Đại biểu Quốc hội đề nghị đánh giá đầy đủ hơn về 'sức khỏe' của doanh nghiệp

Kết quả đạt được khá ấn tượng, toàn diện

Đại đa số ý kiến các đại biểu bày tỏ sự thống nhất cao với báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước. Theo các đại biểu, năm 2023 và những tháng đầu năm 2024 những kết quả đạt được về kinh tế-xã hội năm 2023 và những tháng đầu năm 2024 là khá ấn tượng, toàn diện trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức.

Trong đó, nổi bật là kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục duy trì đà tăng trưởng phục hồi, nằm trong nhóm các nước có mức tăng trưởng cao nhất thế giới, kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát tốt lạm phát, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm, giải ngân vốn đầu tư công và xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông được đẩy mạnh; công tác bảo đảm an sinh xã hội được triển khai đồng bộ và đạt nhiều kết quả quan trọng.

"Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương, kinh tế-xã hội nước ta có nhiều điểm sáng, nhất là tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ các dự án công trình trọng điểm quốc gia và qua Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế ho thấy, các giải pháp được đưa ra đều rất toàn diện, bao trùm tất cả các lĩnh vực với nhiều điểm mới", đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (đoàn Bến Tre) phát biểu.

Cùng quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) nhấn mạnh, trong bối cảnh hết sức khó khăn của tình hình trong nước và thế giới, với sự điều hành linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội năm 2023 và những tháng đầu năm 2024. Kinh tế Việt Nam tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh không mấy sáng của kinh tế thế giới, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước trên tất cả các mặt, được cử tri, Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao. 

Đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023, những tháng đầu năm 2024, đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) cho rằng, tuy có nhiều khó khăn do bối cảnh tình hình nhưng, nhưng vơi sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, kinh tế vĩ mô nước ta tiếp tục duy trì được sự ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm, giải ngân vốn đầu tư công và xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông được đẩy mạnh… tạo tiền đề cho việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025. 

Theo đại biểu Tạ Thị Yên, tình hình mâu thuẫn địa chính trị, địa kinh tế, xung đột cục bộ diễn ra hết sức khốc liệt, có nguy cơ kéo dài, dẫn tới hình thành các khối, cực cạnh tranh gay gắt với nhiều hình thức, vừa chia cắt, vừa bảo hộ thị trường, vừa làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đi ngược lại quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế đã có những ảnh hưởng tiêu cực nhất định đến nền kinh tế nước ta. 

Tuy nhiên, trong sự bất ổn đó của nền kinh tế thế giới, Chính phủ đã có những chỉ đạo, điều hành quyết liệt, nhất là tận dụng những cơ hội, thuận lợi để thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực, đặc biệt là những ngành công nghiệp mới như hydrogen, vi mạch bán dẫn và tiếp tục quá trình chuyển đổi số quốc gia, đem lại những động lực mới cho nền kinh tế.

Tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng là thực tế đáng suy ngẫm

Cùng với những nhận định nêu trên, tại thảo luận, các đại biểu cũng đưa ra những nhận định, đánh giá, phân tích về các điểm yếu, những tồn tại, hạn chế của nền kinh tế cần phải ứng phó, khắc phục; đề xuất nhiều giải pháp để tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, tỷ giá và các mặt hàng thiết yếu; các giải pháp cải thiện thị trường tiền tệ, trái phiếu, bất động sản, chứng khoán, khôi phục sản xuất kinh doanh, hoạt động của doanh nghiệp, tạo việc làm, giảm thất nghiệp, tháo gỡ các điểm nghẽn hiện nay; việc khắc phục những hạn chế trong phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công, quản lý điều hành thu chi ngân sách nhà nước, đảm bảo cân đối ngân sách, an ninh tài chính ngân sách quốc gia…

Đề cập đến những vấn đề cụ thể, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) cho rằng, tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng là thực tế đáng suy ngẫm. Điều này, xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó tình hình thế giới có những bất ổn ảnh hưởng đến đơn hàng của doanh nghiệp, khả năng hấp thụ vốn, sức chống chịu bị bào mòn đến mức cạn kiệt sau đại dịch, các chính sách, quy định còn thiếu đồng bộ chưa nhất quán, thủ tục hành chính rườm rà.

Từ đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông kiến nghị cần có giải pháp hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giúp doanh nghiệp giải quyết tình trạng thiếu lao động, tăng khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, chủ động kịp thời thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, cắt giảm thủ tục hành chính, tháo gỡ vướng mắc về đất đai…

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cũng cho rằng, đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn nhất là vùng sâu vùng xa, dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, tình trạng quá tải tại một số bệnh viện chưa được khắc phục triệt để, thiếu thuốc trang thiết bị y tế, số lao động chưa qua đào tạo còn cao, lừa đảo công nghệ cao còn nhiều… Đây là những vấn đề cử tri đặc biệt quan tâm và cũng là những vấn đề "nóng" của xã hội, cần quan tâm để có những giải pháp thực sự hiệu quả cho tình trạng này.

