Điều chỉnh giảm trừ gia cảnh: Ưu tiên phương án gắn với GDP và thu nhập

Vì sao không chọn phân vùng khi tính giảm trừ gia cảnh?

Trao đổi tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7 do Văn phòng Chính phủ tổ chức chiều ngày 7/8 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết: Trong quá trình xây dựng đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân, Bộ Tài chính đã tiếp thu nhiều ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, cán bộ chuyên môn cũng như cơ quan liên quan. Đây là nội dung quan trọng, bởi mức giảm trừ gia cảnh có ảnh hưởng trực tiếp đến số thuế phải nộp của người lao động, nhất là trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Một trong những đề xuất từng được nêu ra là tính mức giảm trừ gia cảnh theo khu vực địa lý – cụ thể là áp dụng mức cao hơn đối với những thành phố có chi phí sống cao như Hà Nội hoặc TPHCM. Tuy nhiên, sau quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, Bộ Tài chính đánh giá đây là phương án khó khả thi về mặt tổ chức thực hiện cũng như quản lý hành chính.

Thực tế cho thấy, không chỉ giữa các tỉnh mà ngay trong cùng một thành phố cũng có sự chênh lệch lớn về chi phí sinh hoạt. Đơn cử, tại TPHCM, một người dân sống tại quận trung tâm sẽ phải đối mặt với mức chi tiêu cao hơn đáng kể so với người dân tại các huyện ngoại thành. Tình hình tương tự cũng diễn ra ở Hà Nội – nơi có những xã, huyện thuộc khu vực nông thôn, giá thấp hơn trung tâm.

Do đó, nếu áp dụng mức giảm trừ gia cảnh theo vùng, sẽ phát sinh thêm các tiêu chí phân loại phức tạp, dễ gây bất cập và thiếu nhất quán. Việc quản lý thuế theo từng phường, xã, quận huyện là điều rất khó thực hiện trong thực tế.

Ưu tiên phương án tính theo tốc độ tăng của thu nhập và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người

Lãnh đạo Bộ Tài chính cho hay, Bộ đã đưa ra hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để lấy ý kiến rộng rãi. Phương án thứ nhất là tiếp tục căn cứ vào mức điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) như hiện hành. Phương án thứ hai là điều chỉnh theo tốc độ tăng của thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.

Theo Bộ Tài chính, cả hai phương án đều có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Tuy nhiên, sau quá trình tổng hợp ý kiến góp ý, đa số chuyên gia đồng tình với phương án thứ hai. Việc điều chỉnh theo thu nhập bình quân và GDP được cho là sát thực tế hơn, phản ánh rõ khả năng chi trả và mức sống của người dân theo thời gian.

Bộ Tài chính hiện đang tiến hành cập nhật và hoàn thiện số liệu chính xác về tốc độ tăng thu nhập và GDP từ năm 2020 đến nay. Trên cơ sở đó, Bộ sẽ xác định mức điều chỉnh cụ thể và thực hiện báo cáo với Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo đúng trình tự xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Huy Thắng