Ghi nhận biến thể phụ JN.1 ở người mắc COVID-19 tại TPHCM

Cụ thể, Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm đã phát hiện biến thể phụ JN.1 của virus SARS-CoV-2 ở bệnh nhân mắc COVID-19 nhập viện trong tháng 12/2023 tại TPHCM.

JN.1 là một biến thể phụ từ biến thể BA.2.86 của Omicron, được tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp nhóm "biến thể đáng quan tâm" (Variant of Interest - VOI) và là nguyên nhân khiến số ca mắc và tử vong tại một số nước gia tăng, trong đó có Thái Lan.

Theo Sở Y tế TPHCM, cập nhật của tổ chức WHO ngày 19/1 vừa qua cho thấy, trong giai đoạn 28 ngày từ ngày 11/12/2023 đến ngày 7/1/2024, số ca mắc COVID-19 mới trên toàn cầu đã tăng 4% so với thời gian 28 ngày trước đó, với hơn 1,1 triệu ca mắc mới.

Số ca tử vong mới giảm 26% so với thời gian 28 ngày trước đó, với 8.700 trường hợp được báo cáo. Số ca nhập viện mới do COVID-19 và số ca nhập viện vào khoa hồi sức (ICU) trong giai đoạn này đều ghi nhận tăng, lần lượt là 40% và 13% với hơn 173.000 và 1900 ca nhập viện.

Tổ chức WHO cảnh báo, biến thể phụ JN.1 lưu hành nhiều nhất. Hiện, 71 quốc gia đã báo cáo, chiếm khoảng 66% số trình tự được giải mã.

Khu vực Đông Nam Á báo cáo hơn 26.000 ca nhiễm mới, tăng 379% so với khoảng thời gian 28 ngày trước đó; số ca tử vong ghi nhận 186 ca, tăng 564% so với khoảng thời gian này.

Theo Bộ Y tế Thái Lan, nhiều trường hợp thở máy và tử vong do COVID-19 được ghi nhận là chưa tiêm phòng hoặc tiêm phòng chưa đủ theo hướng dẫn.

Tại TPHCM, theo số liệu giám sát của Trung tâm kiểm soát bệnh tật TPHCM, từ ngày 18/12/2023 đến hết ngày 22/1/2024, các bệnh viện của Thành phố tiếp nhận 94 ca COVID-19 điều trị nội trú. Những bệnh nhân này đến từ TPHCM và một số tỉnh thành khác. 

Trong đó, có 17 ca bệnh nặng phải thở oxy, không có ca tử vong do COVID-19. Tất cả ca bệnh nặng đều là người thuộc nhóm nguy cơ (có bệnh nền nặng) và chưa tiêm đủ các mũi vaccine COVID-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Kết quả giải mã trình tự gen do BV Bệnh Nhiệt đới và Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng, Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện từ mẫu bệnh phẩm của 16 bệnh nhân điều trị tại BV Bệnh nhiệt đới TPHCM trong tháng 12/2023 ghi nhận, có 12/16 bệnh nhân (75%) nhiễm biến thể phụ của Omicron JN.1, có 1 ca nhiễm biến thể JN.1.1; 2 ca BA.2.86.1 và 1 ca XDD. 

Điều đáng nói là số ca nhập viện tại BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM do COVID-19 có xu hướng gia tăng dần trong 6 tuần gần đây.

Trước đó, CDC Hoa Kỳ cũng có báo cáo, JN.1 là biến thể phát triển nhanh nhất và chiếm ưu thế tại Mỹ trong tháng 12/2023.

Ngày 18/12/2023, biến thể này cũng được tổ chức WHO phân loại là "biến thể đáng quan tâm" vì đã lây lan nhanh chóng trên toàn cầu. Hiện nay, WHO đang theo dõi 5 biến thể cần quan tâm gồm: XBB.1.5, XBB.1.16, EG.5, BA.2.86 và JN.1.

Với kết quả giám sát mới trong tháng 12, ngoài biến thể EG.5, các biến thể phụ cần quan tâm khác đều đã phát hiện tại TPHCM.

Tuy nhiên, theo tổ chức WHO, chưa có bằng chứng cho thấy, biến thể này gây bệnh nặng hơn các biến thể phụ khác của Omicron. Mức độ nặng của bệnh phụ thuộc vào tình trạng của hệ miễn dịch và trạng thái sức khỏe của từng người.

Theo khảo sát của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (US CDC), vaccine phòng COVID-19 hiện có, kỹ thuật xét nghiệm chẩn đoán và thuốc điều trị COVID-19 vẫn còn hiệu quả đối với JN.1.

Khuyến cáo người dân

Để phòng, chống bệnh COVID-19 khi thời điểm Tết Nguyên đán cận kề, ngành y tế khuyến cáo người dân không chủ quan, lơ là và tiếp tục đeo khẩu trang khi đến nơi tập trung đông người hoặc khi có triệu chứng hô hấp…

Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.

Vận động người dân tiêm nhắc vaccine phòng COVID-19 theo khuyến cáo, đặc biệt là những người thuộc nhóm nguy cơ như: người cao tuổi, người có bệnh nền…

Thực hiện vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, giữ ấm cơ thể, tập luyện thể dục, thể thao, nâng cao thể trạng.

Tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô hấp như ho, sốt, khó thở. Người cao tuổi, có bệnh lý nền, phụ nữ mang thai… khi có dấu hiệu mắc bệnh, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.

HM