Thanh toán QR ‘bùng nổ’ và yêu cầu chuẩn hóa toàn diện

QR bứt phá: tăng vọt 61,63% về số lượng, 150,67% về giá trị

Ngày 19/11, Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo "Thanh toán QR Code: Minh bạch và trải nghiệm không giới hạn". Sự kiện có sự tham gia của đại diện Ngân hàng Nhà nước, Cục Thuế (Bộ Tài chính), Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương); cùng các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Agribank, VietinBank và chuyên gia đến từ Ấn Độ.

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), luỹ kế 9 tháng đầu năm 2025, giao dịch thanh toán không tiền mặt tăng 43,32% về số lượng và 24,23% về giá trị. Trong khi đó, giao dịch qua mã QR bứt phá với mức tăng 61,63% về số lượng và 150,67% về giá trị, trở thành phương thức dẫn đầu trong các loại hình thanh toán điện tử.

Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc NHNN, nhấn mạnh sự thành công của QR Code tại Việt Nam đến từ 3 yếu tố: chính sách nhất quán của Chính phủ và NHNN về thanh toán không tiền mặt; sự ra đời của chuẩn QR phá vỡ rào cản liên ngân hàng; và sự đón nhận mạnh mẽ của thị trường - từ các ngân hàng đến hàng triệu tiểu thương và người tiêu dùng.

Ông Phạm Tiến Dũng cho rằng các yếu tố này đã tạo nên nền tảng ổn định để thanh toán QR phát triển rộng khắp. Do đó, QR không chỉ là giải pháp công nghệ mà đã trở thành thói quen trong giao dịch hàng ngày.

Đến cuối tháng 9/2025, hệ thống NAPAS đã xử lý hơn 8,3 tỷ giao dịch, với tổng giá trị đạt 47,53 triệu tỷ đồng. Có thời điểm, công suất hệ thống vượt 42,5 triệu giao dịch/ngày, với độ sẵn sàng lên đến 99,997%.

Đại diện NHNN đánh giá, tốc độ xử lý nhanh, thao tác đơn giản, tính bảo mật cao và sự sẵn sàng của các tổ chức tín dụng là lý do giúp QR Code trở thành lựa chọn phổ biến của người tiêu dùng và doanh nghiệp. Tuy nhiên, đi kèm sự phát triển nhanh cũng xuất hiện những bất cập cần khắc phục.

Nhiều đơn vị tại Việt Nam vẫn có thói quen dùng mã QR cá nhân để nhận thanh toán. Cách làm này tiện lợi và không mất phí, mặt khác không cần ký hợp đồng với nhà cung ứng dịch vụ. Nhưng hình thức này tồn tại nhiều rủi ro: không thể thống kê chính xác giao dịch; người tiêu dùng không được bảo vệ khi phát sinh khiếu nại; không kết nối được với hệ thống thanh toán song phương bằng QR với các nước khác.

"Để mở rộng kết nối quốc tế, phòng chống rửa tiền và kiểm soát nguồn thu ngân sách, Việt Nam cần đẩy nhanh chuyển đổi từ QR chuyển tiền (transfer) sang QR thanh toán (QR Pay), phù hợp thông lệ quốc tế", ông Tuấn nhấn mạnh. 

Mở rộng xuyên biên giới: Việt Nam kết nối Thái Lan, Lào, Campuchia

Đại diện Vụ Thanh toán cho biết các dự án thanh toán xuyên biên giới thông qua mã QR với Thái Lan, Lào và Campuchia đã được triển khai, cung cấp dịch vụ hai chiều cho người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng với Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Ấn Độ và Đài Loan (Trung Quốc) để đáp ứng nhu cầu giao dịch tăng mạnh trong giai đoạn cuối năm 2025 - 2026.

Tại hội thảo, đại diện các bộ, ngành và chuyên gia thống nhất rằng chuyển đổi sang QR thanh toán sẽ mang lại 3 lợi ích then chốt.

