Thủ tướng: Không để người dân phải "lòng vòng", mất thêm chi phí khi tiếp cận nhà ở xã hội

Sáng 11/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, chủ trì phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo.

Đây là phiên họp thứ hai liên tiếp, sau phiên họp ngày 11/10, Ban Chỉ đạo tiếp tục tập trung thảo luận về phát triển đột phá nhà ở xã hội.

Tham dự phiên họp được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới các địa phương có lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tỉnh, thành phố, đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp, ngân hàng thương mại.

Dự kiến hoàn thành 91.600 căn nhà ở xã hội trong năm 2025

Theo các báo cáo, ý kiến tại phiên họp, trong 10 tháng đầu năm 2025, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo quyết liệt triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm bảo đảm sự ổn định của thị trường bất động sản, cải thiện nguồn cung, lấy lại niềm tin của nhà đầu tư và tăng tính thanh khoản.

Thủ tướng đã trực tiếp chủ trì 4 hội nghị toàn quốc liên quan đến nhà ở xã hội, ban hành 3 nghị quyết, 3 công điện, 124 văn bản chỉ đạo điều hành liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản; giao 58 nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững.

Về hoàn thành chỉ tiêu, tổng số dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành, khởi công và chấp thuận chủ trương đầu tư là 696 dự án với quy mô hơn 637.000 căn (60% chỉ tiêu Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội").

Về tiến độ năm 2025, đã hoàn thành gần 62.000/100.275 căn (đạt 62%) chỉ tiêu năm 2025; dự kiến đến hết năm 2025, tổng số căn hoàn thành là gần 91.600 căn, đạt 91% chỉ tiêu.

Có 17/34 địa phương dự kiến hoàn thành và vượt chỉ tiêu được giao trong năm 2025, nổi bật là Hà Nội (102%), TPHCM (100%), Hải Phòng (101%), Bắc Ninh (102%), Nghệ An (179%), Quảng Ngãi (112%), Đồng Nai (110%)…

Trong các bộ, ngành, Bộ Công an đã khởi công 8 dự án (4.554 căn); Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã khởi công 3 dự án (1.700 căn). Bộ Quốc phòng sắp khởi công 8 dự án với tổng quy mô 6.547 căn.

Về kết quả thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao trong xây dựng, sửa đổi, hoàn thiện các quy định liên quan phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 261/2025/NĐ-CP ngày 10/10/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2024/NĐ-CP và Nghị định số 192/2025/NĐ-CP của Chính phủ về nhà ở xã hội.

Về dự thảo Nghị định quy định về Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025, Bộ Xây dựng đã hoàn thiện dự thảo, trình Chính phủ.

Về Nghị quyết của Chính phủ về một số cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật và chỉ tiêu pháp lệnh đột phá phát triển nhà ở xã hội, dự kiến trình Chính phủ ban hành trong tháng 11/2025.

Về xây dựng và quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản, dự kiến trình Chính phủ dự thảo Nghị định này trong tháng 12/2025.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao công tác chuẩn bị của Bộ Xây dựng, Văn phòng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương liên quan và các ý kiến phát biểu sát thực tế của các đại biểu, chuyên gia, địa phương; đã chỉ rõ vướng mắc, bất cập, đồng thời đề xuất những giải pháp tháo gỡ cụ thể, khả thi để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Thủ tướng nhấn mạnh 3 mục tiêu quan trọng trong phát triển nhà ở xã hội:

Thứ nhất, tháo gỡ khó khăn về thủ tục, quy trình, góp phần phát triển nhà ở xã hội, thị trường bất động sản công khai, minh bạch, bền vững vừa trước mắt vừa lâu dài.

Thứ hai, để người dân được thụ hưởng, tiếp cận nhanh nhất, dễ nhất, rẻ nhất, thuận lợi nhất về nhà ở xã hội, không mất thời gian, công sức, không lòng vòng, mất thêm chi phí và đặc biệt không bị lừa đảo. "Chúng ta phải bàn, thống nhất, giải quyết bằng được những vướng mắc, tồn tại, hạn chế này", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thứ ba, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, đây cũng là một động lực của phát triển nhanh và bền vững.

Nhắc lại các quan điểm, Thủ tướng nêu rõ phát triển nhà ở xã hội là chủ trương lớn, chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước, thể hiện tính tiến bộ, công bằng của xã hội, bảo đảm quyền có chỗ ở của người dân, "an cư lạc nghiệp". Đầu tư cho nhà ở xã hội là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước.

Nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", "đầu thừa đuôi thẹo", xa trung tâm, mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục. Phát triển nhà ở xã hội không chỉ là phát triển nhà cao tầng ở đô thị, mà có thể là nhà ở thấp tầng.

"Ở bất kỳ nơi nào, tỉnh, thành nào, miễn người dân thuộc nhóm đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội có nhu cầu thì đều được tiếp cận nhà ở xã hội bình đẳng, thuận lợi nhất. Việc phát triển nhà ở xã hội cần sự chung tay của Nhà nước, cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp, người dân, cộng đồng", Thủ tướng phát biểu.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Thủ tướng chỉ rõ những khó khăn vướng mắc hạn chế cần khắc phục, như nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; chưa có ngân sách ưu đãi ổn định, lâu dài cho cả chủ đầu tư và người dân tiếp cận mua nhà ở xã hội; giá bán nhà ở xã hội hiện tại chưa phù hợp với đại đa số người dân có thu nhập thấp và trung bình. Quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội, nhìn chung phải nâng lên về chất lượng. Nhiều dự án nhà ở xã hội triển khai chậm; một số chủ đầu tư được lựa chọn không đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm. Thủ tục hành chính phải nhanh hơn, cắt giảm nhiều hơn, đẩy mạnh triển khai "luồng xanh".

Xây dựng đề án nhà ở phù hợp với túi tiền của người dân

Về các nhiệm vụ, giải pháp chung thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tất cả các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, chủ đầu tư, các chủ thể liên quan trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phải chủ động, tích cực, tổ chức thực hiện tốt các công việc để phát triển nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật, kịp thời phát hiện, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền.

Về xác nhận đối tượng được thụ hưởng, Thủ tướng nêu rõ định hướng ai làm tốt thì giao việc cho người đó, trong đó các cơ quan, đơn vị xác nhận với nhân sự thuộc thẩm quyền quản lý, công an xã, phường xác nhận với lao động tự do, giảm tiền kiểm và tăng hậu kiểm, bảo đảm thuận lợi nhất có thể. Rà soát, thống nhất mẫu kê khai các đối tượng thụ hưởng cho đơn giản, dễ làm, dễ nộp; thủ tục thực hiện cả trực tiếp và trực tuyến, khuyến khích trực tuyến.

Về các văn bản, quy định, hiện các cơ quan đã hoàn thành, trình ban hành 3/9 văn bản được giao, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ phối hợp, khẩn trương ban hành hoặc trình ban hành theo thẩm quyền, trong đó có các văn bản trình Quốc hội, hoàn thành trước 15/11.

Thủ tướng cũng nêu rõ, khuyến khích, kêu gọi các doanh nghiệp có quỹ đất sạch, phối hợp với các địa phương đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Về lâu dài, các cơ quan xây dựng đề án nhà ở phù hợp với túi tiền của người dân. Đa dạng hóa nguồn vốn huy động cho nhà ở xã hội và nhà ở nói chung, với các hình thức mua, thuê, thuê mua; nghiên cứu kinh nghiệm của các nước.

Thủ tướng kêu gọi các chủ thể có liên quan, trong đó có các doanh nghiệp, ngân hàng phát huy tình dân tộc, nghĩa đồng bào trong phát triển nhà ở xã hội, xem đây là nhiệm vụ cao cả, nhân văn, để góp phần không ai bị bỏ lại phía sau trong quyền tiếp cận nhà ở một cách bình đẳng.

Chỉ đạo một số nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, trong đó nghiên cứu xây dựng một quy trình, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội chung thống nhất trên cả nước (từ quy hoạch, giải phóng mặt bằng, giao đất, trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng…) để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không quá 6 tháng.

Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan có liên quan và các địa phương làm việc với các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty có uy tín trong lĩnh vực bất động sản để đề xuất sử dụng quỹ đất sạch đầu tư của các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty cho các dự án nhà ở xã hội trên cả nước.

