Hiệp hội Blockchain tổ chức hội thảo lấy ý kiến về khung pháp lý tài sản ảo

(Chinhphu.vn) - Việc xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản ảo cần kết hợp giữa các kinh nghiệm thực tiễn từ ngành tài chính truyền thống, đặc biệt là các nguyên tắc quản lý rủi ro với chuyên môn sâu về các công nghệ mới nhằm đảm bảo quyền lợi khách hàng, sự bền vững của hệ thống và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

05/06/2024 19:36

Chiều 5/6, Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) tổ chức hội thảo lần thứ 5 về Khung pháp lý quản lý Tài sản ảo (VA) và Nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP).

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh chỉ còn chưa đầy một năm là đến tháng 5/2025, thời hạn ban hành Khung pháp lý tài sản ảo theo cam kết của Chính phủ nhằm thực hiện Kế hoạch Quốc gia về Phòng chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố, được ban hành theo Quyết định 194/QĐ-TTg ngày 23/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ, nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xám (grey list) của Lực lượng đặc nhiệm tài chính toàn cầu (FATF).

Trong đó, các vấn đề trọng tâm liên quan đến quản lý VA-VASP được quy định tại Hành động 6 (yêu cầu hoàn thiện khung pháp lý để cấm hoặc quản lý VA-VASP trước thời điểm tháng 5/2025) và Hành động 7 (yêu cầu phổ biến chính sách ở khu vực tư nhân).

Hoàn thiện khung pháp lý để bảo vệ người dùng

Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận về các quy định pháp luật từ góc độ bảo vệ người dùng, tìm hiểu một số mô hình quản lý VA-VASP được đánh giá là tiến bộ.

Tại Việt Nam, do thiếu khung pháp lý hoàn chỉnh, các quy định liên quan đến VA-VASP nằm rải rác ở các văn bản quy phạm pháp luật, dẫn tới tình trạng các hoạt động huy động vốn cộng đồng, gian lận, tiếp thị quảng bá dịch vụ tài sản ảo vẫn diễn ra tràn lan không phép, bao gồm cả trong khu vực các trường đại học và núp bóng dưới nhiều hoạt động phổ biến kiến thức.

Theo các quy định hiện nay, các VASP hoạt động không phép tại Việt Nam có nguy cơ vi phạm Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân khi thu thập dữ liệu cá nhân không hợp pháp; không bảo vệ dữ liệu cá nhân; sử dụng dữ liệu cá nhân không đúng mục đích.

Việc hoán đổi tài sản, đặc biệt là các giao dịch tài chính và bất động sản như mua bán stablecoin, khai thác coin, bán token ứng dụng trong GameFi, hay bán NFT, được điều chỉnh trong Luật thuế, Luật Phòng, chống rửa tiền 2022 của Việt Nam, dẫn đến nguy cơ các VASP này vi phạm quy định về thuế hay phòng chống rửa tiền.

Chung tay chống lừa đảo, truy vết tài sản ảo

Ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho biết, việc chung tay xây dựng các bộ tiêu chuẩn đạo đức, tiêu chuẩn cộng đồng, tiêu chuẩn dự án và ứng dụng công nghệ RegTech (Công nghệ hỗ trợ tuân thủ quy định) truy vết on-chain có thể góp phần giảm thiểu tối đa tình trạng gian lận, lừa đảo liên quan đến tài sản ảo.

Theo ông Trung, RegTech sử dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), phân tích dữ liệu lớn (BigData), và blockchain để tự động hóa và tối ưu hóa quá trình tuân thủ các quy định pháp luật, giúp giảm bớt công việc thủ công, tăng độ chính xác và minh bạch trong báo cáo. Các giải pháp RegTech hàng đầu thế giới, hay tại Việt Nam là chương trình truy vết tài sản ảo - Chain Tracer sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của VA-VASP, chống lừa đảo và đảm bảo tuân thủ AML/CFT.

Về phía các cơ quan quản lý và đối với chính các VASP, ông Trung cho rằng việc xây dựng khung pháp lý quản lý VA-VASP và tuân thủ cần có sự kết hợp giữa các kinh nghiệm thực tiễn từ ngành tài chính truyền thống, đặc biệt là các nguyên tắc quản lý rủi ro của ngành tài chính truyền thống với chuyên môn sâu về các công nghệ mới. Trong đó, các nguyên tắc tuân thủ cơ bản như KYC, KYB, KYI, KYT,... trong ngành tài chính truyền thống cũng cần phải được áp dụng đối với lĩnh vực quản lý tài sản ảo nhằm bảo đảm quyền lợi khách hàng, sự bền vững của hệ thống và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng Thư ký thị trường trái phiếu Việt Nam nhấn mạnh, tài sản ảo và các hoạt động xung quanh đó là một thực tế xã hội đã và đang tồn tại quy mô lớn ở Việt Nam và trên toàn cầu. Tài sản ảo cũng có thể được coi là một trong nhiều sự đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong quá trình phát triển của xã hội hướng tới đáp ứng tốt hơn nhu cầu của con người.

"Chính sự hưởng ứng và tham gia mạnh mẽ của người dùng trên toàn cầu và Việt Nam cho thấy sự sáng tạo này đã phần nào đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của xã hội. Các ý tưởng sáng tạo thường đi trước sự phát triển của khung pháp lý và luôn mang đến cả những tác động tích cực và tiêu cực đối với xã hội.

Vì vậy, việc hình thành khung pháp lý là cần thiết và nên được làm sớm để bảo vệ người dùng chân chính, tận dụng tối ưu các lợi thế của công nghệ mới cho sự phát triển của xã hội đồng thời hạn chế những tác động trái chiều", ông Quỳnh thông tin.

Hội thảo "Khung pháp lý Tài sản ảo: Nhìn từ góc độ bảo vệ người dùng" với sự tham dự của hơn 300 khách mời, bao gồm các đại diện từ Văn phòng Trung ương Đảng, Toà án nhân dân TPHCM, Ban Cơ yếu Chính phủ, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông, Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, Viện Kinh tế số Việt Nam, Viện Chiến lược phát triển kinh tế số, Lãnh sự quán các nước Australia, Pháp, Mỹ, Hàn Quốc,...

Trước đó, Hiệp hội Blockchain Việt Nam đã tổ chức 4 hội thảo góp ý Khung pháp lý Tài sản ảo với hơn 4.000 người tham dự trực tiếp, hơn 400 bài viết trên các tờ báo uy tín, phóng sự truyền hình và 1 triệu lượt tiếp cận qua các kênh truyền thông báo chí, mạng xã hội cùng hơn 100 ý kiến và nhiều tài liệu, kinh nghiệm của các đối tác trong và ngoài nước.

Hồng Đức