Với người tiêu dùng việc này mang lại giao dịch minh bạch hơn, tra soát dễ dàng và bảo mật cao Với doanh nghiệp, việc quản lý bán hàng hiệu quả, có dữ liệu phân tích hành vi tiêu dùng. Với cơ quan quản lý, kiểm soát dòng tiền tốt hơn, hỗ trợ thu thuế và hoạch định chính sách. Bởi vậy, QR thanh toán không chỉ mang lại tiện ích mà còn góp phần thúc đẩy tiêu dùng nội địa.

Trong khuôn khổ hội thảo, NAPAS cùng 25 ngân hàng và trung gian thanh toán thực hiện nghi thức cam kết phát triển thanh toán nội địa và xuyên biên giới. 

Cam kết này thể hiện quyết tâm chung trong việc thúc đẩy mã QR ra thị trường, mở rộng mạng lưới điểm chấp nhận VIETQRPay cho giao dịch nội địa và VIETQRGlobal cho thanh toán xuyên biên giới. Vì thế, đây được xem là bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của ngành tài chính - ngân hàng.

Ra mắt từ năm 2021, VietQR là nhận diện chung cho dịch vụ chuyển khoản bằng mã QR qua mạng lưới NAPAS. Trong 3 năm, hình thức này xuất hiện ở mọi ngóc ngách đời sống: chợ dân sinh, hàng quán, gửi xe... Đồng thời, đến tháng 10/2025 đã có gần 90 triệu tài khoản dùng Mobile Banking để quét mã VietQR mỗi ngày.

Giao dịch chuyển tiền qua VietQR trong 10 tháng đầu 2025 tăng 52% về số lượng (3,6 tỷ giao dịch) và 85% về giá trị (9,2 triệu tỷ đồng) so với cùng kỳ 2024.

Đáp ứng nhu cầu thị trường và mục tiêu mở rộng kết nối khu vực, NAPAS đã nâng cấp tiêu chuẩn kỹ thuật để triển khai hai dịch vụ: VIETQRPay (nội địa) và VIETQRGlobal (xuyên biên giới).

Đối với thanh toán bán lẻ nội địa, VIETQRPay được tích hợp trong phần mềm quản lý bán hàng, giúp hiển thị đầy đủ thông tin đơn hàng theo từng giao dịch. Bên cạnh đó, đơn vị bán hàng dễ dàng hoàn/hủy giao dịch, tra soát khiếu nại và quản lý tài chính minh bạch hơn.

Dịch vụ thanh toán xuyên biên giới được nhận diện bằng tên VIETQRGlobal. Việc chuẩn hóa nhận diện giúp du khách dễ nhận biết các điểm chấp nhận QR tại Việt Nam và giao dịch nhanh chóng, thuận tiện hơn.

NAPAS và các tổ chức thành viên xem đây là nền tảng để thương mại và du lịch Việt Nam hòa nhịp mạnh mẽ hơn với kinh tế khu vực.

Chia sẻ về sự kiện này, lãnh đạo NAPAS nhấn mạnh: Thúc đẩy thanh toán nội địa và xuyên biên giới thông qua VIETQRPay và VIETQRGlobal là nền tảng quan trọng để xây dựng thị trường minh bạch hơn, hỗ trợ doanh nghiệp và bảo vệ người dùng.

"Khi biên giới không còn là rào cản trong thanh toán, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có lợi thế cạnh tranh tốt hơn", lãnh đạo NAPAS nhấn mạnh.

Đại diện NAPAS cho biết sẽ tiếp tục phối hợp ngân hàng và trung gian thanh toán mở rộng điểm chấp nhận VIETQRPay; đồng thời thúc đẩy hợp tác khu vực để phát triển VIETQRGlobal phục vụ thương mại điện tử, du lịch và mua sắm.

NAPAS cũng sẽ đầu tư mạnh vào bảo mật và phòng chống gian lận. Thông qua hợp tác với Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam, các giải pháp an toàn giao dịch sẽ được nâng cấp để đảm bảo phát triển bền vững.

Cuối cùng, hội thảo khẳng định thanh toán QR đang bước vào giai đoạn tăng tốc mới. Việc chuyển đổi sang VIETQRPay không chỉ mang lại trải nghiệm thuận tiện hơn cho người dùng mà còn góp phần thúc đẩy minh bạch, hỗ trợ quản lý nhà nước và củng cố nền tảng cho nền kinh tế số Việt Nam.

Anh Minh