Thị trường Việt Nam có nhiều cơ hội cho hoạt động M&A

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: VGP/Thành Chung

Chiều 8/8, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã tham dự Diễn đàn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp lần thứ 10 năm 2018 (M&A 2018 ) do Báo Đầu tư và các đối tác tổ chức tại TPHCM với chủ đề “Bước ngoặt mới. Kỷ nguyên mới”.

Tham dự Diễn đàn còn có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, lãnh đạo một số bộ, ngành, UBND TPHCM và hàng trăm doanh nghiệp, quỹ đầu tư hoạt động trong nhiều lĩnh vực trong nước và quốc tế.

M&A giúp thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế

Phát biểu chào mừng Diễn đàn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết M&A đang diễn ra ngày càng sôi động tại Việt Nam. “Ngay cuối buổi chiều nay tại TPHCM cũng diễn ra lễ ký kết hợp đồng hợp tác chiến lược giữa hai Công ty Hoàng Anh Gia Lai và Thaco Trường Hải với giá trị 2.200 tỷ đồng”, Phó Thủ tướng dẫn chứng về một sự kiện quan trọng, đang được giới đầu tư, báo giới quan tâm trong những ngày qua.

Phó Thủ tướng đánh giá, Việt Nam vẫn là địa chỉ hấp dẫn của các nhà đầu tư quốc tế, khi việc thu hút, giải ngân vốn FDI vẫn diễn ra rất sôi động, là nền tảng tốt cho M&A. Bên cạnh đó, đầu tư gián tiếp vẫn có mua ròng, không có hiện tượng rút vốn.

Với Việt Nam, M&A có ý nghĩa quan trọng, giúp Chính phủ thực hiện hiệu quả nhiệm vụ cơ cấu lại nền kinh tế. Đồng thời, theo chiều ngược lại, quá trình cơ cấu lại nền kinh tế cũng tạo ra nhiều cơ hội M&A cho tất cả các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tham gia.

Trước khoảng 700 doanh nghiệp, nhà đầu tư, Phó Thủ tướng cho biết hoạt động M&A có thể bám sát các lĩnh vực trọng tâm khi cơ cấu lại nền kinh tế như: Tài chính - ngân hàng, DNNN, đổi mới hoạt động của khối đơn vị sự nghiệp công lập...

Cụ thể, trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, theo Phó Thủ tướng nợ xấu đã giảm nhanh, tới tháng 6, tỷ lệ nợ xấu là 6,9%  và nợ xấu nội bảng chỉ 2%. Chính phủ chủ trương tái cơ cấu lại các tổ chức tín dụng. Trong đó với các ngân hàng thương mại, Chính phủ khuyến khích mua bán, sáp nhập các ngân hàng quy mô nhỏ thành ngân hàng lớn hơn. Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam chủ trương không cấp thêm giấy phép thành lập Ngân hàng có 100% vốn nước ngoài nhưng khuyến khích các ngân hàng nước ngoài mua các ngân hàng thương mại yếu kém và đang có nhiều ngân hàng nước ngoài quan tâm tới các thương vụ M&A này.

Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ cũng tiếp tục cổ phần hoá và thoái vốn tại các ngân hàng thương mại Nhà nước như Agribank sẽ phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng vào năm 2019, hay BIDV sẽ bán vốn cho nước ngoài và phát hành thêm cổ phần để tăng vốn.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cơ cấu lại hoạt động của gần 40 công ty tài chính của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước, kể cả bán chuyển nhượng vốn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang xây dựng đề án cụ thể để trình Thủ tướng quyết định…

Đối với lĩnh vực tái cơ cấu DNNN, Chính phủ kiên trì nhất quán việc thu hẹp diện doanh nghiệp có 100% vốn Nhà nước, tiếp tục thoái vốn tại các DNNN đã cổ phần hoá lần đầu và đốc thúc các doanh nghiệp này niêm yết trên thị trường chứng khoán để tăng cường thông tin cho các nhà đầu tư.

Với các công ty nông, lâm nghiệp, Chính phủ đã ban hành chính sách cổ phần hoá, cho phép thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên cũng là một thị trường M&A đầy tiềm năng.

Trong lĩnh vực sự nghiệp công, Phó Thủ tướng khẳng định ngoài bệnh viện và trường học, Chính phủ đã quyết định cho nhiều đơn vị sự nghiệp được cổ phần hoá khi có đủ điều kiện. “Chúng tôi đã ký nhiều quyết định chuyển các đơn vị sự nghiệp thành công ty cổ phần. Đây là lĩnh vực mới, các nhà đầu tư có thể quan tâm khi các dịch vụ công này có lợi thế đầu tư theo chuỗi vì địa phương nào cũng đều cần có các dịch vụ công”, Phó Thủ tướng cho biết.

