Xu thế thời tiết năm 2024: nắng nóng đến sớm, đề phòng bão diễn biến phức tạp

Năm 2023 đã xuất hiện nắng nóng kỷ lục

Báo cáo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, trong diễn biến chung về nhiệt độ toàn cầu tăng cao, tại Việt Nam năm 2023 nhiệt độ trung bình trên toàn quốc cũng cao hơn 1,09 độ C so với trung bình nhiều năm (TBNN) và được ghi nhận là năm có mức nhiệt độ cao thứ hai trong chuỗi số liệu quan trắc (năm 2019 là năm có nhiệt độ trung bình trên toàn quốc cao hơn TBNN là 1,21 độ C).

Năm 2023, trên khu vực Biển Đông xuất hiện 8 xoáy thuận nhiệt đới, trong đó có 5 cơn bão và 3 áp thấp nhiệt đới. Số lượng bão, áp thấp nhiệt đới thấp hơn TBNN, các cơn bão hầu như không đổ bổ trực tiếp nên không gây gió mạnh trong đất liền.

Trên cả nước xảy ra 22 đợt mưa lớn trên diện rộng, tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, trong đó đã xuất hiện nhiều trận mưa cực đoan thời đoạn ngắn với lượng mưa 24h có nơi trên 800mm ở khu vực miền Trung.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Năm 2023 đã xuất hiện 20 đợt nắng nóng, tính từ năm 2017 đến nay thì năm 2023 là năm xuất hiện nhiều đợt nắng nóng diện rộng nhất và nhiều hơn 5 đợt so với TBNN. Đặc biệt, tại Tương Dương (Nghệ An) đã quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất là 44,2 độ C vào ngày 7/5/2023 và đây là giá trị nhiệt độ cao nhất trên cả nước đã từng được quan trắc.

Không chỉ riêng Việt Nam, năm 2023 thế giới cũng đón nhận nhiều hình thái thời tiết mang mang tính cực đoan – đây cũng là năm nóng nhất từ thời kỳ tiền công nghiệp đến nay. So với nhiệt độ TBNN của thời kỳ tiền công nghiệp nhiệt độ toàn cầu năm 2023 tăng 1,45 độ C

Năm 2024: đề phòng bão mạnh, diễn biến phức tạp

Theo dự báo, hiện tượng El Nino xuất hiện từ giữa năm 2023 và sẽ còn duy trì đến tháng 4/2024 với xác suất trên 90%, sau El Nino suy yếu và có khoảng 60% cơ hội chuyển sang pha trung tính trong giai đoạn từ tháng 5-7/2024 và khoảng 50-60% khả năng chuyển sang La Nina vào cuối năm 2024.

Ông Hoàng Phúc Lâm nhấn mạnh: "Nếu diễn biến như trên thì năm 2024 chúng ta cần chú ý có thể hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới tập trung nhiều hơn vào nửa cuối mùa bão. Đồng thời báo/ áp thấp nhiệt đới trên biển Đông có thể hình thành nhiều hơn, dự báo có từ 11-13 cơn bão".

Đặc biệt, hiện tượng nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, khu vực Tây Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với TBNN.

Cùng với đó, năm 2024 được dự báo tổng lượng mưa sẽ thấp hơn so với TBNN, cùng với sự xuất hiện sự chuyển pha ENSO do vậy thời tiết khí hậu thường có những biến động mạnh trên phạm vi toàn quốc và khu vực Biển Đông, đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác trên phạm vi toàn quốc vào cuối mùa.

Cảnh báo cao điểm khô hạn, nguy cơ thiếu nước trong nửa đầu năm và được cải thiện khi mưa vào cuối tháng 5/2024. Trong đó nguy cơ thiếu nước tập trung ở khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.

Thời tiết Tết Giáp Thìn: ít khả năng xảy ra rét đậm, rét hại

Phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc lâm cho biết: Sau đợt không khí lạnh mạnh cuối tháng 1/2024, dự báo không khí lạnh sẽ hoạt động yếu hơn so với trung bình nhiều năm nên khả năng xảy ra rét đậm, rét hại trong tháng 2 và 3/2024 ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Tuy nhiên, cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh, nhất là trong tháng 2/2024, có thể gây rét đậm, rét hại trên diện rộng và nguy cơ xảy ra băng tuyết ở khu vực vùng núi cao Bắc Bộ. Ngoài ra, hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn ở khu vực Bắc Bộ trong mùa Đông Xuân 2023-2024 có khả năng xuất hiện nhiều hơn trung bình nhiều năm.

Về thời tiết dịp Tết Giáp Thìn: Từ ngày 29/1 đến 5/2/2024 nền nhiệt cả nước có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm, trong giai đoạn này chưa có đợt không khí lạnh mạnh nào tác động, ở các tỉnh miền Bắc trời nhiều mây, đêm và sáng có sương mù và sương mù nhẹ, trưa chiều có thể hửng nắng; trời rét, ít khả năng xảy ra rét đậm, rét hại.

Từ ngày 6/2 đến 12/2/2024 (27 tháng Chạp đến mồng 3 Tết) nền nhiệt độ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, có khả năng có không khí lạnh, nhưng ít khả năng có không khí lạnh mạnh như đợt đang xảy ra, gây rét hại ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung, vì vậy miền Bắc có khả năng rét nhưng ít khả năng rét đậm, rét hại. Miền Trung trọng tâm là khu vực Bắc và Trung Trung Bộ có mưa, ít khả năng xuất hiện mưa lớn. Khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa, ngày nắng ráo, miền Đông Nam Bộ có nắng nóng cục bộ.

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, năm 2024 cơ quan khí tượng thủy văn sẽ tăng cường cảnh báo trực tuyến, đẩy mạnh chuyển đổi số để từng bước đáp ứng yêu cầu thông tin thiên tai đến cộng đồng, trong đó có trang thông tin cảnh báo nguy cơ sạt lở đất được cập nhật hàng giờ, đồng thời cũng sẽ đưa vào thử nghiệm cảnh báo các điểm nguy cơ sạt lở thông qua ứng dụng trên điện thoại di động.

"Năm 2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng bắt đầu phối hợp với địa phương để triển khai "Đề án Cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi, trung du Việt Nam" đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1262/QĐ-TTg ngày 27/10/2023. Đây là đề án lớn được thực hiện trong 5 năm tới, kỳ vọng sẽ giải quyết được các vấn đề liên quan đến thiên tai lũ quét, sạt lở đất"- ông Hoàng Phúc Lâm cho biết.

Thu Cúc