Thủ tướng: "Tuyên chiến" với khai thác IUU để chấm dứt tình trạng này vào 15/11

Chiều 30/9, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 15, Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Ban Chỉ đạo IUU), trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

Phiên họp được tổ chức sau Phiên họp thứ 14 chỉ 7 ngày cho thấy quyết tâm, quyết liệt của Chính phủ trong chống khai thác IUU, gỡ thẻ vàng IUU của Uỷ ban châu Âu (EC) trong năm 2025.

Dự phiên họp còn có: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, thành viên Ban Chỉ đạo IUU; lãnh đạo các tỉnh, thành phố ven biển; lãnh đạo các tập đoàn, hiệp hội doanh nghiệp liên quan.

Thủ tướng chia buồn, chia sẻ với gia đình, địa phương bị thiệt hại do thiên tai

Mở đầu phiên họp, trước việc bão số 10 đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản, thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gửi lời chia buồn, chia sẻ sâu sắc tới người dân, chính quyền các địa phương bị thiệt hại do bão.

Thống kê ban đầu cho thấy đã có 41 người chết, mất tích, nhiều người bị thương; 44.230 nhà hư hỏng, tốc mái; 824 nhà bị ngập; gây ngập, thiệt hại khoảng 6.000 ha lúa và hoa màu; khoảng 1.338 ha thủy sản bị thiệt hại; nhiều công trình kết cấu hạ tầng bị hư hại.

Cho biết, những ngày qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ đã chủ động theo dõi, bám sát tình hình, chỉ đạo và xuống tận cơ sở chỉ đạo phòng, chống bão, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Lãnh đạo các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi bão số 10 tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, khẩn trương khắc phục hậu quả do bão số 10 gây ra.

Trong đó, nhanh chóng ổn định đời sống và sinh hoạt của nhân dân; bảo đảm chỗ ở, lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho người dân, dứt khoát không để ai bị đói, bị rét; sửa chữa trường, lớp bảo đảm việc học tập của học sinh; bảo đảm công tác khám, chữa bệnh; xử lý vệ sinh môi trường, tránh bùng phát dịch bệnh sau mưa lũ; khôi phục hạ tầng giao thông, thủy lợi, nước sinh hoạt, điện, viễn thông; khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là sản xuất nông nghiệp…

Chia sẻ về sự cố 2 tàu cá vừa bị nạn tại Quảng Trị, cho thấy khi cứu tàu bị nạn, xảy ra sự cố mới biết việc tàu cá đã mất kết nối từ lâu, Thủ tướng Chính phủ cho biết, mặc dù công tác ứng phó, khắc phục hậu quả do bão số 10 tại các địa phương bị ảnh hưởng là ưu tiên hàng đầu, nhưng chúng ta cũng không quên nhiệm vụ quan trọng, cấp bách khác đã được đề ra, trong đó có công tác chống khai thác IUU, mặc dù Ban Chỉ đạo mới họp phiên thứ 14 cách đây 7 ngày.

Thủ tướng nhắc lại việc họp Ban Chỉ đạo phải họp hằng tuần để kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU đã được giao cho các bộ, ngành, địa phương; cũng như đánh giá kết quả đã làm được gì trong tuần vừa qua; với quyết tâm cao nhất kiểm soát tình hình; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; phát triển ngành thuỷ sản bền vững; xác định rõ trách nhiệm; gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC đối với nghề cá Việt Nam.

Tại phiên họp, các bộ, ngành, địa phương báo cáo kết quả thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp thứ 14 của Ban Chỉ đạo IUU, nhất là trong kiểm soát hoạt động của tàu cá; xử lý các tàu cá vi phạm khai tác IUU; số hóa dữ liệu tàu cá và hoạt động khai thác hải sản của tàu cá; việc truy xuất nguồn gốc thủy sản; việc hỗ trợ người dân, tổ chức chuyển đổi nghề, tạo sinh kế cho người dân; việc chuẩn bị đón đoàn EC vào kiểm tra việc khai thác IUU…

Người đứng đầu bộ, ngành, địa phương sẽ bị xử lý nếu tình hình không chuyển biến

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực, tích cực của các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành Trung ương, các địa phương thời gian qua. Do đó, các vi phạm trong khai thác IUU được kiểm soát tốt hơn; quản lý đội tàu được tăng cường; xuất xứ nguồn gốc thủy sản được kiểm soát; việc thực thi pháp luật về khai thác hải sản có tiến bộ.

Thủ tướng Chính phủ thẳng thắn chỉ rõ, mặc dù tiếp tục có chuyển biến tốt, song nhiều nhiệm vụ chưa có chuyển biến căn bản. Trong đó, công tác quản lý, xử phạt hành vi vi phạm về mất kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), vượt ranh giới cho phép trên biển, vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập.