Bộ Xây dựng cũng được giao khẩn trương phối hợp hoàn thiện hồ sơ thành lập "Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất" do Nhà nước quản lý nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch. Rút gọn điều kiện, thủ tục cho vay gói tín dụng 145.000 tỷ đồng theo hướng lược bỏ điều kiện chủ đầu tư phải có trong danh mục các dự án do UBND cấp tỉnh công bố. Tổ chức kiểm tra chuyên đề, kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm hoặc lợi dụng chính sách thông thoáng để trục lợi.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân với các điều kiện thủ tục thuận lợi hơn, dễ tiếp cận hơn. Đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các gói tín dụng hỗ trợ chính sách nhà ở xã hội, chương trình cho vay ưu đãi đối với người trẻ dưới 35 tuổi để mua nhà ở thương mại lần đầu và nhà ở xã hội với lãi suất và kỳ hạn phù hợp. Thực hiện điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chủ động, phù hợp, hiệu quả, có cơ chế, giải pháp kiểm soát, quản lý chặt chẽ nguồn tín dụng vào bất động sản đối với các trường hợp có dấu hiệu "đầu cơ", "thổi giá", "đẩy giá".

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an khẩn trương triển khai các dự án nhà ở xã hội. Bộ Công an chỉ đạo Công an cấp xã căn cứ thông tin cơ sở dữ liệu về dân cư, thực hiện xác nhận điều kiện thu nhập cho đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị không có hợp đồng lao động, trong thời hạn 7 ngày; chỉ đạo điều tra, xử lý các trường hợp môi giới trái phép, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thao túng hồ sơ mua nhà ở xã hội.

Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát, nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền bãi bỏ quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng về thủ tục doanh nghiệp phải đăng ký hợp đồng mua bán qua Sở Công Thương, rồi gửi Sở Xây dựng xin ý kiến (gây rào cản, khó khăn cho doanh nghiệp). Các cơ quan nghiên cứu giao Sở Xây dựng làm đầu mối tiếp nhận, hướng dẫn và quản lý hợp đồng mẫu hoặc chuyển sang cơ chế "hậu kiểm" để đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Các địa phương tập trung chỉ đạo hoàn thành các chỉ tiêu nhà ở xã hội năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ giao với tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi". Chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện chính sách phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn. Các địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu phải có kế hoạch hoàn thành.

Các địa phương thực hiện nghiêm quy định về việc dành quỹ đất làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất ở trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội.

Các địa phương thực hiện ngay việc cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính rườm rà; thực hiện các thủ tục hành chính song song; rút ngắn thời gian thẩm định, phê duyệt dự án, giao đất, cấp phép xây dựng. Ưu tiên luồng xanh cho các thủ tục hành chính đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.

Về minh bạch, xử lý vi phạm, Thủ tướng yêu cầu các đồng chí đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, những người "gần dân, sát dân, vì dân" tập trung thực hiện "5 bảo đảm": Bảo đảm chấn chỉnh kịp thời, tăng cường kỷ cương, minh bạch trong quy trình xét duyệt, mua - bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội; bảo đảm thanh tra, kiểm tra, phòng, ngừa tiêu cực, lợi dụng chính sách để trục lợi, làm sai lệch mục tiêu nhân văn của chính sách; bảo đảm công bằng, đúng đối tượng, đúng tinh thần, đúng mục tiêu của chính sách, giá bán được tính đúng, tính đủ, tính kịp thời; bảo đảm phối hợp cơ quan chức năng xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, nhận tiền "chạy suất", "cò mồi"; bảo đảm các doanh nghiệp có quỹ đất sạch được tạo điều kiện thuận lợi nhất để đóng góp, hợp tác cùng Nhà nước trong phát triển nhà ở xã hội.

Thủ tướng đề nghị các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục mua bán nhà ở xã hội; bảo đảm công bố công khai, minh bạch thông tin dự án; bảo đảm dự án đến đúng đối tượng, không để xảy ra sai phạm, tiêu cực; áp dụng các giải pháp công nghệ số để tạo thuận lợi cho người dân, giảm tập trung đông người, không để tình trạng quá tải hồ sơ mà người dân không được giải quyết, gây bức xúc dư luận; tổ chức thực hiện và có biện pháp kiểm soát chất lượng công trình nhà ở xã hội, bảo đảm đúng tiến độ, giá bán, đúng đối tượng thụ hưởng theo quy định; tối ưu hóa hoạt động đầu tư để giảm giá thành xây dựng nhưng vẫn phải đảm bảo tiêu chuẩn và các tiện ích, hạ tầng thiết yếu.

Các doanh nghiệp chủ động phối hợp, làm việc với Bộ Xây dựng, các địa phương để nghiên cứu, đề xuất đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, sử dụng quỹ đất sạch của mình.

Các cơ quan báo chí dành thời lượng thỏa đáng cho truyền thông chính sách, trong đó có chính sách nhà ở xã hội để người dân hiểu rõ và tạo đồng thuận cao trong xã hội.

Hà Văn