Giữ tôn nghiêm trong giáo dục: “Thầy ra thầy, trò ra trò”

 "Thầy ra thầy, trò ra trò": Nền tảng của giáo dục

Bộ trưởng cho biết, phương châm "Thầy ra thầy, trò ra trò" là kim chỉ nam trong quan hệ giáo dục. Ông phân tích, "Thầy ra thầy" khi người thầy không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn là tấm gương về nhân cách, đạo đức và tinh thần trách nhiệm. "Trò ra trò" khi học sinh biết kính trọng thầy cô, học hành tử tế và chủ động rèn luyện bản thân".

Theo Bộ trưởng, trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh, sự kính trọng và tình nghĩa thầy trò càng quan trọng để giáo dục không bị lệch lạc hay thực dụng. Xã hội cần giữ nghiêm tinh thần "tôn sư trọng đạo"; gia đình dạy con biết kính trọng thầy cô; nhà trường tạo môi trường gắn kết thực chất; thầy cô luôn rèn luyện, thể hiện đúng vai trò người thầy trong từng bài giảng, từng hành động. "Một nền giáo dục mạnh không thể thiếu kỷ cương và sự nghiêm cẩn trong mối quan hệ thầy trò", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Xây dựng đội ngũ nhà giáo theo Nghị quyết 71-NQ/TW

Bộ trưởng khẳng định, để nhà giáo an tâm công tác và phát triển nghề nghiệp, cần các giải pháp tổng thể: bảo vệ danh dự, uy tín nghề giáo; tạo môi trường làm việc dân chủ, nhân văn; triển khai chế độ lương, phụ cấp, hỗ trợ đào tạo, chăm sóc sức khỏe; đồng thời thu hút, trọng dụng người có năng lực đặc biệt.

Trên cơ sở đó, Nghị quyết 71-NQ/TW xác định đội ngũ nhà giáo là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò trung tâm trong đổi mới giáo dục, theo phương châm "Lấy chất lượng làm trục – lấy nhà giáo làm then chốt – lấy công nghệ làm đòn bẩy". Bộ trưởng cho biết, Bộ GD&ĐT đang hoàn thiện hành lang pháp lý và cơ chế, tiêu biểu là Luật Nhà giáo, nhằm hình thành đội ngũ vừa đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, có tâm – có tầm – có tài.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nghề nghiệp giáo viên được đổi mới toàn diện, chú trọng phẩm chất nghề nghiệp, năng lực chuyên môn, tinh thần sáng tạo và khả năng truyền cảm hứng cho học sinh. Chương trình giáo dục phổ thông và mầm non mới hướng tới vai trò người thầy là người tổ chức, hướng dẫn học sinh chủ động khám phá tri thức, rèn luyện kỹ năng và xây dựng thái độ học tập tích cực.

Bộ GD&ĐT cũng đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới phương pháp dạy học, tạo môi trường học tập thông minh, sáng tạo, nhân văn. Môi trường làm việc tích cực, dân chủ được chú trọng, đồng thời hình ảnh người thầy tận tâm, sáng tạo và yêu nghề được tôn vinh thông qua các phong trào, giải thưởng và chương trình truyền thông, góp phần nâng cao vị thế nghề giáo trong xã hội. 

Luật Nhà giáo và các chính sách đi kèm

Bộ trưởng cho biết, ngay khi Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua, Bộ GD&ĐT đã xây dựng và trình Chính phủ 03 Nghị định cùng 14 Thông tư hướng dẫn, đảm bảo đồng thời có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Các văn bản chuẩn hóa và đồng bộ hóa hệ thống, hợp nhất chức danh nghề nghiệp và chuẩn nghề nghiệp thành một hệ thống gắn với chuẩn năng lực nghề nghiệp, áp dụng thống nhất cho cả cơ sở công lập và ngoài công lập, nhằm nâng cao minh bạch và công bằng trong tuyển chọn, đánh giá và đào tạo giáo viên.

Bên cạnh đó, tuyển dụng, điều động và thuyên chuyển giáo viên được đổi mới, gắn với thực hành sư phạm, đảm bảo đầu vào chất lượng. Bộ GD&ĐT đề xuất trao quyền chủ trì tuyển dụng cho Sở GD&ĐT, phối hợp với các cơ quan liên quan để hoàn thiện cơ chế luân chuyển và trọng dụng nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên giáo dục tại các cơ sở công lập.

Đổi mới đào tạo giáo viên là chìa khóa nâng cao chất lượng giáo dục. Bộ GD&ĐT triển khai đào tạo theo hướng phát triển năng lực nghề nghiệp toàn diện, tăng thực hành, thực tập sư phạm và nghiên cứu bài học thực tế; nâng cao kỹ năng dạy học tích cực, tư duy phản biện, kỹ năng sống và năng lực hội nhập quốc tế. Hình thức đào tạo linh hoạt, mở, kết hợp lý thuyết và thực hành, gắn kết trường sư phạm với trường phổ thông. Các chương trình bồi dưỡng, đánh giá, nâng cao năng lực số và chuyển đổi số cũng được triển khai, hướng tới quốc tế hóa công tác đào tạo giáo viên.

Về chế độ chính sách, Bộ trưởng nhấn mạnh, nhà giáo sẽ được hưởng hệ số lương đặc thù cùng phụ cấp ưu đãi nghề, phụ cấp thâm niên và các loại phụ cấp khác, với lộ trình nâng phụ cấp từ 2026 đến 2030, góp phần cải thiện đời sống và tạo động lực gắn bó lâu dài. Ngoài lương, nhà giáo còn được hưởng trợ cấp theo vùng, chăm sóc sức khỏe định kỳ, hỗ trợ nhà ở hoặc tiền thuê nhà, đồng thời có cơ chế thu hút người có năng lực đặc biệt, làm việc tại vùng khó khăn hoặc lĩnh vực trọng yếu.

Những chính sách toàn diện này, cùng với quy định về chuẩn nghề nghiệp, bổ nhiệm chức danh, tuyển dụng, sử dụng và tôn vinh nhà giáo, tạo nền tảng vững chắc để nhà giáo yên tâm công tác, nâng cao năng lực và phát triển nghề nghiệp liên tục, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam. 

Người thầy – lực lượng tiên phong của đổi mới giáo dục

Nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn không chỉ gửi lời chúc mừng và tri ân tới đội ngũ nhà giáo, mà quan trọng hơn, ông nhấn mạnh thông điệp về tinh thần đổi mới và trách nhiệm nghề nghiệp trong kỷ nguyên chuyển đổi. Theo Bộ trưởng, phẩm chất cốt lõi của người thầy hôm nay không chỉ là lòng yêu nghề, mà còn là khát vọng học hỏi, tinh thần sáng tạo và khả năng thích ứng với yêu cầu đổi mới của giáo dục hiện đại. Bộ trưởng bày tỏ: "Tôi mong mỗi thầy cô tiếp tục giữ vững niềm tin, lòng yêu nghề, không ngừng học hỏi, sáng tạo và đổi mới phương pháp giảng dạy cũng như quản lý để đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên phát triển mới".

Bộ trưởng khẳng định, mọi chính sách từ lương, phụ cấp, đào tạo đến cơ chế tuyển dụng và tôn vinh nhà giáo đều nhằm tạo môi trường để giáo viên an tâm công tác, phát triển năng lực và cống hiến hết mình cho sự nghiệp trồng người. 

Thu Trang