Bằng mọi nỗ lực, giải pháp thiết thực đẩy nhanh tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ

Đồng chủ trì Hội nghị có Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo 515); Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà.

Tìm kiếm, quy tập được gần 7.000 hài cốt liệt sĩ

Giai đoạn 2021–2025, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin luôn nhận được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị. Ban Chỉ đạo 515 các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, triển khai nhiều giải pháp linh hoạt, sáng tạo; đặc biệt là sự nỗ lực, bền bỉ của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong điều kiện khó khăn, gian khổ, địa bàn rộng, phức tạp, thời gian kéo dài.

Nhiều đơn vị, địa phương chủ động thu thập, khai thác, kết nối các nguồn thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; tổ chức nhiều đợt khảo sát, xác minh, kết luận; huy động hiệu quả lực lượng, phương tiện tham gia nhiệm vụ. 

Toàn quốc duy trì 23 đội quy tập hài cốt liệt sĩ, trong đó có 8 đội tại Lào, 11 đội tại Campuchia và 4 đội trong nước; đào xúc hàng chục nghìn mét khối đất đá trên diện tích hàng nghìn hecta, tập trung vào các khu vực, địa bàn trọng điểm, các khu mộ liệt sĩ tập thể.

Giai đoạn 2021–2025, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được gần 7.000 hài cốt liệt sĩ; trong đó, trong nước hơn 3.100 hài cốt, tại Lào gần 1.000 hài cốt, tại Campuchia gần 3.000 hài cốt. Công tác quản lý địa bàn, tổ chức lễ truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định, bảo đảm trang nghiêm, trọng thị, nghĩa tình.

Đối với nhiệm vụ xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, các bộ, ngành liên quan đã hoàn thành đầu tư, nâng cấp các cơ sở giám định ADN; tiếp nhận gần 14.000 mẫu, trong đó hơn 12.000 mẫu hài cốt liệt sĩ và gần 1.500 mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ. Đến nay, đã phân tích ADN hơn 1.000 mẫu, xác định được danh tính của 103 hài cốt liệt sĩ; việc công bố, trả kết quả được tổ chức chặt chẽ, chu đáo, đúng quy định.

Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia 515 phối hợp các cơ quan, địa phương thu thập, rà soát, xác minh, kết luận, bổ sung, đính chính thông tin đối với hơn 2.500 mộ liệt sĩ tại 4 nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng. Hợp tác quốc tế với Lào, Campuchia và các nước tiếp tục được tăng cường, góp phần tích cực vào nhiệm vụ chung.

Nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng và mệnh lệnh từ trái tim

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ  là nhiệm vụ đặc biệt thiêng liêng, thể hiện sâu sắc đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", "Đền ơn đáp nghĩa" của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Đồng thời cũng là trách nhiệm, mệnh lệnh trái tim trước lịch sử, trước nhân dân, trước hàng triệu anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Ghi nhận kết quả trong 5 năm qua, Phó Thủ tướng cho rằng, những kết quả này không chỉ có giá trị về số lượng mà quan trọng hơn là giá trị tinh thần, nhân văn sâu sắc, góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, củng cố niềm tin của nhân dân, giáo dục truyền thống yêu nước và lòng biết ơn cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Phó Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực, quyết tâm của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nội vụ, Ban Chỉ đạo 515 các cấp; đặc biệt là cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ thiêng liêng nhưng đầy gian khổ.

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ những khó khăn, hạn chế; đồng thời nhấn mạnh nhiệm vụ phía trước còn hết sức nặng nề. Hiện nay, vẫn còn khoảng 175.000 hài cốt liệt sĩ chưa được tìm kiếm, quy tập; hơn 300.000 mộ liệt sĩ thiếu thông tin cần xác định danh tính.

“Thời gian không chờ đợi. Đây là thách thức lớn về trách nhiệm, về phương pháp và năng lực tổ chức thực hiện”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Giai đoạn 2026–2030, mục tiêu chung là bằng mọi nỗ lực, giải pháp thiết thực, hiệu quả để đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Phấn đấu đến dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/2027) tìm kiếm, quy tập khoảng 7.000 hài cốt; đến hết năm 2030 đạt khoảng 10.000 hài cốt; đồng thời xác định danh tính bằng giám định ADN cho khoảng 18.000 mẫu vào năm 2027 và khoảng 23.000 mẫu đến năm 2030.

Để đạt mục tiêu đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh 3 trọng tâm lớn: Hoàn thiện thể chế, chính sách và ưu tiên nguồn lực; xác định rõ địa bàn trọng điểm, nhất là trong nước, triển khai theo phương châm “6 rõ” và phát huy trách nhiệm của các cơ quan, địa phương, huy động toàn xã hội cùng tham gia.

Phó Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng – cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 515, tập trung các nhiệm vụ trọng tâm như: Sớm ban hành Chương trình của Ban Chỉ đạo Quốc gia 515 giai đoạn 2026–2030; chủ trì nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xác định rõ tiến độ, mục tiêu cụ thể, trọng tâm địa bàn trong nước.

Đồng thời chủ trì, phối hợp các cơ quan, địa phương liên quan xây dựng kế hoạch triển khai lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin trong nghĩa trang liệt sĩ, hoàn thành trước tháng 7/2027; xây dựng Đề án, đẩy mạnh công tác rà phá bom mìn gắn với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, nhất là tại các địa bàn trọng điểm như Vị Xuyên (tỉnh Tuyên Quang), Lào Cai, Lạng Sơn...

Bộ Nội vụ khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật; phối hợp xử lý dứt điểm các nhiệm vụ liên quan lấy mẫu hài cốt liệt sĩ, mẫu sinh phẩm thân nhân tiếp nhận trước tháng 7/2027; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống", hoàn thành quý II/2026...

Bộ Công an chủ trì xây dựng và vận hành Ngân hàng Gen thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin; xây dựng Đề án nâng cấp công nghệ giám định ADN theo hướng hiện đại, tự chủ, đẩy mạnh tiến độ thu thập, phân tích, đối chiếu ADN cho thân nhân liệt sĩ để tích hợp Ngân hàng Gen xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, phấn đấu hoàn thành trước 27/7/2027.

Bộ Tài chính dành ưu tiên nguồn lực một cách tối đa để bảo đảm đủ điều kiện thực hiện công tác này. Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, triển khai ứng dụng công nghệ mới trong giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Cấp ủy, chính quyền địa phương và Ban Chỉ đạo 515 cấp tỉnh xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, xây dựng chương trình, kế hoạch chi tiết, cụ thể, triển khai một cách căn cơ, khoa học, bài bản, toàn diện.

Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội, hội quần chúng, doanh nghiệp, cơ quan báo chí tham gia tích cực, lan tỏa tinh thần và văn hóa tri ân các anh hùng liệt sĩ và đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, tạo khí thế hướng về 80 năm ngày Thương binh liệt sĩ 27/7/2027 với nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả, thiết thực.

Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà bày tỏ tin tưởng, với trách nhiệm chính trị cao nhất, lòng biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ và kinh nghiệm thực tiễn trong những năm qua, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ sẽ đạt kết quả tốt hơn, cao hơn, đáp ứng sự mong mỏi của nhân dân và thân nhân các gia đình liệt sĩ cùng toàn xã hội.

Thu Giang