OCOP Thái Nguyên - Bứt phá từ giá trị bản địa

Triển khai từ năm 2018, chương trình OCOP được xem là cú hích quan trọng cho kinh tế nông thôn khi gắn kết giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cách làm nông nghiệp. Đến nay, toàn tỉnh có 575 sản phẩm đạt từ 3 đến 5 sao, trong đó 10 sản phẩm được công nhận 5 sao cấp quốc gia. Hàng nghìn hợp tác xã, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đã tham gia chương trình, hình thành mạng lưới sản xuất và phân phối sản phẩm đặc trưng trên khắp địa bàn. Sự tham gia đồng bộ này đã giúp giá trị và uy tín của sản phẩm nông nghiệp Thái Nguyên được nâng cao rõ rệt.

Trong hành trình nâng tầm sản phẩm nông thôn, chè Thái Nguyên được xem là "biểu tượng" thành công nhất. Với danh xưng "Đệ nhất danh trà Việt Nam", sản phẩm chè không chỉ là niềm tự hào của địa phương mà còn là minh chứng cho hiệu quả của chương trình OCOP. Từ lợi thế sẵn có, các doanh nghiệp và hợp tác xã trong tỉnh đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, đa dạng hóa mẫu mã, tạo ra nhiều dòng sản phẩm trà đặc sản có sức cạnh tranh cao. Toàn tỉnh hiện có gần 200 sản phẩm trà được chứng nhận OCOP.

Nhãn hiệu tập thể "Chè Thái Nguyên" đã được bảo hộ tại sáu quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó chỉ dẫn địa lý "Tân Cương" đã được Liên minh châu Âu công nhận. Đây không chỉ là bước tiến về mặt pháp lý mà còn là sự khẳng định uy tín của nông sản Việt trên trường quốc tế. Những giá trị ấy được người dân Thái Nguyên gìn giữ và phát huy, biến cây chè trở thành nền tảng của kinh tế nông nghiệp bền vững.

Ở xã Tân Cương - vùng chè nổi tiếng bậc nhất của tỉnh, người dân đã nỗ lực chuyển đổi phương thức sản xuất, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Tiêu biểu là Hợp tác xã Chè Hảo Đạt, đơn vị tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ và xây dựng thương hiệu. Từ những đồi chè xanh mướt, sản phẩm của Hảo Đạt đã hai lần đạt chứng nhận OCOP 5 sao quốc gia với dòng chè đinh và chè tôm nõn. Thành công này không chỉ khẳng định giá trị của thương hiệu địa phương mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành chè Thái Nguyên phát triển bền vững, gắn với tiêu chuẩn cao và thị trường toàn cầu.

Bà Đào Thanh Hảo, Giám đốc Hợp tác xã Chè Hảo Đạt, chia sẻ: Điều bà mong muốn nhất là sản phẩm chè Thái Nguyên tiếp tục được nâng tầm, được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin yêu. Với bà, OCOP không chỉ là chứng nhận chất lượng, mà còn là động lực để người làm nông nghiệp không ngừng sáng tạo, đổi mới và làm giàu từ chính mảnh đất quê hương.

Không chỉ với sản phẩm chè, chương trình OCOP ở Thái Nguyên còn tạo môi trường thuận lợi để các ý tưởng khởi nghiệp nông nghiệp phát triển. Từ sản phẩm truyền thống đến công nghệ cao, nhiều mô hình đã hình thành và khẳng định vị thế mới của nông nghiệp địa phương. Một trong những ví dụ điển hình là Công ty TNHH Công nghệ sinh học nấm Phú Gia, do chị Trần Thị Thanh Hoa sáng lập.

Từng có thời gian làm việc tại Đài Loan, chị Hoa đã mang những kiến thức về công nghệ trồng nấm hiện đại trở về quê hương ứng dụng. Sau 15 năm nỗ lực, Phú Gia trở thành trang trại nấm đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế của Bộ Nông nghiệp Mỹ và Liên minh châu Âu. Các sản phẩm của Phú Gia được sản xuất hoàn toàn theo quy trình hữu cơ, không sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật hay công nghệ biến đổi gen.

Đến nay, doanh nghiệp đã phát triển quy mô sản xuất hơn 3 ha, cho sản lượng khoảng 200 - 300 tấn nấm mỗi năm. Sản phẩm của Phú Gia đã có mặt trong nhiều hệ thống siêu thị lớn trong nước như AEON, Lotte, Big C và xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hà Lan, Mỹ, Úc, Đài Loan. Với chứng nhận OCOP 4 sao, thương hiệu nấm Phú Gia không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình của OCOP trong thời đại công nghệ và hội nhập.

Những mô hình như Hảo Đạt hay Phú Gia cho thấy OCOP không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh sản phẩm đặc trưng, mà còn khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và tư duy kinh tế nông nghiệp hiện đại. Nhiều bạn trẻ tại Thái Nguyên đã mạnh dạn áp dụng công nghệ số vào quản lý sản xuất, thương mại điện tử và quảng bá sản phẩm. Nhờ đó, các sản phẩm OCOP ngày càng đa dạng, năng động và phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường.

Cùng với sự nỗ lực của các chủ thể, chính quyền tỉnh Thái Nguyên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển OCOP. Các trung tâm giới thiệu sản phẩm và điểm bán hàng OCOP đã được thành lập ở nhiều địa phương, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận. Các gian hàng quảng bá sản phẩm được đưa vào hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh, đồng thời tích cực kết nối với các sàn thương mại điện tử để mở rộng kênh tiêu thụ. Sự kết hợp giữa thế mạnh bản địa và công nghệ số đang mở ra hướng đi mới cho sản phẩm OCOP Thái Nguyên không chỉ hiện diện trên kệ hàng truyền thống mà còn có chỗ đứng trên các nền tảng thương mại hiện đại.

Điểm cốt lõi của chương trình OCOP là phát huy nội lực của cộng đồng địa phương. Khi người dân trở thành chủ thể sản xuất, họ sẽ chủ động hơn trong việc cải tiến sản phẩm, xây dựng thương hiệu và tạo giá trị bền vững. Chính điều đó đã giúp OCOP không chỉ nâng cao thu nhập, tạo việc làm, mà còn góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa và phát triển nông thôn mới.

Hơn 6 năm triển khai, OCOP đã chứng minh đây không chỉ là một chương trình phát triển sản phẩm, mà còn là câu chuyện về khát vọng và sự thay đổi tư duy làm nông. Từ "bán cái mình có" sang "sản xuất cái thị trường cần", người dân Thái Nguyên đang bước đi vững vàng trên con đường hội nhập, với niềm tin rằng mỗi sản phẩm OCOP là một đại sứ văn hóa, đại diện cho bản sắc và trí tuệ của quê hương.

Chương trình OCOP tại Thái Nguyên đang tiếp tục khẳng định vai trò như một đòn bẩy phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao giá trị nông sản và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo. Mỗi sản phẩm được gắn sao OCOP không chỉ là minh chứng cho chất lượng, mà còn là kết quả của hành trình kết nối giữa bàn tay người nông dân, tri thức khoa học và khát vọng vươn xa của vùng đất Thái Nguyên trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thiện Tâm