Xung quanh kế hoạch bảo đảm an ninh của các nước cho Ukraine

Các nước châu Âu đang gấp rút hoàn tất các kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm thúc đẩy cuộc gặp có thể diễn ra giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong những tuần tới

Trong một tuyên bố, người phát ngôn Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quan Mỹ (JCS) Joseph Holstead nêu rõ các phương án được đưa ra tại cuộc hội đàm từ ngày 19-20/8 ở Washington nói trên sẽ được trình lên các cố vấn an ninh quốc gia của mỗi nước để xem xét một cách phù hợp trong các nỗ lực ngoại giao đang diễn ra. 

Theo nhận định của giới phân tích, sẽ cần thời gian để các nhà hoạch định quân sự của Mỹ và EU xác định phương án nào vừa khả thi về mặt quân sự lại vừa được Điện Kremlin chấp nhận.

Đại tá Andre Wuestner, người đứng đầu Hiệp hội Lực lượng Vũ trang Đức, đã kêu gọi các nhà lãnh đạo EU không nên thiếu thực tế khi thảo luận về lực lượng gìn giữ hòa bình Ukraine, mà cần nhìn nhận thẳng thắn trước những thách thức và rằng việc có được một lệnh ngừng bắn nhanh chóng "dường như là không thể".

Ông ước tính rằng mỗi quốc gia lớn triển khai quân đội trong một thỏa thuận hậu xung đột Ukraine như một phần của liên minh tự nguyện, chẳng hạn như Anh, Pháp và Đức, sẽ cần triển khai ít nhất 10.000 quân tới Ukraine trong dài hạn, đặt ra một thách thức rất lớn đối với lực lượng vốn đã bị kéo căng và thiếu trang bị của họ. Do đó, ông cho rằng việc đẩy nhanh việc trang bị vũ khí và củng cố trụ cột châu Âu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mới là nhu cầu cấp thiết.

Thúc đẩy kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine

Hãng tin Euronews cho biết các nước châu Âu đang gấp rút hoàn tất các kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm thúc đẩy cuộc gặp có thể diễn ra giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong những tuần tới.

Thủ tướng Italy Giorgia Meloni đã đề xuất một cơ chế bảo đảm an ninh thời hậu chiến cho Ukraine. Theo đó, các đồng minh của Kiev sẽ phải quyết định có triển khai quân hay không trong vòng 24 giờ sau khi quốc gia Đông Âu này bị tấn công.

Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn tin cho biết bà Meloni ủng hộ kế hoạch tương tự quy định phòng thủ tập thể được nêu trong Điều 5 của Hiến chương Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng không bao gồm nội dung Ukraine gia nhập liên minh quân sự này. Ý tưởng đó được nhà lãnh đạo Italy lần đầu đưa ra hồi tháng 3 năm nay.

Đề xuất của Thủ tướng Italy hiện là một trong những phương án đang được các nhà lãnh đạo châu Âu cân nhắc, trong bối hai nhà lãnh đạo Ukraine và Nga sẽ có cuộc gặp trực tiếp tiên trong thời gian tới.

Kế hoạch yêu cầu các quốc gia đã ký thỏa thuận an ninh với Ukraine phải cân nhắc và đưa ra phản ứng nhanh trong trường hợp Ukraine bị tấn công sau khi đã có thỏa thuận hòa bình với Nga. Hiện chưa rõ liệu kế hoạch này có bao gồm việc từng quốc gia châu Âu riêng rẽ cử quân tới Ukraine hay không.

Trong tuyên bố ngày 21/8, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Phần Lan Johannes Koskinen cho biết khó có khả năng quân đội nước này sẽ được triển khai tới Ukraine, mà chỉ xem xét cử nhân viên kỹ thuật và chuyên gia hỗ trợ Kiev. 

Bộ trưởng Quốc phòng Litva Dovile Sakaliene cùng ngày tuyên bố nước này sẽ tiếp tục duy trì hỗ trợ quân sự hằng năm cho Ukraine ở mức tương đương 0,25% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Các khoản hỗ trợ sẽ tập trung cho mua sắm vũ khí, huấn luyện binh sĩ Ukraine và tái thiết quân đội nước này.

Đến nay đã có 10 nước tuyên bố sẵn sàng gửi lực lượng quân sự tới Ukraine trong khuôn khổ hoạt động bảo đảm an ninh cho nước này. Tuy nhiên, Anh và Pháp được cho là sẽ gặp khó khăn trong việc triển khai quân.

Yêu cầu của Nga có thể cản trở kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine

Nga yêu cầu tham gia vào mọi kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine, điều phương Tây cho là không thể và khiến mọi nỗ lực của họ trở nên vô nghĩa.

"Chúng tôi không thể tán thành việc người ta đề xuất giải quyết vấn đề đảm bảo an ninh tập thể mà không có Nga. Chúng tôi sẽ chấp nhận nếu những đảm bảo an ninh này được cung cấp trên cơ sở bình đẳng, với các quốc gia như Trung Quốc, Mỹ, Anh và Pháp cùng tham gia", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 20/8 nói trong cuộc họp báo sau khi gặp người đồng cấp Jordan.

Đây là lần đầu tiên Nga bình luận về ý tưởng đảm bảo an ninh cho Ukraine được đưa ra sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng hôm 18/8.

Trong cuộc gặp, ông Trump đã dừng thảo luận với các lãnh đạo Ukraine và châu Âu để điện đàm trong khoảng 40 phút với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tổng thống Mỹ sau đó thông báo ông Putin đã "đồng ý rằng Nga sẽ chấp nhận các bảo đảm an ninh dành cho Ukraine", nhưng không nêu chi tiết.

