Miễn dịch - phương pháp nhiều ‘hứa hẹn’ trong điều trị ung thư

Tại Hội thảo ung thư quốc gia có chủ đề "Ung thư và miễn dịch" tổ chức tại Bệnh viện K Trung ương ngày 30/9, PGS.TS. Phạm Văn Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện K cho biết phương pháp miễn dịch trong điều trị các bệnh lý về ung thư đã được triển khai thực hiện tại Bệnh viện K khoảng 5 năm nay.

Phương pháp này dù có nhiều thách thức nhưng nó cũng chính là động lực giúp giới khoa học trên thế giới và Việt Nam tiếp tục nghiên cứu để giành giật sự sống cho người bệnh sau những kết quả ban đầu rất khả quan trong điều trị cho bệnh nhân ung thư thời gian qua.

Hiện nay, để mang lại hiệu quả tối ưu trong điều trị các bệnh lý ung thư, các chuyên gia vẫn khẳng định phải kết hợp nhiều phương pháp (đa mô thức) như phẫu thuật, xạ trị, hóa chất, miễn dịch… Nếu chỉ áp dụng một phương pháp riêng lẻ thì rất khó đạt được kết quả tối ưu trong điều trị ung thư.

Trong số các phương pháp kết hợp trên, miễn dịch đang là phương pháp có nhiều hứa hẹn trong tương lai đối với bệnh nhân ung thư.

Giải thích về cơ chế của phương pháp miễn dịch, PGS.TS. Phạm Văn Bình cho biết ung thư có 2 đặc tính là tái phát và di căn. Sự phát triển của tế bào ung thư là sự nhân lên rất lớn, không thể kiểm soát được của tế bào ung thư. Vì vậy, phải tìm cách để hạn chế sự phát triển nhân lên của tế bào này.

Các bác sĩ sẽ dùng thuốc để ức chế các tế bào ung thư bất hoạt hoặc hoạt động chậm hơn, đồng thời có tế bào khác được nhân lên và diệt tế bào ung thư, làm khối u phát triển chậm nhất có thể. Đó là "chìa khóa" giúp các bệnh nhân ung thư sống lâu hơn.

Đặc biệt, phương pháp này sẽ giúp các bác sĩ tối ưu hóa điều trị cá thể từng trường hợp một cách hiệu quả nhất, như bệnh ung thư nào cần điều trị hóa chất tốt hơn, ung thư nào điều trị xạ trị tốt hơn...

"Đây là hướng mở ra cánh cửa mới trong điều trị ung thư. Hiệu quả bước đầu khi áp dụng phương pháp này trong điều trị bệnh nhân ung thư tại Bệnh viện K cho thấy nhiều triển vọng, tỉ lệ cao bệnh nhân sống lâu hơn cũng như tỉ lệ tái phát, di căn giảm", lãnh đạo Bệnh viện K cho biết.

Cũng theo PGS.TS. Phạm Văn Bình, hiện nay, Bệnh viện K đang ứng dụng phương pháp miễn dịch trong điều trị ung thư vú, đại trực tràng, phổi, tiền liệt tuyến và một số bệnh ung thư khác trong lĩnh vực thần kinh và nhi khoa. Tuy nhiên, PGS. Bình nhấn mạnh trong quá trình điều trị ung thư vẫn rất cần phối hợp với các phương pháp điều trị khác cùng với sự theo dõi đánh giá để giúp tối ưu hóa điều trị cá thể từng trường hợp.

Phương pháp miễn dịch kết hợp trong điều trị ung thư được áp dụng tùy theo loại bệnh ung thư, giai đoạn mắc bệnh khi được các bác sĩ tư vấn. Ngoài việc chọn được phương pháp điều trị, chọn được thuốc, bệnh nhân ung thư cũng rất cần có tâm sinh lý thoải mái và dinh dưỡng phù hợp, đó là miễn dịch nội sinh trong cơ thể của bệnh nhân. Điều này cũng sẽ giúp làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư.

Một số thuốc trong liệu trình điều trị bằng phương pháp này đang được bảo hiểm y tế chi trả một phần hoặc toàn bộ.

1/3 số ca mắc mới ung thư mỗi năm có thể phòng bệnh

Theo số liệu từ Bệnh viện K Trung ương, mỗi năm, trên thế giới có 18 triệu ca mắc mới ung thư, trong đó có 1/3 bệnh nhân nếu biết phòng bệnh thì sẽ không mắc, 1/3 bệnh nhân nếu phát hiện sớm thì điều trị khỏi hoàn toàn, còn 1/3 số bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn tiến triển - đây chính là khó khăn trong điều trị bệnh ung thư.

Vì vậy, các chuyên gia y tế nhấn mạnh, trong tất cả các phương pháp điều trị ung thư hiện nay, việc phát hiện và sàng lọc sớm các bệnh lý ung thư vẫn là phương pháp quan trọng nhất, có thể giúp 1/3 số bệnh nhân tiến triển được điều trị triệt căn và khỏi hẳn.

Quy mô mắc các loại bệnh ung thư ở mỗi quốc gia, mỗi khu vực khác nhau, tùy vào yếu tố dịch tễ học và địa dư nơi đó. Chẳng hạn, đối với ung thư dạ dày, tỉ lệ người dân ở các nước Âu, Mỹ mắc bệnh rất thấp, nhưng ở khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam, tỉ lệ ung thư dạ dày cao hơn.

Trong khi đó, ung thư đại trực tràng ở các nước Âu, Mỹ ghi nhận tỉ lệ cao hơn ở các nước châu Á. Tỉ lệ ung thư cổ tử cung ở các nước Âu, Mỹ hiện nay rất thấp, trái lại ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, tỉ lệ này vẫn ở mức cao, vẫn còn là thách thức và cần phải đặt vấn đề phòng bệnh, khám sàng lọc cũng phát hiện bệnh sớm.

Tại Việt Nam, năm 2018 ghi nhận 165.000 ca mắc mới ung thư, đến năm 2020 ghi nhận 182.000 người mắc và số tử vong là 122.690 trường hợp. Hiện nay, Việt Nam ghi nhận hơn 300.000 người đang sống chung với bệnh ung thư. Mặc dù có nhiều tiến bộ trong sàng lọc phát hiện sớm, chẩn đoán và điều trị ung thư nhưng nhiều bệnh nhân ung thư vẫn đến viện ở giai đoạn muộn nên việc điều trị gặp nhiều khó khăn.

Hiền Minh