Chính sách bồi thường, tái định cư khi thu hồi đất VAC

Do khu đất nằm trong vùng đồng trũng, canh tác lúa kém hiệu quả, vào khoảng năm 2001, UBND xã đã hướng dẫn bố mẹ ông Nhân chuyển sang mô hình đa canh vườn-ao-chuồng (VAC), phù hợp với Nghị quyết số 03/NQ-TU ngày 21/5/2001 của Tỉnh ủy về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Thực hiện chủ trương này, bố mẹ ông đã được các cấp có thẩm quyền hướng dẫn cải tạo đất, xây dựng chuồng trại, ao cá, vườn cây và một căn nhà nhỏ để thuận tiện cho sinh hoạt và sản xuất. Từ đó đến nay, bố mẹ ông sinh sống ổn định, thực hiện đúng mô hình VAC, chưa từng nhận được văn bản nào yêu cầu chấm dứt mô hình hoặc xác định việc xây dựng là sai phạm.

Ông Nhân hiểu rằng việc chuyển đổi từ đất trồng lúa sang mô hình VAC năm 2001 là được thực hiện theo chủ trương và hướng dẫn của cấp có thẩm quyền, phù hợp với chính sách của tỉnh thời điểm đó. Do đó, thửa đất hiện nay được coi là đất sản xuất nông nghiệp tổng hợp (đa canh), trong đó có phần đất xây dựng công trình, nhà ở phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Ông hỏi, cách hiểu này có đúng với quy định hiện hành hay không?

Về quyền được bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, trong trường hợp Nhà nước có chủ trương thu hồi đất để thực hiện dự án tái định cư, ông Nhân đề nghị được làm rõ: Phương án bồi thường có được tính theo thực tế hiện trạng sử dụng đất (đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất chăn nuôi, phần công trình, nhà ở gắn liền với đất) không? Bố mẹ ông có được bồi thường toàn bộ tài sản, hoa màu, vật nuôi trên đất theo quy định hiện hành hay không?

Hiện nay, bố mẹ ông Nhân đều đã gần 70 tuổi, không còn chỗ ở nào khác ngoài căn nhà nhỏ trên thửa đất này. Nếu dự án tái định cư được triển khai tại khu vực này, ông Nhân hỏi, bố mẹ ông có được xem xét hỗ trợ tái định cư tại chính dự án, để tiếp tục ổn định cuộc sống tại địa phương hay không?

Ông Nhân được biết, Chính phủ mới đây đã ban hành Nghị quyết số 339/NQ-CP về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến quy định mới về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; nguyên tắc định giá đất, thời điểm thu thập thông tin, phương pháp định giá; bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất...

Với trường hợp cụ thể của bố mẹ ông như đã trình bày ở trên, Nghị quyết số 339/NQ-CP và các quy định mới của Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ có ảnh hưởng cụ thể như thế nào đến phương án bồi thường tái định cư của bố mẹ ông, đặc biệt là việc xác định loại đất và giá trị bồi thường khi thu hồi; quyền được bố trí tái định cư tại chỗ; các chính sách hỗ trợ đối với người cao tuổi, hộ không có nơi ở khác khi bị thu hồi đất sản xuất và nhà ở?

Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trả lời vấn đề này như sau:

Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Điều 95 Luật Đất đai 2024 quy định điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Điều 5 Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã quy định các trường hợp khác được bồi thường về đất và điều kiện được bồi thường về đất quy định tại khoản 3 Điều 95 của Luật Đất đai.

Mục 3 Luật Đất đai 2024 quy định về bồi thường thiệt hại về tài sản, chi phí đầu tư vào đất. Mục 4 Luật Đất đai 2024 quy định về hỗ trợ. Mục 5 Luật Đất đai 2024 quy định về tái định cư.

Do đây là vụ việc cụ thể, không có hồ sơ, tài liệu kèm theo nên đề nghị ông nghiên cứu quy định pháp luật nêu trên và liên hệ với cơ quan có chức năng quản lý đất đai tại địa phương để được xem xét, giải quyết.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, trong đó có một số nội dung liên quan đến thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; nguyên tắc định giá đất, thời điểm thu thập thông tin, phương pháp định giá; bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất. Do đó, ông có thể theo dõi báo chí để nắm được thông tin về Nghị quyết này.

Chinhphu.vn