Tăng cường hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng

Đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng theo hướng chủ động, toàn diện, thực chất, linh hoạt 

Mục tiêu chung nhằm thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng (TCĐLCL) theo hướng chủ động, toàn diện, thực chất, linh hoạt và phù hợp với năng lực quốc gia; coi hội nhập quốc tế về TCĐLCL là một cấu phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó lấy doanh nghiệp làm trung tâm, Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI-National Quality Infrastructure) làm nền tảng, chuyển đổi số là động lực, góp phần rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển.

Phát triển Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI-National Quality Infrastructure) theo hướng đồng bộ, hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế, gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, hỗ trợ và tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh tại các thị trường quốc tế, góp phần gia tăng giá trị xuất khẩu và uy tín thương hiệu Việt Nam; cải thiện thứ hạng NQI của Việt Nam trên các bảng xếp hạng khu vực và toàn cầu.

Việt Nam phấn đấu thuộc nhóm 45 quốc gia dẫn đầu thế giới trong xếp hạng Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu

Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, xây dựng, công bố và áp dụng ít nhất 100 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) mới phục vụ các nhóm công nghệ chiến lược, hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế. Tỷ lệ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hài hòa với tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn quốc tế đạt tối thiểu 75%.

Duy trì hệ thống chuẩn đo lường quốc gia với tối thiểu 60 chuẩn liên kết tới hệ đơn vị đo quốc tế (SI); mở rộng danh mục năng lực đo và hiệu chuẩn (CMC) được công nhận trong khuôn khổ thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau (CIPM-MRA) phục vụ xuất khẩu, sản phẩm công nghệ chiến lược và hội nhập kỹ thuật.

Tối thiểu 80% kết quả đánh giá sự phù hợp được quốc tế thừa nhận thông qua các thỏa thuận công nhận đa phương (MLA) và thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau (MRA); thúc đẩy ký kết các MRA song phương trong lĩnh vực thử nghiệm, chứng nhận hoặc đo lường với các thị trường xuất khẩu trọng điểm, nhằm giảm rào cản kỹ thuật trong thương mại và thúc đẩy xuất khẩu.

Tất cả (100%) các tổ chức đánh giá sự phù hợp trọng điểm (công lập và ngoài công lập) được công nhận theo tiêu chuẩn ISO/IEC và các hướng dẫn của IAF/ILAC/APAC, có đủ năng lực phục vụ đánh giá sự phù hợp, hỗ trợ xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm của Việt Nam và đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước.

NQI gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và mô hình quản lý tiên tiến, thuộc nhóm 45 quốc gia dẫn đầu thế giới trong xếp hạng Chỉ số hạ tầng chất lượng toàn cầu (Global Infrastructure Index - GII).

Việt Nam đảm nhiệm vai trò chủ trì, đồng chủ trì, thư ký từ 01 đến 02 Ủy ban kỹ thuật hoặc nhóm công tác của các tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế trong các lĩnh vực ưu tiên mà Việt Nam có lợi thế; tham gia với tư cách là thành viên chính thức của Văn phòng Cân Đo Quốc tế (BIPM); tham gia đầy đủ 12/12 Ban kỹ thuật của Chương trình Đo lường khu vực Châu Á Thái Bình Dương (APMP), tham gia với tư cách là Trưởng ban Ban kỹ thuật của ít nhất 01 Ban kỹ thuật; tham gia ít nhất 03/18 Ban kỹ thuật của Tổ chức Đo lường Pháp định Quốc tế (OIML); tham gia ít nhất 04/6 nhóm công tác của Diễn đàn Đo lường Châu Á Thái Bình Dương (APLMF).

Đào tạo và thu hút được tối thiểu 300 chuyên gia lĩnh vực TCĐLCL tham gia các hoạt động TCĐLCL trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế.

