Hiện đại hóa công tác thống kê, phù hợp với yêu cầu chuyển đổi số và tổ chức lại bộ máy

Chiều 10/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê với tỉ lệ tuyệt đối 100% đại biểu có mặt tán thành (440/440 đại biểu). Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Giảm gánh nặng hành chính và tăng tính liên thông dữ liệu

Trước khi biểu quyết, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật. Trên cơ sở góp ý của đại biểu Quốc hội tại thảo luận tổ và hội trường, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế-Tài chính và kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã rà soát và hoàn thiện dự thảo. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết các quy định sửa đổi tập trung vào mục tiêu giảm gánh nặng báo cáo hành chính, tránh trùng lặp thông tin giữa các cấp, ngành và tăng cường khai thác dữ liệu thống kê từ các nguồn hành chính. Đồng thời, dự thảo hướng đến đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, qua đó nâng cao tính kịp thời, minh bạch và hiệu quả của hệ thống thống kê nhà nước.

Dự thảo luật cũng sửa đổi nhóm quy định liên quan đến tổ chức bộ máy nhà nước, phù hợp với chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy, phân cấp, phân quyền, nhất là trong bối cảnh nhiều địa phương thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Các nội dung chỉnh lý làm rõ tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của đơn vị thống kê sau khi điều chỉnh tổ chức cấp huyện và sáp nhập chức năng với các cơ quan chuyên môn, bảo đảm phù hợp thực tiễn, năng lực và biên chế của đội ngũ thống kê cấp xã.

Tăng cường sử dụng dữ liệu hành chính, giảm phụ thuộc vào điều tra thống kê

Đối với nhóm quy định về chuyên môn, nghiệp vụ thống kê, luật sửa đổi theo hướng mở rộng việc sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê, giảm phụ thuộc vào điều tra diện rộng, bảo đảm tính khách quan, đầy đủ và thống nhất của thông tin thống kê. Việc tránh trùng lặp nhiệm vụ giữa các cơ quan cũng được nhấn mạnh nhằm nâng cao hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực.

Trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, dự thảo luật bổ sung các quy định tại Điều 51 và 51b, bao quát đầy đủ nội dung phát triển và vận hành cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia, ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng phương pháp thống kê hiện đại và bảo đảm an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu. 

Các quy định mang tính khung nhằm bảo đảm ổn định lâu dài, trong khi các chi tiết về quy trình, tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ được Chính phủ, Bộ Tài chính và cơ quan thống kê trung ương hướng dẫn cụ thể trong văn bản dưới luật, phù hợp với sự phát triển của công nghệ và yêu cầu quản lý từng giai đoạn.

Nhật Nam