Nâng cao chất lượng, đổi mới sáng tạo sản phẩm du lịch làng nghề

Ngày 12/12, tại TP. Cần Thơ, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Cần Thơ tổ chức Hội thảo "Nâng cao chất lượng, đổi mới sáng tạo sản phẩm du lịch làng nghề".

Phát triển du lịch làng nghề đã góp phần đem lại việc làm, thu nhập cho người dân

Chiến lược Phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 đã đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, du lịch thật sự là ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững, đưa Việt Nam thuộc nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới, đáp ứng đầy đủ yêu cầu và mục tiêu phát triển bền vững. Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã xác định định hướng đa dạng hóa chương trình xây dựng nông thôn mới phù hợp với lợi thế vùng miền, hoàn cảnh, cơ hội phát triển của địa phương. Một trong những định hướng quan trọng đó là "phát triển sản phẩm đặc sản địa phương, làng nghề, phát triển kinh tế dịch vụ, du lịch nông thôn trên cơ sở bảo tồn và phát huy văn hóa địa phương".

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, đồng thời triển khai Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới năm 2025, nhằm khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch, xây dựng và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn; khai thác hiệu quả chuỗi giá trị du lịch - nông nghiệp - làng nghề trên phạm vi cả nước, ngày hôm nay, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam phối hợp các cơ quan liên quan, các địa phương và doanh nghiệp tổ chức Hội thảo "Nâng cao chất lượng, đổi mới sáng tạo sản phẩm du lịch làng nghề".

Đại diện các cơ quan, các sở quản lý du lịch, doanh nghiệp và các chuyên gia cùng nhau trao đổi, thảo luận, kiến nghị đề xuất để; Đánh giá thực trạng phát triển du lịch làng nghề của Việt Nam; phân tích những xu hướng chủ đạo trong phát triển du lịch làng nghề hiện nay, nhận diện cơ hội và thách thức của Việt Nam trong quá trình hội nhập; đề xuất các giải pháp, ý tưởng, các yêu cầu để đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch làng nghề, khai thác tối ưu các giá trị đặc sắc của làng nghề cho phát triển du lịch, đưa du lịch làng nghề trở thành sản phẩm du lịch mang dấu ấn Việt Nam đồng thời là động lực đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn bền vững trong thời gian tới.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu và Phó Giám đốc Sở VHTTDL Cần Thơ Sầm Văn Giang chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo còn có đại diện lãnh đạo các Sở quản lý du lịch, Hiệp hội Du lịch nhiều địa phương; các chuyên gia, doanh nghiệp du lịch; cơ sở đào tạo du lịch; đại diện chính quyền các địa phương có thế mạnh về làng nghề thuộc TP. Cần Thơ và địa phương khu vực đồng bằng sông Cửu Long cùng hơn 50 thành viên đoàn khảo sát chương trình "Phát triển du lịch làng nghề và du lịch nông nghiệp, nông thôn" là đại diện các doanh nghiệp du lịch, cơ quan báo chí ở ba miền Bắc - Trung - Nam.

Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, Việt Nam hiện có hơn 5.400 làng nghề và làng có nghề, trong đó gần 2.000 làng nghề, làng nghề truyền thống được công nhận; 263 nghề truyền thống.

Phát triển du lịch tại nhiều làng nghề đã góp phần đem lại việc làm, thu nhập cho người dân, phát triển kinh tế địa phương đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của làng nghề hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Nhiều làng nghề đã trở thành điểm đến quen thuộc với du khách quốc tế như: Bát Tràng, Vạn Phúc, Bao La, Kim Bồng, Thanh Hà, Trà Quế… và đang tạo ra chuỗi giá trị đa dạng từ trưng bày, trải nghiệm, sáng tạo, thương mại, du lịch.

Những mô hình "một ngày làm nghệ nhân", các workshop thiết kế sáng tạo, tour ẩm thực làng nghề hay sản phẩm OCOP được tiêu thụ qua du lịch đã tạo ra giá trị gia tăng rõ nét, góp phần hồi sinh nhiều làng nghề trước nguy cơ mai một.

Tuy nhiên, bên cạnh tiềm năng lớn, phần lớn điểm du lịch làng nghề hiện vẫn đối diện nhiều thách thức: Sản phẩm trải nghiệm còn đơn điệu, hạ tầng thiếu đồng bộ, câu chuyện thương hiệu mờ nhạt, thiếu liên kết với các doanh nghiệp lữ hành, nguồn nhân lực làm du lịch yếu, năng lực số hóa còn hạn chế.

Thay đổi cách thức tiếp cận thị trường du lịch, nâng cao chất lượng trải nghiệm du lịch

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Hà Văn Siêu cho biết, Việt Nam là đất nước nông nghiệp, có nhiều làng nghề, làng nghề truyền thống với nhiều loại hình sản xuất thủ công như gốm sứ, dệt may, mây tre đan, chế tác gỗ, kim hoàn, chế biến nông sản... Các làng nghề, làng nghề truyền thống - nơi lưu giữ kỹ năng thủ công, tri thức bản địa và nếp sống cộng đồng - được nhìn nhận không chỉ là nơi diễn ra hoạt động sản xuất, mà còn là tài nguyên du lịch mang giá trị nhận diện sâu sắc cho văn hóa Việt Nam. Nhiều làng nghề của Việt Nam đã trở thành điểm đến du lịch cung cấp đa dạng các giá trị trải nghiệm cho du khách trong và ngoài nước. Phát triển du lịch tại nhiều làng nghề đã góp phần đem lại việc làm, thu nhập cho người dân, đóng góp phát triển kinh tế địa phương đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của làng nghề hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Tuy nhiên, ông Hà Văn Siêu cho rằng, quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá đã tác động mạnh mẽ đến khu vực nông thôn nói chung và các làng nghề nói riêng, nhiều làng nghề đang đối mặt với nguy cơ mai một kỹ năng nghề, ô nhiễm môi trường và thiếu định hướng phát triển du lịch chuyên nghiệp cũng như đặt ra những thách thức đối với phát triển du lịch bền vững tại các làng nghề.

Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng du lịch đã có nhiều thay đổi: dịch chuyển mạnh mẽ từ "tham quan – mua sắm" sang "đa dạng trải nghiệm - sáng tạo - hướng tới các giá trị bản địa", du khách không chỉ mong muốn tìm hiểu mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình sáng tạo; các xu hướng tiêu dùng "xanh"; ứng dụng công nghệ số trong tiêu dùng du lịch…

"Đây chính là cơ hội nhưng cũng là thách thức để du lịch làng nghề Việt Nam chuyển mình từ mô hình truyền thống sang du lịch sáng tạo, du lịch xanh, bắt nhịp với các xu hướng toàn cầu như phát triển bền vững (SDGs), kinh tế tuần hoàn và du lịch Net Zero", Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu nói.

Du lịch Việt Nam đã có sự phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ với thị trường khách có quy mô khoảng hơn 100 triệu lượt khách nội địa và trên 20 triệu lượt khách quốc tế. Trong đó, khách quốc tế đã đạt tăng trưởng ấn tượng trong năm 2025, tính đến hết tháng 11/2025, du lịch Viêt Nam đã đón 19,2 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay. Quy mô thị trường ngày càng lớn với nhu cầu đa dạng, đòi hỏi những sản phẩm, dịch vụ có chất lượng và tính chuyên biệt hóa cao. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới, sáng tạo sản phẩm du lịch làng nghề, thay đổi cách thức tiếp cận thị trường du lịch, thích ứng với chuyển đổi số, nâng cao chất lượng trải nghiệm du lịch nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hoá, phát triển sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương.

Diệp Anh