Phê duyệt quy hoạch bảo quản, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà, tỉnh Quảng Trị

Theo Quyết định, khu vực lập quy hoạch có vị trí tại phường 2, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Quy mô lập quy hoạch có diện tích là 1,552 ha, bao gồm: Toàn bộ diện tích Khu vực bảo vệ Di tích quốc gia đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà (theo Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 09 tháng 12 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ), trong đó: Khu vực bảo vệ I có diện tích là 0,615 ha và Khu vực bảo vệ II có diện tích là 0,908 ha.

Phần diện tích 0,029 ha thu hồi của Khách sạn Sài Gòn - Đông Hà, có vị trí tiếp giáp với điểm di tích Lô cốt thuộc Di tích quốc gia đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà, để bổ sung vào khu vực bảo vệ cảnh quan cho di tích.

Mục tiêu quy hoạch nhằm bảo tồn, tu bổ, tôn tạo di tích Cảng quân sự Đông Hà, một trong những di tích thành phần quan trọng thuộc hệ thống Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh, trở thành điểm giới thiệu và giáo dục về lịch sử đấu tranh cách mạng, bảo vệ Tổ quốc vẻ vang của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, về đạo lý uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ người Việt Nam.

Đồng thời phát huy giá trị di tích Cảng quân sự Đông Hà trở thành công viên văn hóa - lịch sử, cảng du lịch, điểm du lịch văn hóa, về nguồn hấp dẫn; góp phần tôn tạo cảnh quan sinh thái bờ Nam sông Hiếu cũng như cảnh quan kiến trúc đô thị của thành phố Đông Hà, kết nối với các điểm thăm quan, du lịch quan trọng của tỉnh để hình thành các sản phẩm du lịch đặc thù, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Quy hoạch phân khu chức năng

Vùng bảo vệ nghiêm ngặt: Bao gồm toàn bộ diện tích 0,615 ha của Khu vực bảo vệ I của di tích; là khu vực có các yếu tố gốc cấu thành di tích cần bảo vệ nghiêm ngặt, bao gồm các công trình: Bến đứng, Bến nghiêng, Lô cốt.

Vùng đệm phụ trợ cho di tích: Toàn bộ diện tích 0,937 ha của Khu vực bảo vệ II của di tích; là khu vực cảnh quan, sân vườn và các công trình bao quanh khu vực bảo vệ I, tạo vùng đệm bảo vệ cảnh quan di tích.

Định hướng phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch

Du lịch lịch sử - văn hóa: Phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm "Thăm chiến trường xưa và đồng đội" gắn kết Di tích Cảng quân sự Đông Hà và hệ thống di tích lịch sử cách mạng khác trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; hình thành sản phẩm du lịch tìm hiểu lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán, thăm quan trải nghiệm tại các làng nghề thủ công truyền thống (làm bún, đan tre, trồng lúa)…

Về các tuyến du lịch: Xây dựng các tuyến du lịch trên cơ sở lấy yếu tố gốc tạo nên giá trị của di tích là hạt nhân trong phát triển du lịch. Tuyến du lịch nội vùng, nội tỉnh kết nối Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà với các di tích lân cận. Tuyến du lịch đường bộ kết nối đến với Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, thành cổ Quảng Trị, di tích Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, sân bay Tà Cơn, địa đạo Vịnh Mốc, di tích Cồn Tiên - Dốc Miếu... Tuyến du lịch liên tỉnh kết nối Di tích quốc gia đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà với các khu di tích quốc gia đặc biệt lân cận: Quần thể di tích Cố đô Huế (Thành phố Huế); Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình)...

Nguồn vốn đầu tư thực hiện quy hoạch bao gồm vốn ngân sách nhà nước và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật về đầu tư công và pháp luật về ngân sách nhà nước, trong đó:

Vốn từ ngân sách Trung ương dược bố trí căn cứ vào nội dung dự án đầu tư và khả năng cân đối của ngân sách Trung ương hằng năm, bảo đảm phù hợp với các quy định hiện hành về đầu tư công, ngân sách nhà nước; ưu tiên các dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi các hạng mục công trình di tích; đầu tư hệ thống giao thông kết nối đến và giao thông nội bộ của khu di tích.

Vốn từ nguồn ngân sách địa phương phục vụ cho việc thực hiện các dự án, nhiệm vụ về: bảo quản, tu bổ cấp thiết các hạng mục di tích; nghiên cứu phát triển sản phẩm du lịch, tuyên truyền quảng bá, đào tạo nguồn nhân lực du lịch của Tỉnh, đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật (giao thông, cấp điện, cấp thoát nước, thông tin liên lạc).

Vốn xã hội hóa đầu tư vào các công trình dịch vụ, thương mại gắn với chức năng phát huy giá trị di tích và phát triển du lịch.

Quyết định cũng nêu rõ các giải pháp thực hiện gồm: Giải pháp quản lý quy hoạch; giải pháp về tổ chức bộ máy quản lý; giải pháp về đầu tư, huy động vốn; giải pháp phát triển nguồn nhân lực quản lý, bảo vệ di tích và huy động sự tham gia của cộng đồng; giải pháp về thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ thiên tai.

Tổ chức thực hiện

Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị có trách nhiệm tổ chức công bố công khai quy hoạch bằng các hình thức phù hợp, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong triển khai thực hiện. Tiến hành rà soát, cắm mốc ranh giới khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích theo mốc giới xác định trong quy hoạch. Cập nhật ranh giới diện tích Quy hoạch vào Hồ sơ khoa học xếp hạng di tích và Quy hoạch tỉnh Quảng Trị, Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đông Hà và quy hoạch sử dụng đất của tỉnh Quảng Trị phù hợp với từng thời kỳ.

Thực hiện đầu tư xây dựng trong phạm vi bảo vệ của di tích trên nguyên tắc tuân thủ các quy định của Quy hoạch được phê duyệt tại quyết định này và các quy hoạch có liên quan được lập theo quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm: Lưu giữ và lưu trữ hồ sơ đồ án quy hoạch được duyệt theo quy định của pháp luật. Tổ chức thẩm định nội dung chuyên môn đối với các dự án thành phần liên quan đến bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích và các dự án thành phần thuộc di tích Cảng quân sự Đông Hà thuộc nội dung quy hoạch được duyệt. Theo dõi, giám sát, kiểm tra tiến độ thực hiện quy hoạch, bảo đảm đúng mục tiêu, đúng nội dung và đúng kế hoạch được phê duyệt; tuân thủ theo trình tự, quy định của pháp luật về di sản văn hóa và pháp luật liên quan.

Các Bộ, ngành liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn có trách nhiệm phối hợp, theo dõi, giám sát, tạo điều kiện giúp đỡ Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện Quy hoạch.

Lan Phương