Phân cấp thủ tục ngành trồng trọt: Các vướng mắc và cách tháo gỡ

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương Đảng về cải cách hành chính và tinh gọn bộ máy, cùng với Nghị định 136/2025/NĐ-CP và Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phân cấp 22 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực trồng trọt, bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, phân bón... cho UBND cấp tỉnh.

Còn một số vướng mắc...

Theo đánh giá của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (BVTV), sau gần 1 tháng thực hiện (từ ngày 1/7/2025), qua sơ bộ, ghi nhận tại các địa phương vẫn còn gặp một số khó khăn trong quá trình triển khai như: Thiếu thông tin, còn lúng túng trong thẩm định hồ sơ, hạn chế về cơ sở dữ liệu...

Điển hình như tại Hà Nội, bà Lưu Thị Hằng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Nội cho biết: "Thời gian thực hiện thủ tục hành chính còn gặp một vài vướng mắc. Ví dụ như thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu được phân cấp cho Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội. Đơn vị trực tiếp thực hiện thủ tục này là Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội và phải thực hiện bằng hình thức nộp hồ sơ trực tiếp. Việc phải vận chuyển hồ sơ bản giấy từ Sở về Chi cục, cũng như phải giải trình các nội dung thẩm định với Sở tốn nhiều thời gian, trong khi thủ tục có thời gian thực hiện ngắn".

Về hướng dẫn đối với thủ tục công nhận tổ chức đủ điều kiện khảo nghiệm thuốc BVTV, tại khoản 2 mục II Bản thuyết minh điều kiện thực hiện khảo nghiệm thuốc BVTV có nêu phương tiện, thiết bị phục vụ khảo nghiệm thuốc BVTV trong khi quy định thẩm định hồ sơ không tiến hành đánh giá tại cơ sở sẽ gây khó khăn, vướng mắc khi thẩm định.

Bên cạnh đó, tại Khoản 3 mục II Bản thuyết minh điều kiện thực hiện khảo nghiệm thuốc BVTV có nêu Diện tích, cơ cấu, mùa vụ các loại cây trồng phổ biến trên địa bàn do tổ chức quản lý hoặc ký hợp đồng được sử dụng. "Vậy trong quá trình thẩm hồ sơ, có cần yêu cầu tổ chức bổ sung hợp đồng hoặc căn cứ chứng minh quyền quản lý?", đại diện Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Nội nêu câu hỏi.

Theo bà Lê Thị Nghiêm, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV TP.HCM, cho biết:"Danh mục giống cây trồng được phép lưu hành chỉ mới cập nhật cho năm nay, còn các năm trước chưa được công khai trên Cổng thông tin điện tử, dẫn đến khó khăn khi làm thủ tục xuất - nhập khẩu giống. Về khảo nghiệm phân bón, Thông tư 12/2025/TT BNNMT yêu cầu hồ sơ phải có 'bản thuyết minh điều kiện thực hiện khảo nghiệm phân bón', nêu rõ cơ sở vật chất và điều kiện kỹ thuật; trong khi Nghị định 136/2025/NĐ-CP lại không có hướng dẫn chi tiết, khiến các đơn vị thử nghiệm và Chi cục không biết nên áp dụng tiêu chuẩn nào", bà Nghiêm cho biết.

Liên quan đến vấn đề công nhận tổ chức khảo nghiệm giống cây trồng, bà Nghiêm lưu ý còn thiếu quy chuẩn và căn cứ pháp lý để thẩm định hồ sơ và thực hiện thủ tục cấp lại quyết định. Tương tự, việc cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất phân bón đòi hỏi cơ sở vật chất như phòng thử nghiệm được công nhận, song hiện chưa có danh sách phòng thử nghiệm được Cục chỉ định để Chi cục đối chiếu. Riêng giấy phép nhập khẩu phân bón mới chỉ áp dụng với sản phẩm chưa lưu hành tại Việt Nam, nhưng thông tin về các sản phẩm đã lưu hành cũng chưa đầy đủ, làm gián đoạn quy trình thẩm định.