Khẳng định quyết tâm "tuyên chiến với tình trạng khai thác IUU", Thủ tướng Chính phủ đặt mục tiêu đến 15/11/2025 chấm dứt tình trạng khai thác IUU, bởi điều này liên quan tới danh dự của đất nước, lợi ích của nhân dân và chúng ta có hệ thống chính trị với Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, các lực lượng chức năng giám sát, kiểm tra… Những đối tượng nào không chấp hành phải xử lý nghiêm theo pháp luật; bộ, ngành, địa phương nào thực hiện không tốt, nhất là người đứng đầu phải bị xử lý theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, theo đúng tinh thần Chỉ thị 32-CT/TW của Ban Bí thư.

Theo đó, lực lượng Công an và chính quyền các địa phương phải rà soát lại toàn bộ đội tàu; kiểm soát chặt chẽ hoạt động của các tàu cá. Các bộ, ngành, địa phương phối hợp, kiểm soát dứt khoát không cho các tàu không có giấy phép hoạt động, tịch thu giấy phép nếu vi phạm khai thác IUU, bảo đảm hoàn thành ngày 5/10. Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành, địa phương phối hợp kiểm soát chặt chẽ xuất xứ nguồn gốc thủy sản, không để lọt hải sản bất hợp pháp.

Bày tỏ không hài lòng đối với một số người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chưa quyết liệt trong công tác chống khai thác IUU và phê bình các địa phương không có báo cáo về tình hình khắc phục, Thủ tướng Chính phủ nhắc nhở cấp ủy, chính quyền địa phương phải thực hiện nghiêm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hằng tuần, hằng tháng khi rà soát, nhận thấy cấp ủy, chính quyền nào không thực hiện, thực hiện không hiệu quả, không có chuyển biến trong việc chống khai thác IUU, Đảng ủy Chính phủ sẽ tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư xử lý theo quy định, Chính phủ sẽ có hình thức xử lý theo thẩm quyền.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tư pháp khẩn trương sửa đổi quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực này theo hướng tăng mức phạt để tăng tính răn đe; các bộ, ngành, địa phương xây dựng đề án, chuyển đổi nghề cho ngư dân, chuyển đổi từ đánh bắt là chính sang nuôi trồng thủy sản.

Nhắc lại trong cơn bão số 10 vừa qua, có tình trạng chỉ khi cứu tàu bị nạn, xảy ra sự cố, chúng ta mới biết việc tàu cá đã mất kết nối VMS từ lâu nhưng không bị phát hiện, báo cáo, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Quốc phòng tiếp tục giám sát chặt chẽ, báo cáo danh sách tàu cá qua trạm biên phòng, vi phạm quy định trên các vùng biển.

Tập đoàn Viettel khẩn trương thực hiện số hóa toàn diện trong quản lý khai thác IUU, tích hợp với dữ liệu về dân cư, chia sẻ, kết nối liên thông giữa các ngành, các địa phương để phục vụ công tác quản lý hoạt động đánh bắt hải sản của các lực lượng trên biển, trên bờ và cung cấp các dịch vụ công, đảm bảo công khai, minh bạch theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bắt buộc hoàn thành trước 5/10/2025.

Tập đoàn VNPT tiếp tục phối hợp giải quyết các vấn đề kỹ thuật và tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hệ thống, chuyển đổi kết nối dữ liệu hệ thống VMS theo đề nghị của các bộ, ngành, địa phương.

Bộ Ngoại giao kịp thời cung cấp thông tin chi tiết của tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ năm 2024 và 2025 theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường để các cơ quan có thẩm quyền trong nước xử lý theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 10/10/2025. Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cử các đoàn công tác tới các nước để thúc đẩy hợp tác khai thác với các nước láng giềng như: Malaysia, Indonesia...

Các cơ quan truyền thông tăng cường thông tin về chống khai thác IUU, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu. Các cơ quan thanh tra tổ chức các đoàn thanh tra xuống địa phương, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đề xuất xử lý nghiêm theo quy định.

Bộ Tài chính tiếp tục cân đối, cấp kinh phí thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, đánh giá tương đương MMPA của Hoa Kỳ, chuyển đổi nghề theo yêu cầu của các bộ, ngành, địa phương. Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục đánh giá chất lượng dịch vụ viễn thông, đảm bảo số lượng thuê bao dịch vụ VMS hoạt động ổn định, không xảy ra lỗi vệ tinh, duy trì kết nối hệ thống VMS cho tất cả các thiết bị trong thời gian cao điểm.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển bố trí nguồn lực để thực hiện quyết liệt, nghiêm túc các biện pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; báo cáo nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời kết quả thực hiện lên Chính phủ trước 17h thứ Hai hằng tuần; xử phạt hành chính tất cả hành vi khai thác IUU; phối hợp với Bộ Công an khẩn trương xử lý hình sự các vụ việc theo quy định của pháp luật, đảm bảo tính răn đe.

Thủ tướng tin tưởng và mong muốn việc chống khai thác IUU tuần sau sẽ tốt hơn tuần trước, tháng sau tốt hơn tháng trước và đến 15/11 sẽ chấm dứt tình trạng khai thác IUU./.

Hà Văn