AI là động lực then chốt định hình giai đoạn mới của thương mại điện tử

Hội nghị nhằm thúc đẩy nhận thức, ứng dụng các giải pháp và xu hướng mới trong thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ để phát triển cơ sở dữ liệu thương mại số cho doanh nghiệp Việt Nam.

Theo bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển như vũ bão, thương mại điện tử đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới, tuy nhiên, để thực sự kiến tạo một thế hệ tăng trưởng vượt trội, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data).

"AI không chỉ là một công cụ công nghệ; nó là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh, là chìa khóa để đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong kỷ nguyên số", bà Lại Việt Anh khẳng định.

Thương mại điện tử đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số toàn cầu với quy mô doanh thu bán lẻ trực tuyến dự kiến đạt 6,86 nghìn tỷ USD vào năm 2025, tăng 8,3% so với năm trước. Việt Nam nằm trong nhóm thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực, với doanh số 9 tháng đầu năm 2025 vượt 300.000 tỷ đồng, 566.000 gian hàng có đơn phát sinh và mức chi tiêu trung bình đạt 400 USD/người.

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số nhận định, thương mại điện tử Việt Nam đang bước vào giai đoạn "vàng" khi hạ tầng, hành vi tiêu dùng và khung pháp lý đều đã sẵn sàng. "Mobile commerce" là xu hướng thương mại điện nay, với Shopee, TikTok Shop và Lazada đều tập trung vào nền tảng di động, kết hợp "shoppertainment" - mô hình giao thoa giữa giải trí và mua sắm.

AI được xem là động lực then chốt định hình giai đoạn mới của thương mại điện tử. Công nghệ này không chỉ thay đổi hành vi tiêu dùng mà còn tái cấu trúc toàn bộ chuỗi giá trị, từ bán hàng, thanh toán đến chăm sóc khách hàng. Livestream, video shopping, AR/VR shopping hay gamification đang tạo ra trải nghiệm mua sắm sinh động, cá nhân hóa. Ông Nguyễn Hữu Tuấn thông tin, hiện hơn 60% doanh nghiệp Việt đã ứng dụng AI trong chăm sóc khách hàng, tối ưu marketing, gợi ý sản phẩm và tự động hóa vận hành mở ra thế hệ tăng trưởng mới của thương mại điện tử Việt Nam trong kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

Big Data và AI đang trở thành động lực quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển TMĐT và kinh tế số. Theo bà Đỗ Thanh Hương (Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu Metric), dữ liệu tổng hợp từ 4 sàn Shopee, Lazada, Tiki và TikTok Shop giai đoạn 01/01–30/09/2025 cho thấy tổng doanh số đạt 305,9 nghìn tỷ đồng; riêng quý III đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng 2,6% so với quý II. Shopee vẫn dẫn đầu với 56% thị phần, nhưng TikTok Shop tăng trưởng mạnh 69%, mở rộng thị phần lên 41%. Đáng chú ý, nhóm shop mall chỉ chiếm 2,36% số lượng nhưng đóng góp hơn 32% doanh số.

Bà Hương nhấn mạnh Big Data đã trở thành yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh.

Trong lĩnh vực marketing, bà Trương Thị Minh Nguyệt (ACCESSTRADE Việt Nam) cho rằng AI giúp tự động hóa toàn bộ quy trình sáng tạo, từ tìm kiếm sản phẩm đến sản xuất và đăng tải nội dung, cho phép một marketer tạo tới hàng nghìn video mỗi ngày.

Tại Hội nghị, các chuyên gia đã trình bày các tham luận chuyên sâu tập trung vào những nội dung thiết yếu như: Tổng quan về tình hình phát triển thương mại điện tử và xu hướng ứng dụng AI/Big Data; cách thức chuyển hóa dữ liệu thành lợi thế cạnh tranh; tối ưu hóa vận hành bằng AI Automation; ứng dụng AI trong các mô hình thương mại điện tử, cá nhân hóa, marketing và xây dựng trợ lý ảo AI.

Những chia sẻ tại Hội nghị cho thấy những doanh nghiệp biết nắm bắt công nghệ, ứng dụng AI đúng cách và đặt khách hàng làm trung tâm sẽ tạo được lợi thế cạnh tranh bền vững.

Anh Thơ