9 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Để đạt được các mục tiêu trên, Thủ tướng Chính phủ đưa ra 9 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm mà các bộ ngành, địa phương cần thực hiện gồm: 1- Hoàn thiện thể chế, pháp luật về TCĐLCL phù hợp hội nhập quốc tế; 2- Tăng cường năng lực, chủ động tham gia và đề xuất tiêu chuẩn quốc tế; 3- Hoàn thiện hạ tầng đo lường quốc gia đạt chuẩn quốc tế; 4- Nâng cao năng lực các tổ chức công nhận; 5- Nâng cao năng lực các tổ chức đánh giá sự phù hợp; 6- Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao về TCĐLCL; 7- Tăng cường chuyển đổi số trong lĩnh vực TCĐLCL; 8- Nâng cao nhận thức và truyền thông hội nhập quốc tế về TCĐLCL; 9- Đầu tư phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI).

Để tăng cường năng lực, chủ động tham gia và đề xuất tiêu chuẩn quốc tế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cần phải đẩy mạnh hài hòa TCVN với tiêu chuẩn quốc tế và tiêu chuẩn khu vực trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, đặc biệt chú trọng phát triển các tiêu chuẩn của công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược. Hợp tác với chuyên gia quốc tế để xây dựng và đề xuất các tổ chức quốc tế có uy tín ban hành từ 2 đến 3 tiêu chuẩn quốc tế mới do Việt Nam chủ trì; chủ động, tích cực tham gia, nâng cao vai trò của Việt Nam trong các tổ chức quốc tế và khu vực về TCĐLCL mà Việt Nam là thành viên, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, đóng góp chuyên môn tại các hội nghị, diễn đàn kỹ thuật quốc tế; hỗ trợ tổ chức, chuyên gia Việt Nam trong việc chủ trì nghiên cứu, đề xuất dự án xây dựng tiêu chuẩn quốc tế...

Phát triển hạ tầng kỹ thuật đo lường đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương

Nhiệm vụ để hoàn thiện hạ tầng đo lường quốc gia đạt chuẩn quốc tế là phát triển hạ tầng kỹ thuật đo lường đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương và các ngành, lĩnh vực; nâng cấp, đầu tư mới hệ thống chuẩn đo lường quốc gia theo hướng tiên tiến, hiện đại ngang tầm các nước trong khu vực. Đầu tư và đẩy mạnh hỗ trợ kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực đo và hiệu chuẩn (CMC) của các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về đo lường, bảo đảm được quốc tế thừa nhận; mở rộng hợp tác song phương với các viện đo lường quốc gia của các nước phát triển và các tổ chức quốc tế về đo lường công nghiệp để nghiên cứu, xây dựng phương pháp đo, phép đo, chuẩn đo lường và chất chuẩn...

Tăng cường chuyển đổi số trong lĩnh vực TCĐLCL

Vận hành hiệu quả các nền tảng số dùng chung trong lĩnh vực TCĐLCL, kết nối, chia sẻ dữ liệu với hệ thống thông tin của các tổ chức quốc tế và quốc gia đối tác, phục vụ thu thập, phân tích dữ liệu và hội nhập quốc tế; phát triển nền tảng số hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong ứng dụng mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc, nhãn điện tử, hộ chiếu số sản phẩm, góp phần nâng cao chất lượng, năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường quốc tế cho sản phẩm Việt Nam.

Đẩy mạnh việc cung cấp trực tuyến thông tin về chính sách, pháp luật và hoạt động của lĩnh vực TCĐLCL, tạo thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp trong nước và quốc tế tra cứu, đánh giá, xếp hạng các chỉ số liên quan đến Việt Nam.

Việt Nam ưu tiên bố trí đủ nguồn lực ngân sách nhà nước cho hoạt động TCĐLCL; thiết lập cơ chế hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và tư vấn theo mô hình hợp tác công - tư (PPP) nhằm nâng cao năng lực kỹ thuật và thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa mang thương hiệu Việt Nam...

Phương Nhi