Mở rộng không gian hợp tác đầu tư của Việt Nam với Trung Đông, châu Phi

Nhân dịp chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ tới Nam Phi – Kuwait – Algeria, Báo Điện tử Chính phủ đã phỏng vấn Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung về các kỳ vọng hợp tác đầu tư, những lĩnh vực có thể bứt phá và thông điệp trọng tâm Việt Nam mang tới Hội nghị G20.

Hình thành dòng vốn hai chiều ổn định và bền vững với các đối tác

Thưa ông, chuyến công tác của Thủ tướng tới Nam Phi, Kuwait và Algeria lần này được kỳ vọng mở ra những cơ hội mới nào cho dòng vốn đầu tư hai chiều giữa Việt Nam và các nước? Các lĩnh vực nào được đánh giá có khả năng đột phá nhất?

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung: Chuyến đi mang ý nghĩa chiến lược, nhằm mở rộng không gian hợp tác đầu tư của Việt Nam với các khu vực mới nổi có tiềm năng lớn — bao gồm châu Phi và Trung Đông. Trước hết, mục tiêu trọng tâm là làm sâu sắc hơn các khuôn khổ hợp tác song phương, từ đó tạo tiền đề hình thành dòng vốn hai chiều ổn định và bền vững với những đối tác có thế mạnh về tài chính, năng lượng và công nghệ.

Tại Nam Phi, Việt Nam coi đây là đối tác cửa ngõ của khu vực châu Phi, có nền công nghiệp phát triển nhất lục địa. Cơ hội hợp tác trước hết tập trung vào các lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, dầu khí; tiếp đó là chế biến nông sản, thủy sản; rồi đến logistics, hạ tầng và cảng biển. Ngược lại, doanh nghiệp Nam Phi có thể đầu tư vào nông nghiệp, dược phẩm, tài chính và sản xuất tại Việt Nam, hướng tới thị trường ASEAN hơn 680 triệu dân.

Tại Kuwait, Việt Nam mong muốn đón dòng vốn đầu tư chất lượng cao từ các quỹ tài chính quốc gia như Kuwait Investment Authority (KIA) hay Quỹ Phát triển Kuwait (KFAED). Hợp tác giữa hai bên tập trung vào hạ tầng chiến lược, năng lượng sạch, tài chính – ngân hàng, bất động sản bền vững và khu công nghiệp xanh. Đây là những lĩnh vực Kuwait có thế mạnh vốn, trong khi Việt Nam có nhu cầu phát triển rất lớn.

Tại Algeria, truyền thống hợp tác hữu nghị lâu đời giữa hai nước mở ra cơ hội mới trong dầu khí, khai khoáng, viễn thông, nông nghiệp công nghệ cao và giáo dục – đào tạo kỹ thuật. Đồng thời, nền tảng hợp tác lịch sử tạo điều kiện để hai bên tiếp tục thúc đẩy các dự án cụ thể, tăng cường kết nối doanh nghiệp.

Nhìn chung, chuyến công tác của Thủ tướng được kỳ vọng tạo xung lực mới cho dòng vốn đầu tư hai chiều, góp phần đa dạng hóa đối tác và thị trường, phù hợp với chiến lược hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững mà Chính phủ đang triển khai.

Kỳ vọng thông điệp Việt Nam mang đến G20

Tại G20 ở Nam Phi, Thủ tướng sẽ gặp gỡ lãnh đạo nhiều nền kinh tế lớn và các tập đoàn toàn cầu. Xin ông cho biết thông điệp trọng tâm mà Việt Nam muốn truyền tải tới cộng đồng đầu tư quốc tế, Việt Nam sẽ thể hiện những lợi thế nào để thu hút nguồn vốn FDI có chất lượng, bền vững?

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung: Tại Hội nghị G20, thông điệp dự kiến mà Chính phủ Việt Nam muốn truyền tải tới cộng đồng đầu tư quốc tế là rất rõ ràng. Đó là, Việt Nam là điểm đến đầu tư an toàn, hấp dẫn và đang chuyển mình mạnh mẽ hướng tới nền kinh tế xanh, số và sáng tạo.

