu quả, cũng như tiếp thu công nghệ phục vụ lâu dài các dự án điện hạt nhân.

Đồng thời, Bộ KH&CN đã rà soát hiện trạng nguồn nhân lực của Bộ phục vụ chương trình điện hạt nhân; từ đó đề xuất xây dựng kế hoạch bổ sung nhân lực, cũng như đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý nhà nước, nghiên cứu - khoa học, hỗ trợ khoa học và kỹ thuật phục vụ phát triển điện hạt nhân, dự kiến sẽ trình Thủ tướng ban hành trong Quý III/2025.

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Việt Nam cần phải xây dựng cơ chế đặc thù để thu hút sinh viên theo học các ngành về điện hạt nhân, cũng như chính sách thu hút người làm việc trong lĩnh vực điện hạt nhân tại Bộ KH&CN nói riêng và các cơ quan nhà nước khác nói chung trong quá trình triển khai xây dựng, vận hành nhà máy điện hạt nhân.

Về công tác thông tin, tuyên truyền triển khai dự án điện hạt nhân, Bộ KH&CN đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương xây dựng Đề án "Tuyên truyền về chủ trương và nhiệm vụ phát triển điện hạt nhân".

Ngoài ra, thực hiện yêu cầu của Văn phòng Trung ương Đảng, Bộ KH&CN đang gấp rút triển khai xây dựng hồ sơ Nghị quyết của Bộ Chính trị “về đẩy mạnh phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình phục vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới” để kịp trình Bộ Chính trị vào cuối Quý II/2025.

Hoàng Giang