Ngoại trưởng Nga S. Lavrov nêu điều kiện tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh với Ukraine

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 21/8 cho biết Tổng thống nước này Vladimir Putin sẵn sàng gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nếu tất cả các vấn đề cần trao đổi ở cấp cao nhất được giải quyết ổn thỏa.

Hãng tin RIA Novosti dẫn lời Ngoại trưởng Lavrov nêu rõ Tổng thống Putin nhiều lần khẳng định sẵn sàng gặp, trong đó có Tổng thống Ukraine Zelensky, với nhận thức rằng tất cả các vấn đề cần xem xét ở cấp cao nhất sẽ được chuẩn bị kỹ lưỡng và các chuyên gia, bộ trưởng sẽ đưa ra những khuyến nghị phù hợp.

Ngoại trưởng Nga cho rằng khi tiến tới khả năng ký kết bất kỳ thỏa thuận nào với Ukraine, việc xác định cơ chế thực thi và bảo đảm tính lâu dài của văn kiện sẽ là yếu tố quan trọng.

Ông Lavrov cho biết lựa chọn tốt nhất để đảm bảo an ninh cho Ukraine sẽ dựa trên các cuộc thảo luận trước đây giữa Moskva và Kiev vào tháng 3/2022 tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Người đứng đầu ngành ngoại giao Nga cũng nhận định bất kỳ nỗ lực nào đi chệch khỏi khuôn khổ cuộc thảo luận nói trên sẽ khó đạt được kết quả.

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết ông có thể gặp Tổng thống Nga Putin, nhưng chỉ sau khi các đồng minh của Ukraine nhất trí về những biện pháp bảo đảm an ninh cho Ukraine nhằm ngăn ngừa nguy cơ tái diễn xung đột trong tương lai. Ngoài ra, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh bất kỳ cuộc gặp nào với Tổng thống Nga cũng cần diễn ra tại một quốc gia châu Âu "trung lập".

Trong khi đó, các nước châu Âu đang gấp rút hoàn tất các kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm thúc đẩy cuộc gặp có thể diễn ra giữa Tổng thống Ukraine và Tổng thống Nga trong những tuần tới.

Tổng thống Mỹ để ngỏ cách tiếp cận khác với xung đột Nga – Ukraine

Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra thời hạn 2 tuần để đánh giá triển vọng đàm phán hòa bình Nga - Ukraine và không loại trừ chọn một cách tiếp cận khác.

"Tôi có thể nói rằng trong vòng 2 tuần nữa, chúng ta sẽ biết theo hướng này hay hướng khác", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại khi được hỏi về triển vọng đạt được một thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine.

Ông nói thêm: "Sau đó, có lẽ chúng ta sẽ phải chọn một cách tiếp cận khác".

Ông Trump vốn có tiền lệ đưa ra những thời hạn 2 tuần để cân nhắc các vấn đề liên quan đến Ukraine và nhiều chủ đề khác. Cuối tháng 5, ông từng tuyên bố sẽ đánh giá trong vòng 2 tuần Nga có thực sự nghiêm túc trong việc đạt được một thỏa thuận hòa bình hay không, đồng thời hứa sẽ có phản ứng "khác" nếu không đạt kết quả.

Ukraine đề xuất với Mỹ thỏa thuận 50 tỷ USD sản xuất thiết bị bay không người lái

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 21/8 cho biết nước này đã đề xuất với Mỹ một thỏa thuận trị giá 50 tỷ USD về sản xuất thiết bị bay không người lái trong vòng 5 năm, với sản lượng 10 triệu chiếc mỗi năm.

Hãng thông tấn Interfax-Ukraine dẫn lời ông Zelensky nói rằng thỏa thuận mà Ukraine đã chuẩn bị từ trước và đề xuất với phía Mỹ là một chương trình quy mô lớn và nhiều khả năng sẽ được triển khai sau khi xung đột tại Ukraine kết thúc.

Trước đó, ngày 19/8, tại Washington, ông Zelensky cho hay đã đạt thỏa thuận với Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc Mỹ sẽ mua thiết bị bay không người lái của Ukraine khi xuất khẩu được nối lại. Theo ông Zelensky, điều này có ý nghĩa quan trọng, giúp thúc đẩy năng lực sản xuất thiết bị bay không người lái ở trong nước.

Trước đó, tại một cuộc họp báo gần Nhà Trắng, Tổng thống Ukraine cũng đề cập các đảm bảo an ninh của Mỹ có thể bao gồm một thỏa thuận trị giá 90 tỷ USD giữa Washington và Kiev để mua khí tài của Mỹ, trong đó có hệ thống phòng không và các khí tài khác.

Trong một diễn biến khác liên quan, Liên minh châu Âu (EU) ngày 21/8 thông báo kế hoạch tăng đáng kể việc mua sắm thiết bị quân sự và quốc phòng từ Mỹ. Tuyên bố chung nhằm thiết lập một khuôn khổ cho thỏa thuận thương mại và đầu tư xuyên Đại Tây Dương, EU nêu rõ việc mở rộng mua sắm sẽ diễn ra với sự hỗ trợ và tạo điều kiện của Chính phủ Mỹ, phản ánh ưu tiên chiến lược chung trong việc tăng cường hợp tác công nghiệp quốc phòng xuyên Đại Tây Dương, củng cố khả năng tương tác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và bảo đảm các đồng minh châu Âu tiếp cận công nghệ quốc phòng tiên tiến.

Hiện các nước EU đang tăng cường viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine.

An Bình