Ảnh: VGP/Thành Chung

Chính phủ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư

Để bảo đảm cho các thương vụ M&A nói riêng và hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh nói chung diễn ra thuận lợi, Phó Thủ tướng khẳng định Chính phủ sẽ ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô; tăng cường hệ thống pháp luật như: Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư… và sắp tới là sửa đổi Luật Chứng khoán… nhằm bảo đảm khung khổ thể chế kinh tế, bảo vệ lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư; tháo gỡ các vướng mắc trong phát triển 5 loại thị trường là: Thị trường lao động, thị trường khoa học công nghệ, thị trường vốn, thị trường bất động sản và thị trường hàng hoá dịch vụ; đẩy mạnh cắt giảm các điều kiện kinh doanh.

Trên thực tế, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định số 1232/QĐ-TTg vào tháng 8/2017 phê duyệt Danh mục doanh nghiệp có vốn Nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2017 – 2020 và Quyết định số 991/QĐ-TTg phê duyệt Danh mục DNNN hoàn thành cổ phần hóa theo từng năm giai đoạn 2017-2020. Đây là các dữ liệu quan trọng để các nhà đầu tư cân nhắc, xây dựng chiến lược thực hiện mua cổ phần, vốn tại các doanh nghiệp quan tâm. Riêng trong năm 2018, sẽ có hàng loạt các công ty phát điện (GENCO) của EVN sẽ cổ phần hoá. Bên cạnh đó là các công ty Thuốc lá Việt Nam, Vinacafe, Tập đoàn Cao su, Hoá chất…

Bên cạnh các doanh nghiệp, dự án cụ thể, Phó Thủ tướng cũng cho biết hơn 10 Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam với các khu vực, nền kinh tế khác trên thế giới (dự kiến cuối năm nay Quốc hội sẽ phê chuẩn Hiệp định CPTPP) sẽ tạo ra làn sóng đầu tư, M&A quy mô lớn hơn tại Việt Nam. Đặc biệt, Diễn dàn kinh tế thế giới về ASEAN (WEF ASEAN) sẽ diễn ra vào tháng 9 tại Hà Nội sẽ là các cơ hội trực tiếp hoạt động M&A.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước góp ý cho Chính phủ, các bộ, ngành hoàn thiện hành lang pháp lý phát triển các dịch vụ tư vấn pháp luật, kiểm toán, định giá; xây dựng các mô hình kinh doanh, đầu tư mới trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật phát triển nhanh mạnh mẽ, đang dần thay đổi các mô hình kinh tế truyền thống hiện nay.

Năm 2017 đạt kỷ lục về giá trị M&A

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, tại Việt Nam, tổng giá trị M&A năm 2017 đạt mốc kỷ lục với 10 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay và tăng trưởng 175% so với năm 2016. Trong 6 tháng đầu năm 2018, tổng giá trị các thương vụ M&A tại Việt Nam đạt 3,55 tỷ USD (bằng 155% cùng kỳ năm 2017). Tổng giá trị các thương vụ M&A từ năm 2009 đến nay đã đạt mức ấn tượng, khoảng 48,8 tỷ USD.

Nhìn vào đồ thị có thể thấy hoạt động M&A năm 2017 có sự tăng trưởng đột biến. Nguyên nhân của sự đột biến này là thương vụ ThaiBev – Sabeco. Với giá trị 4,8 tỷ USD, thương vụ này chiếm gần 50% tổng giá trị M&A của năm 2017, đưa tổng giá trị M&A của Việt Nam ở mức tương đương với các thị trường Malaysia 11,73 tỷ USD, Indonesia 10,76 tỷ USD.

Xét về quy mô thương vụ, thị trường Việt Nam vẫn chủ yếu là các giao dịch nhỏ với quy mô 5-6 triệu USD (tương đương 100 - 120 tỷ VND), các giao dịch quy mô nhỏ chiếm tới trên 90% về số lượng thương vụ. Nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục đóng vai trò quan trọng với các thương vụ quy mô vừa và lớn từ 20 - 100 triệu USD. Tỷ trọng các thương vụ ở quy mô này đang có xu hướng gia tăng trong một vài năm qua.

Thành Chung