Tài chính và quản trị cho chuyển dịch năng lượng công bằng

Điều này được đề cập tại tọa đàm về tài chính và quản trị cho chuyển dịch năng lượng công bằng do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Báo Đầu tư đồng chủ trì chiều ngày 29/7.

Đây là sự kiện đầu tiên trong chuỗi hội thảo, hội nghị bàn tròn mà UNDP dự định tổ chức nhằm chia sẻ các lựa chọn chính sách trong quá trình thúc đẩy phát triển sâu rộng hệ thống tài chính.

Tọa đàm tập trung vào vấn đề tài chính cho phát triển trong chuyển dịch năng lượng công bằng, với những ý kiến thảo luận chuyên sâu về bối cảnh rộng hơn của tài chính cho phát triển; vai trò của tài chính trong nước và quốc tế; bài học kinh nghiệm quốc tế và những đổi mới chính sách trong nước có thể hỗ trợ chuyển dịch năng lượng công bằng.

Tại tọa đàm, Trợ lý Tổng Thư ký LHQ kiêm Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNDP, bà Kanni Wignaraja, đã có bài tham luận chính với nội dung: "Tài chính cho chuyển dịch sang năng lượng tái tạo của Việt Nam: Vượt lên trên những con số lớn".

Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia cũng trình bày những khuyến nghị chính sách giúp thu hút nguồn tài chính cần thiết cho chuyển dịch năng lượng, bài học từ kinh nghiệm của các nước Đông Nam Á và vai trò của các ngân hàng phát triển xanh trong việc thúc đẩy hành động vì khí hậu.

Các diễn giả phân tích và nhấn mạnh tài chính là yếu tố quan trọng trong việc đạt được chuyển đổi năng lượng công bằng. Trong đó, khả năng sinh lời và khả năng dự báo là những yếu tố then chốt trong tài chính. Nếu thiếu 2 yếu tố này sẽ hạn chế nguồn tài chính cho các dự án năng lượng tái tạo.

Một số vấn đề về quản trị như thị trường minh bạch, cạnh tranh, thỏa thuận mua bán điện trực tiếp, môi trường pháp lý, quy định về xây dựng, truyền tải và phân phối cho các nhà sản xuất đóng vai trò quan trọng trong huy động tài chính... cũng được đề cập.

Kinh nghiệm các nước cho thấy phần lớn nguồn vốn cần thiết sẽ đến từ các nguồn trong nước. Các ngân hàng phát triển nội địa có thể cung cấp tài chính trong nước dài hạn trợ cho các dự án phức tạp và chậm tiến độ.

Nhu cầu năng lượng của Việt Nam sẽ tăng nhanh trong 3 thập kỷ tới khi giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và xây dựng chuyển đổi từ điện than sang điện sử dụng năng lượng mặt trời, gió và các hệ thống tái tạo khác. Để năng lượng tái tạo cân bằng carbon, nhu cầu điện có thể tăng gấp 5 lần vào năm 2050.

Tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021, Chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050, ngừng đầu tư sản xuất điện than mới, mở rộng quy mô triển khai điện sạch và loại bỏ điện than vào những năm 2040.

Đây là được cho là thách thức lớn đối với Việt Nam, khi vừa thực hiện cam kết về biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng, vừa đảm bảo đạt mục tiêu phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo, thúc đẩy chuyển đổi kinh tế.

Như vậy có thể thấy trong bối cảnh Việt Nam vừa thực hiện cam kết về biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng, vừa đảm bảo đất nước đạt được các mục tiêu phát triển bền vững thì vấn đề quản trị và tài chính là giải pháp mang lại hiệu quả cho chuyển dịch năng lượng công bằng.

Toàn Thắng