Ở góc độ khác, để góp phần duy trì đà phục hồi và phát triển của nền kinh tế, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) đề xuất cần tiêp tục có chính sách tài khóa phù hợp, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư kích cầu sản xuất trong nước, hỗ trợ lĩnh vực ưu tiên đầu tư phát triển.

Đồng thời, cần có cơ chế chính sách phù hợp để bảo vệ cán bộ, khuyến khích cán bộ dám làm, dám chịu trách nhiệm. Thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức, thực hiện chính sách pháp luật có liên quan đến môi trường đầu tư kinh doanh, có giải pháp khắc phục tình trạng kéo dài thời gian thực hiện quy trình thủ tục hành chính gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Đại biểu cũng đề xuất sớm tháo gỡ vướng mắc bất cập về chính sách phát triển kinh tế tư nhân, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, minh bạch, lành mạnh, giảm thời gian chi phí tuân thủ và các chi phí không chính thức trong thực hiện các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Cung cấp thông tin hỗ trợ, pháp lý, kỹ thuật, kỹ năng quản trị và tiếp cận vốn tín dụng, mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. 

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cho rằng cần tiếp tục có cơ chế, chính sách, pháp luật để thúc đẩy phát triển nhanh, tạo sự đột phá trong phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, để ngành công nghiệp này trở thành trụ đỡ của nền kinh tế, là nền tảng và động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp và nền kinh tế. 

Tạo dựng niềm tin cho doanh nghiệp

Đại biểu Hoàng Quốc Khánh (đoàn Lai Châu) cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 6-6,5% đã đề ra trong năm nay thì việc tạo điều kiện để các doanh nghiệp ổn định, đầu tư phát triển là yếu tố hết sức quan trọng. Trong đó, vấn đề tạo dựng niềm tin của doanh nghiệp trong thúc đẩy sản xuất, kinh doanh cần phải được quan tâm trên hết.

Đại biểu đề nghị cần khẩn trương đưa chính sách mới ban hành vào cuộc sống giúp doanh nghiệp vượt khó và phát triển, nhất là các dự án luật điều chỉnh, tác động trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh.

Đồng tình cao với việc Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp này xem xét quyết định cho phép Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực sớm hơn để tổ chức thực hiện, góp phần giải quyết căn bản nút thắt về thể chế. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng Chính phủ, các bộ, ngành cần có bước chuẩn bị đầy đủ, đồng bộ hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành, để luật có hiệu lực thì tổ chức thực hiện được ngay.

Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Quốc Khánh đề nghị tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, đảm bảo công khai, minh bạch và tăng cường thanh tra kiểm tra, giám sát, hạn chế tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Đồng thời, đề nghị các cơ quan tư pháp đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố xét xử các vụ án kinh tế đã thụ lý trong thời gian qua. Đại biểu Hoàng Quốc Khánh cũng cho rằng cần tiếp tục chia sẻ thông điệp đã được người đứng đầu Chính phủ gửi đến các doanh nghiệp, nhà đầu tư đó là: Chúng ta không hình sự hóa các quan hệ dân sự, các hoạt động kinh tế; tạo dựng niềm tin cho doanh nghiệp tiếp tục đầu tư phát triển.

Đại biểu Nguyễn Văn Thi (đoàn Bắc Giang) lại cho rằng, hoạt động của doanh nghiệp và thu hút vốn đầu tư khu vực tư nhân vào nền kinh tế còn hạn chế. Cụ thể, theo Báo cáo của Chính phủ, vốn đầu tư khu vực ngoài Nhà nước năm 2023 chỉ bằng 1/5 mức tăng giai đoạn 2015-2019; số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh và số doanh nghiệp giải thể đều tăng cao so với năm 2022; lần đầu tiên trong 5 năm qua số doanh nghiệp gia nhập thị trường trong 4 tháng đầu năm thấp hơn số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. 

"Đây là những yếu tố tác động hết sức tiêu cực đến nền kinh tế. Do đó, đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá đầy đủ hơn vấn đề "sức khỏe" của doanh nghiệp, nhất là khối doanh nghiệp tư nhân và có giải pháp hiệu quả hỗ trợ phát triển doanh nghiệp trong thời gian tới", đại biểu Nguyễn Văn Thi nêu vấn đề. 

Phản ánh về tình trạng tín dụng tăng trưởng thấp, mặc dù lãi xuất vốn vay của các ngân hàng thương mại đã giảm nhưng doanh nghiệp và nền kinh tế vẫn không hấp thụ được vốn tín dụng, đại biểu Nguyễn Văn Thi tiếp tục đề nghị Chính phủ cần đánh giá đầy đủ và có các giải pháp đồng bộ để khơi thông nguồn vốn tín dụng, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển.

Hải Liên