Bên cạnh đó, Thông tư 12/2025/TT-BNNMT yêu cầu chứng chỉ hành nghề phải có chữ ký của người được cấp, gây khó khăn khi triển khai cấp qua hệ thống trực tuyến. Đồng thời, quy trình thành lập hội đồng thẩm định vẫn chưa rõ ràng về thành phần, trách nhiệm và thủ tục, khiến địa phương gặp lúng túng trong việc tổ chức.

Cách tháo gỡ

Giải đáp những thắc mắc của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội và TP.HCM về việc cấp Giấy phép nhập khẩu phân bón, ông Phạm Minh Lan, Trưởng Phòng Quản lý phân bón, cho rằng, các địa phương cần lưu ý đến quy định về mục đích nhập khẩu phân bón.

Đối với những loại phân bón khảo nghiệm, đã có quy định về số lượng phân bón nhập khẩu phải đáp ứng cho lượng cây trồng trong diện tích khảo nghiệm, theo tiêu chuẩn của cây hằng năm là 10ha và cây lâu năm là 20ha.

"Ngay từ đầu, địa phương cần tính toán những nội dung cụ thể theo đăng kí nhập khẩu phân bón của các tổ chức cá nhân, từ đó tiến hành thẩm định để cấp phép nhập khẩu phân bón", ông Lan nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Phạm Minh Lan cũng cho biết, đối với những loại phân bón đã được công nhận lưu hành thì không cần thẩm định để cấp phép do đã có danh sách những loại phân bón được phép nhập khẩu. Và các địa phương chỉ cần chiếu theo danh sách đó để quản lý, cấp phép các loại phân bón.

"Về quy trình thẩm định hồ sơ đủ điều kiện sản xuất phân bón, các địa phương cần lưu ý đến quy trình thẩm định và đặc biệt là công tác kiểm tra thực tế", ông Lan cho hay.

Không chỉ riêng TP Hà Nội hay TP Hồ Chí Minh, ngày 29/7 vừa qua, Cục Trồng trọt và BVTV phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam đã tổ chức hội thảo trực tuyến với tất cả các điểm cầu là địa phương và các doanh nghiệp quan tâm về những chính sách mới của ngành sau khi phân cấp thủ tục hành chính.

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và BVTV nhấn mạnh: "Chúng tôi mong muốn các địa phương có cách tiếp cận mới để công tác giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi hơn. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cam kết sẽ đồng hành cùng các địa phương, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp".

Theo đó, thời gian tới, Cục sẽ tổ chức các hội nghị chuyên đề để tháo gỡ khó khăn, đồng thời xây dựng tài liệu hướng dẫn, sổ tay tra cứu và nhóm trao đổi kinh nghiệm. Các phòng chức năng cũng sẽ được phân công giám sát trực tiếp, kịp thời nắm bắt và xử lý những vướng mắc tại địa phương.

Ông Đạt cũng đề nghị các hiệp hội ngành hàng phối hợp chặt chẽ với địa phương và doanh nghiệp trong quá trình giải quyết thủ tục, nhằm tránh thiệt hại, giữ vững uy tín nông sản Việt Nam và cam kết với thị trường quốc tế.

Đồng thời, ông kêu gọi các tổ chức, cá nhân chủ động phối hợp với cơ quan truyền thông để lan tỏa thông tin chính thống, tránh những hiểu lầm ảnh hưởng đến định hướng phát triển bền vững ngành hàng.

"Các địa phương cần chủ động nghiên cứu luật chuyên ngành. Nếu gặp vướng mắc, hãy phản ánh để Cục cử cán bộ trực tiếp hỗ trợ. Đặc biệt, cần tăng cường phối hợp truyền thông về quy trình thủ tục, góp phần đơn giản hóa hành chính và nâng cao hiệu quả triển khai phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật", ông Đạt đề nghị.

Đỗ Hương