Bộ Xây dựng: Lập đường dây nóng 24/24 đồng hành cùng địa phương phân cấp, phân quyền

Chiều 14/6, tại Hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về công tác tổ chức xây dựng Đảng, quản lý Nhà nước và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã theo hình thức trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trình bày chuyên đề về những nội dung cốt lõi trong công tác phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực xây dựng.

Phân cấp tối đa, nâng cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm

Trao đổi tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực xây dựng được triển khai trên tinh thần quán triệt sâu sắc quan điểm, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Chính phủ.

Theo đó, nguyên tắc thực hiện là phân cấp tối đa giữa Trung ương và địa phương, giữa cấp trên và cấp dưới, nhằm nâng cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm và phát huy tính chủ động, sáng tạo của địa phương.

Chính phủ và Bộ Xây dựng đóng vai trò quản lý vĩ mô, tập trung xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế, chính sách, thực hiện chức năng kiến tạo phát triển. Trung ương chỉ giữ lại các nhiệm vụ mang tính liên tỉnh, liên vùng, liên quốc gia hoặc liên quan đến quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia và thực hiện theo các điều ước quốc tế.

Cấp tỉnh là đơn vị tổ chức thực hiện chính sách, đồng thời ban hành các chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương. Trong khi đó, cấp xã đóng vai trò trực tiếp tổ chức các hoạt động quản lý, điều hành hành chính và triển khai thực thi chính sách, pháp luật trên địa bàn.

Về kết quả rà soát và đề xuất phương án phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực xây dựng, Bộ Xây dựng đã xem xét tổng số 368 nhiệm vụ.

Trong đó phân định thẩm quyền 133 nhiệm vụ; chuyển từ huyện xuống xã 94 nhiệm vụ; chuyển từ huyện lên tỉnh 22 nhiệm vụ; giao cho tỉnh chủ động thực hiện 17 nhiệm vụ; phân quyền, phân cấp 118/235 nhiệm vụ (chiếm 50,21%); giữ lại ở Trung ương 117/235 nhiệm vụ (chiếm 49,79%);

Cụ thể, về giao thông đường bộ, phân cấp 9 nhiệm vụ; phân quyền 3 nhiệm vụ; phân định thẩm quyền 13 nhiệm vụ.

Đường sắt: Phân cấp 12 nhiệm vụ; phân quyền 4 nhiệm vụ; phân định thẩm quyền 9 nhiệm vụ.

Hàng hải và đường thủy nội địa: Phân cấp 17 nhiệm vụ; phân quyền 8 nhiệm vụ; phân định thẩm quyền 8 nhiệm vụ. Đăng kiểm: Phân cấp 4 nhiệm vụ.

Về hoạt động xây dựng, phân cấp 20 nhiệm vụ; Phân quyền 3 nhiệm vụ.

Phân định thẩm quyền và lược bỏ 20 nhiệm vụ (trong đó 6 nhiệm vụ bị lược bỏ gồm: thành lập và tổ chức Ban QLDA cấp huyện; quản lý trật tự xây dựng; kiểm tra nghiệm thu công trình; phá dỡ công trình; tiếp nhận, báo cáo sự cố công trình; báo cáo sự cố máy móc, thiết bị).

Về nhà ở, kinh doanh bất động sản, phân cấp 12 nhiệm vụ; Phân quyền 4 nhiệm vụ.

Phân định thẩm quyền và lược bỏ 51 nhiệm vụ (trong đó 6 nhiệm vụ bị lược bỏ gồm: Xác nhận BHXH về miễn/giảm tiền mua nhà ở cũ; thông báo tổ chức quản lý vận hành chung cư và 4 nhiệm vụ liên quan đến báo cáo kết quả đào tạo, cho thuê nhà ở của cá nhân nước ngoài).

Về kiến trúc, phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật: Phân cấp 6 nhiệm vụ; Phân định thẩm quyền và lược bỏ 29 nhiệm vụ (trong đó có 1 nhiệm vụ bị cắt bỏ là quản lý hoạt động cấp nước theo phân cấp).

Quy hoạch đô thị và nông thôn: Phân quyền 6 nhiệm vụ; Phân định thẩm quyền 11 nhiệm vụ.

Về cải cách thủ tục hành chính: Trong quá trình phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, Bộ Xây dựng cũng đã thực hiện cắt giảm và đơn giản hóa 49 thủ tục hành chính, đạt tỷ lệ hơn 59%.

Cụ thể, cắt giảm 9 thủ tục; đơn giản hóa 40 thủ tục (giảm giấy tờ, thời gian...); phân cấp, phân định 34 thủ tục.

Chuyển tiếp công việc như thế nào?

Bộ trưởngTrần Hồng Minh cũng đã làm rõ quy định chuyển tiếp công việc sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.

Cụ thể, các văn bản, giấy tờ đã được ban hành hoặc cấp trước khi thực hiện sắp xếp, phân cấp, phân quyền, nếu vẫn còn hiệu lực hoặc trong thời hạn sử dụng, sẽ tiếp tục được áp dụng cho đến khi hết thời hạn hoặc được sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc thu hồi theo quy định.