Chính phủ Việt Nam xác định mục tiêu ưu tiên là thu hút có chọn lọc nguồn vốn FDI, hướng tới công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh và phát triển bền vững. Theo tôi, có 3 lợi thế nổi bật mà Việt Nam sẽ thể hiện trước cộng đồng đầu tư quốc tế.

Thứ nhất, ổn định chính trị và chính sách rõ ràng, nhất quán – yếu tố mà các nhà đầu tư lớn luôn đặt lên hàng đầu. Việt Nam là một trong số ít nền kinh tế đang phát triển duy trì tăng trưởng cao và ổn định vĩ mô suốt hơn ba thập kỷ qua.

Thứ hai, vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam nằm ở trung tâm khu vực châu Á – Thái Bình Dương, là thành viên của 17 hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, mở ra cánh cửa tới các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản.

Thứ ba, lực lượng lao động tương đối trẻ, trình độ ngày càng cao, cùng với chính sách chuyển đổi số quốc gia, đang giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các ngành sản xuất công nghệ cao, dịch vụ kỹ thuật số, năng lượng tái tạo và trung tâm dữ liệu.

Ngoài ra, Việt Nam đang xây dựng hệ sinh thái tài chính – đầu tư xanh, với các ưu đãi thuế, tín dụng và hạ tầng hỗ trợ cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, xử lý môi trường, kinh tế tuần hoàn.

Tại G20, tinh thần của lãnh đạo Chính phủ là sẽ được truyền tải rõ ràng tới các đối tác, đó là "Chính phủ Việt Nam luôn đồng hành, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, coi thành công của nhà đầu tư chính là thành công của Việt Nam".

Doanh nghiệp Việt Nam đã có kinh nghiệm đầu tư quốc tế

Doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt trong các lĩnh vực dầu khí, khoáng sản, viễn thông, công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao – đã có kinh nghiệm đầu tư thành công tại nhiều khu vực. Những kinh nghiệm đó có thể phát huy ra sao khi mở rộng sang Nam Phi, Kuwait và Algeria?

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung: Trong hơn 30 năm qua, doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước mở rộng đầu tư ra nước ngoài và đạt nhiều thành công ở châu Á, Đông Âu, Nam Mỹ và châu Phi. Các lĩnh vực như dầu khí, viễn thông, nông nghiệp công nghệ cao, khai khoáng, xây dựng… đều đã chứng minh được năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng với các môi trường pháp lý, văn hóa khác nhau.

Theo tôi, những kinh nghiệm quý báu đó có thể phát huy mạnh mẽ khi Việt Nam mở rộng hợp tác với Nam Phi, Kuwait và Algeria. Cụ thể là:

Thứ nhất, các doanh nghiệp Việt Nam có kinh nghiệm triển khai dự án trong môi trường hạ tầng còn hạn chế, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt — đây là lợi thế khi hợp tác với nhiều quốc gia châu Phi và Trung Đông.

Thứ hai, mô hình hợp tác "đôi bên cùng có lợi" mà Việt Nam đã áp dụng thành công ở nhiều nước, như mô hình hợp tác của Tập đoàn Dầu khí, Viettel, hay các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao — có thể là khuôn mẫu tốt cho hợp tác tại các nước bạn.

Thứ ba, Việt Nam có thể trở thành cầu nối thương mại – đầu tư giữa các nước Trung Đông, châu Phi với khu vực ASEAN, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng, logistics, công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp.

Đây cũng là dịp để doanh nghiệp Việt Nam khẳng định năng lực quốc tế, mở rộng mạng lưới hợp tác đối tác chiến lược và góp phần cụ thể hóa chủ trương của Chính phủ về thúc đẩy đầu tư ra nước ngoài có định hướng, an toàn và hiệu quả.

Chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ tới Nam Phi, Kuwait và Algeria lần này vừa mang ý nghĩa ngoại giao chính trị – kinh tế cấp cao, vừa là hoạt động xúc tiến đầu tư quan trọng, khẳng định vai trò chủ động, tích cực và trách nhiệm của Việt Nam trong nền kinh tế toàn cầu.

Xin trân trọng cám ơn ông!

Huy Thắng ghi