Xây dựng nông thôn mới: Từ nền tảng vững chắc đến khát vọng kiến tạo vùng quê đáng sống

Nhiệm kỳ 2020-2025 khép lại với những dấu ấn nổi bật, khẳng định nỗ lực bền bỉ của Đảng bộ và nhân dân xã Ứng Hòa (Hà Nội) trong hành trình xây dựng nông thôn mới toàn diện. Những kết quả ấy đã tạo nền tảng vững chắc để xã tiếp tục hướng tới mô hình nông thôn mới kiểu mẫu – bản sắc, xanh và thông minh.

Diện mạo nông thôn "thay da đổi thịt"

Theo Chủ tịch UBND xã Ứng Hòa Nguyễn Đức Bình, kinh tế địa phương duy trì mức tăng trưởng ổn định 8,5%/năm trong cả nhiệm kỳ. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: Nông nghiệp chiếm 39%, công nghiệp – xây dựng 33%, thương mại – dịch vụ 28%. Đặc biệt, nông nghiệp đã bước sang giai đoạn sản xuất hàng hóa quy mô lớn, hơn 80% diện tích sử dụng giống lúa chất lượng cao, nhiều vùng chuyên canh được mở rộng, tạo ra nguồn nông sản sạch ổn định cho thị trường.

Chương trình OCOP trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển nông nghiệp và làng nghề. Xã hiện có 42 sản phẩm OCOP, trong đó 12 sản phẩm đạt 4 sao, 30 sản phẩm đạt 3 sao, trải rộng từ đặc sản nông nghiệp, thủy sản, sản phẩm chế biến đến thủ công truyền thống. Đây là minh chứng rõ nét cho sự đổi mới trong sản xuất, chú trọng chất lượng, truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu.

Hạ tầng nông thôn – một tiêu chí then chốt của xây dựng nông thôn mới – được xã Ứng Hòa quan tâm đầu tư đồng bộ. Nhiều tuyến giao thông liên xã, nội đồng được cải tạo; trường học, trạm y tế, nhà văn hóa các thôn đều được xây dựng khang trang. Tỷ lệ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đạt gần 90%; 100% thôn có nhà văn hóa; các công trình điện – đường – trường – trạm hoạt động ổn định, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn.

Đáng chú ý, Ứng Hòa là một trong những địa phương tích cực trong công tác triển khai chuyển đổi số toàn diện. Việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, điều hành Đảng, chính quyền và bộ máy hành chính giúp tỷ lệ giải quyết hồ sơ đúng hạn đạt trên 99%, mức độ hài lòng của người dân đạt hơn 98%. Đây là điều kiện quan trọng để Ứng Hòa thực hiện mục tiêu xây dựng chính quyền số – một cấu phần không thể thiếu của nông thôn mới thông minh. Bên cạnh đó, xã đã xây dựng cơ sở dữ liệu số về đất đai, nông sản, môi trường, di tích lịch sử; nhiều mô hình "cánh đồng thông minh", "nhà màng công nghệ cao", ứng dụng AI và cảm biến đã được triển khai, nâng năng suất 20–30%.

Các sản phẩm chủ lực như: Gạo sạch, cá rô, trứng vịt, sản phẩm làng nghề Đào Xá đều đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử, tiếp cận thị trường trong và ngoài nước. Đây là bước tiến quan trọng, giúp nông sản Ứng Hòa nâng tầm giá trị, giảm phụ thuộc vào kênh tiêu thụ truyền thống.

Phát triển kinh tế xanh gắn với du lịch – hướng đi bền vững của nông thôn mới

Ứng Hòa xác định phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái là trục chính trong chiến lược xây dựng nông thôn mới. Nhiều tiến bộ kỹ thuật đã được ứng dụng trong nuôi trồng thủy sản như Biofloc, mô hình "sông trong ao", RAS…, giúp năng suất tăng cao. Hợp tác xã Thủy sản Trầm Lộng còn xây dựng nhãn hiệu tập thể, nâng tầm thương hiệu thủy sản địa phương.

Song song với nông nghiệp, du lịch sinh thái được định hướng là ngành kinh tế tiềm năng. Ứng Hòa đang xây dựng các sản phẩm du lịch trải nghiệm như "Một ngày làm nông dân", "Khám phá làng nghề", tour tham quan hệ thống di tích kháng chiến như An toàn khu Trầm Lộng, Bảo tàng Khu Cháy và các làng nghề Trạch Xá, Đào Xá, Bùng... Qua đó, xã hình thành không gian văn hóa đặc sắc của miền đồng bằng Bắc Bộ.

Tại Đại hội Đảng bộ xã Ứng Hòa lần thứ I vừa qua, địa phương đã xác định ba nhiệm vụ đột phá gồm: Quy hoạch đồng bộ, phát triển hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, bảo đảm thống nhất với Quy hoạch Thủ đô đến 2045, tầm nhìn 2065; đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, mở rộng liên kết với các viện, trường để đưa công nghệ vào sản xuất và quản trị; phát triển kinh tế xanh, thông minh; xây dựng mô hình nông thôn mới kiểu mẫu – nông thôn thông minh, gắn nông nghiệp công nghệ cao với du lịch, dịch vụ; huy động đa dạng nguồn lực xã hội.

Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Ứng Hòa Nguyễn Tiến Thiết khẳng định, Ứng Hòa bước vào giai đoạn phát triển mới với quyết tâm bứt phá mạnh mẽ, xây dựng địa phương thành vùng quê bản sắc, xanh, thông minh trong lòng Thủ đô. Đến năm 2030, xã đặt mục tiêu trở thành trung tâm nông sản sạch chất lượng cao của Hà Nội; là vùng sản xuất thủy sản và thủy cầm đặc sản quy mô lớn; xây dựng hệ thống du lịch trải nghiệm – sinh thái mang dấu ấn văn hóa Bắc Bộ. Đồng thời kiến tạo mô hình nông thôn mới kiểu mẫu, có năng lực cạnh tranh, giàu bản sắc và bền vững.

Ứng Hòa cũng đề xuất Thành phố lựa chọn xã làm điểm thí điểm xây dựng không gian văn hóa Đồng bằng Bắc Bộ, trở thành nơi để người dân Thủ đô và du khách tìm về trải nghiệm, kết nối truyền thống – hiện đại trong cùng một không gian sống.

Với những thành tựu đạt được và chiến lược phát triển rõ ràng, Ứng Hòa đang từng bước hiện thực hóa khát vọng xây dựng một vùng nông thôn kiểu mẫu: hiện đại nhưng giàu bản sắc; phát triển nhưng bền vững; xanh – sạch – thông minh, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của Thủ đô Hà Nội.

Thiện Tâm