Đối với các hồ sơ thủ tục hành chính (TTHC) cấp huyện đang giải quyết, nếu đến ngày 1/7/2025 chưa hoàn thành hoặc đã hoàn thành nhưng sau đó phát sinh nội dung cần xử lý, thì Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp giải quyết hoặc phân công cơ quan chuyên môn, đơn vị hành chính thuộc UBND cấp mình tiếp tục xử lý. Văn bản, giấy tờ được cấp trước khi thực hiện phân quyền, phân cấp mà chưa hết hiệu lực cũng tiếp tục sử dụng cho đến khi có văn bản mới thay thế.

Đối với các hồ sơ TTHC đã được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận trước ngày 1/7/2025, cơ quan tiếp nhận sẽ tiếp tục xử lý theo quy định tại thời điểm tiếp nhận. Nếu hồ sơ cần trả lại để hoàn thiện, sẽ được chuyển đến cơ quan mới theo phân cấp, phân quyền để tiếp tục giải quyết.

Riêng các TTHC về vận tải đường bộ quy định tại Nghị định 158, sẽ được giải quyết trên hệ thống công nghệ thông tin tập trung của Bộ Xây dựng. Với hồ sơ tiếp nhận trước khi hệ thống được triển khai, cơ quan có thẩm quyền vẫn tiếp tục xử lý theo quy định hiện hành.

Trong lĩnh vực đầu tư xây dựng: Các dự án đã được UBND cấp huyện triển khai trước ngày 1/7/2025 sẽ chuyển giao về UBND cấp xã hoặc cơ quan được giao quản lý xây dựng thuộc UBND cấp xã tại khu vực thực hiện dự án.

Trường hợp UBND tỉnh đã phân cấp, ủy quyền cho UBND huyện cấp phép xây dựng trước ngày 1/7/2025, thì UBND tỉnh sẽ quyết định tiếp tục tự thực hiện hoặc phân cấp, ủy quyền cho UBND cấp xã thực hiện.

Các Ban Quản lý dự án chuyên ngành, khu vực do UBND cấp huyện thành lập trước 1/7/2025 sẽ do UBND tỉnh quản lý. Căn cứ điều kiện cụ thể, UBND tỉnh quyết định tổ chức lại hoặc giải thể theo quy định.

Các dự án đang được Ban Quản lý dự án thực hiện, UBND tỉnh sẽ quyết định tiếp tục giao cho Ban Quản lý trực thuộc mình hoặc điều chỉnh hình thức quản lý để bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình không bị gián đoạn.

Về chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở: Các chương trình, kế hoạch đã được phê duyệt trước khi sáp nhập đơn vị hành chính sẽ tiếp tục thực hiện đến khi UBND cấp tỉnh phê duyệt chương trình mới.

Nếu kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh giai đoạn 2026-2030 chưa được phê duyệt, chỉ cần đánh giá sự phù hợp với chương trình phát triển nhà ở hiện hành để làm căn cứ xử lý các thủ tục có liên quan.

Việc lập, thẩm định, phê duyệt chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở sẽ được thực hiện theo quy định mới, không bắt buộc trình trước 30/6 và phê duyệt trước 31/12 như trước đây.

Về chương trình phát triển đô thị và kiến trúc: Các chương trình, danh mục công trình kiến trúc có giá trị và quy chế quản lý kiến trúc đã được phê duyệt trước ngày 1/7/2025 tiếp tục thực hiện đến khi có quy định thay thế.

Trường hợp danh mục công trình kiến trúc hoặc quy chế quản lý kiến trúc đã được Hội đồng thẩm định hoặc HĐND thông qua nhưng chưa được UBND cấp tỉnh phê duyệt, thì UBND tỉnh căn cứ kết quả thẩm định hoặc ý kiến của HĐND để quyết định.

Trường hợp quy chế quản lý kiến trúc điểm dân cư nông thôn đã được thẩm định hoặc thông qua tại HĐND cấp huyện nhưng chưa được phê duyệt, thì UBND cấp xã mới căn cứ kết quả thẩm định để tiếp tục thực hiện trong phạm vi quản lý của mình.

Trong lĩnh vực quy hoạch đô thị và nông thôn: Quy hoạch đang do UBND cấp huyện tổ chức lập nhưng chưa được phê duyệt nhiệm vụ thì sẽ do UBND cấp tỉnh lập và phê duyệt nếu quy hoạch trên địa bàn từ hai đơn vị hành chính cấp xã trở lên; nếu chỉ trên một đơn vị cấp xã thì thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã.

Trường hợp quy hoạch đã được phê duyệt nhiệm vụ, đang tổ chức lập, UBND tỉnh sẽ căn cứ tình hình sắp xếp đơn vị hành chính để quyết định tiếp tục hay điều chỉnh.

Các quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng và thiết kế đô thị riêng đã được UBND cấp huyện lập và phê duyệt vẫn có hiệu lực đến hết thời hạn quy hoạch.

Nếu quy hoạch đô thị và nông thôn do UBND cấp xã tổ chức lập trước khi sáp nhập mà thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND cấp huyện, thì sau sáp nhập, UBND cấp tỉnh sẽ phê duyệt hoặc ủy quyền cho UBND cấp xã mới thực hiện theo đúng quy định.

Phan Trang