Quy chế phối hợp hoạt động của các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN

Quy chế này quy định việc phối hợp hoạt động của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong tham gia các hoạt động của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Trách nhiệm của các cơ quan chủ trì điều phối

Theo Quy chế, Bộ Ngoại giao là cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tất cả các hoạt động tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam.

Bộ Ngoại giao là cơ quan chủ trì, điều phối hoạt động của tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong Hội đồng Điều phối ASEAN và Hội đồng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao là đại diện của Việt Nam tại Hội đồng Điều phối ASEAN và Hội đồng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN.

Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì, điều phối hoạt động của tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN. Bộ trưởng Bộ Công Thương là đại diện của Việt Nam tại Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN.

Bộ Nội vụ là cơ quan chủ trì, điều phối hoạt động của tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong Hội đồng Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN. Bộ trưởng Bộ Nội vụ là đại diện của Việt Nam tại Hội đồng Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN.

Bộ Tài chính là cơ quan chủ trì, điều phối hoạt động của tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong lĩnh vực hợp tác kết nối ASEAN. Ban Thư ký Quốc gia về ASEAN và Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh ASEAN tại Jakarta, Indonesia, có trách nhiệm phối hợp trong thực hiện hợp tác kết nối ASEAN. Bộ trưởng Bộ Tài chính là Trưởng Ban chỉ đạo về điều phối kết nối ASEAN của Việt Nam.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan chủ trì, điều phối hoạt động của tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong lĩnh vực tuyên truyền, quảng bá ASEAN. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là Trưởng Ban chỉ đạo thông tin tuyên truyền, quảng bá ASEAN của Việt Nam.

Các cơ quan chủ trì, điều phối các lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột: 

Đối với các lĩnh vực liên ngành phát sinh sau này, cơ quan chủ trì trụ cột Cộng đồng phụ trách lĩnh vực đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định cơ quan chủ trì của Việt Nam, trên cơ sở tham vấn Cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN, cơ quan được kiến nghị làm đầu mối quốc gia và các cơ quan khác liên quan.

Đối với các lĩnh vực liên trụ cột phát sinh sau này, cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định cơ quan chủ trì của Việt Nam, trên cơ sở tham vấn cơ quan được kiến nghị làm cơ quan chủ trì và các cơ quan khác liên quan.

Quy chế nêu rõ, phái đoàn Đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh ASEAN tại Jakarta, Indonesia (sau đây gọi tắt là Phái đoàn Việt Nam tại ASEAN) là cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, chủ trì điều phối, tham gia các hoạt động của Ủy ban các Đại diện Thường trực tại ASEAN và trực tiếp tham gia một số cơ chế liên quan theo Điều khoản hoạt động của Ủy ban.

Nguyên tắc làm việc và phối hợp

Nguyên tắc phối hợp hoạt động của các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ và hiệu quả trong triển khai chủ trương, định hướng tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam và thực hiện các cam kết hợp tác của ASEAN, bảo đảm phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Hiến chương ASEAN và các điều ước quốc tế khác mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Đồng thời, phát huy trách nhiệm và vai trò chủ động, tích cực của các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao; tham vấn và tạo điều kiện để các cơ quan liên quan hoàn thành tốt nhiệm vụ chung và nhiệm vụ của từng cơ quan.

Các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN phải phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, kịp thời trong việc thống nhất chủ trương, nội dung tham gia của Việt Nam và triển khai các hoạt động hợp tác trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan tham gia hợp tác ASEAN; thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo; linh hoạt về hình thức tham vấn và phối hợp đối với các vấn đề cần xử lý gấp, bảo đảm kịp thời, hiệu quả.

Trao đổi và cung cấp thông tin

Quy chế quy định cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN có trách nhiệm chủ động cung cấp thông tin kịp thời hoặc khi có yêu cầu cho tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN về chủ trương, đường lối và chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến việc Việt Nam tham gia hợp tác ASEAN, quyết định của Lãnh đạo Cấp cao về phương hướng và kế hoạch tham gia hợp tác ASEAN nói chung.

Ban Thư ký Quốc gia về ASEAN có trách nhiệm chủ động cung cấp thông tin hoặc khi có yêu cầu cho tất cả các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN khác về tình hình hợp tác ASEAN và sự tham gia của Việt Nam nói chung.

Cơ quan chủ trì trụ cột Cộng đồng, cơ quan chủ trì lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột có trách nhiệm chủ động cung cấp thông tin hoặc khi có yêu cầu cho các cơ quan liên quan tham gia hợp tác ASEAN về tình hình và phương hướng hợp tác của ASEAN và sự tham gia của Việt Nam trong trụ cột Cộng đồng, lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột đó.

Các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN có trách nhiệm chủ động cung cấp thông tin hoặc khi có yêu cầu cho Cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN, cơ quan chủ trì trụ cột Cộng đồng, cơ quan chủ trì lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột và các cơ quan liên quan khác về tình hình hợp tác của ASEAN và sự tham gia của Việt Nam trong lĩnh vực được phân công phụ trách.

Các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN có trách nhiệm tuyên truyền, quảng bá thường xuyên, kịp thời về hợp tác ASEAN và sự tham gia của Việt Nam; và phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN, cơ quan chủ trì trụ cột Cộng đồng, cơ quan chủ trì lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột và Ban Thư ký Quốc gia về ASEAN trong việc thực hiện các kế hoạch tuyên truyền, quảng bá về hợp tác ASEAN và sự tham gia của Việt Nam trong phạm vi phụ trách.

Bên cạnh hình thức trao đổi công văn, thư điện tử (e-mail), điện thoại, fax, Cơ quan điều phối quốc gia về ASEAN, cơ quan chủ trì trụ cột Cộng đồng, cơ quan chủ trì lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột có thể tổ chức họp định kỳ hoặc đột xuất bằng hình thức trực tiếp, trực tuyến để tham vấn về chủ trương, phương hướng tham gia hợp tác ASEAN, thành lập cơ chế “tham vấn nhanh” dưới hình thức kênh trao đổi thông tin qua điện thoại, phương tiện điện tử hoặc nền tảng viễn thông cơ bản trên Internet để tham vấn, lấy ý kiến kịp thời đối với các vấn đề cần xử lý gấp, trên cơ sở bảo đảm tuân thủ pháp luật về bảo vệ bí mật Nhà nước và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, trong đó có các quy định của Luật Điều ước quốc tế và Luật Thỏa thuận quốc tế.

Ngoài ra, Quy chế cũng quy định rõ cách thức phối hợp về các vấn đề sau: Nghiên cứu, tham mưu, kiến nghị về chủ trương, chính sách tham gia hợp tác ASEAN lên lãnh đạo Đảng và Nhà nước; đàm phán, ký kết điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế trong ASEAN; việc ký kết văn kiện nhân danh ASEAN; việc xây dựng và triển khai các sáng kiến, ý tưởng do Việt Nam đề xuất; chuẩn bị cho các Hội nghị Cấp cao; chuẩn bị và tham dự các cuộc họp của các Hội đồng Cộng đồng và Hội đồng Điều phối ASEAN; chuẩn bị và tham dự các cuộc họp cấp Bộ trưởng chuyên ngành của ASEAN, Quan chức cao cấp và các cuộc họp khác của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác; đăng cai và tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ ASEAN tại Việt Nam; phối hợp với các cơ quan, tổ chức không thuộc Chính phủ tham gia hợp tác ASEAN; phối hợp với các địa phương tham gia hợp tác ASEAN.

Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/01/2026.

Phương Nhi