Tiếp tục hoàn thiện bộ máy, biên chế, cơ cấu lại vị trí việc làm

Chiều 13/10, tại Hà Nội, ngay sau khi Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 thành công tốt đẹp, đã diễn ra buổi họp báo thông tin về kết quả Đại hội. 

Tại đây, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà chia sẻ về cuộc cách mạng tổ chức bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp - một trong những dấu ấn đặc biệt, mang tính bước ngoặt lịch sử trong nhiệm kỳ vừa qua.

Bộ trưởng nhấn mạnh, dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và đặc biệt là sự chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư, Đảng ủy Chính phủ đã triển khai đồng bộ, quyết liệt, toàn diện việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy trong hệ thống hành chính nhà nước. Trong đó có sắp xếp lại các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ cũng như là sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

“Đây không chỉ đơn thuần là việc sắp xếp để tinh gọn, mà thực sự là một cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy kể từ khi thành lập nước, có tính bước ngoặt và thời đại, không chỉ điều chỉnh và cấu trúc lại tổng thể tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị mà cả không gian phát triển của quốc gia, không gian thể chế, không gian kinh tế xã hội, cũng như thúc đẩy quản trị quốc gia, quản trị địa phương”, Bộ trưởng nói..

Cuộc cách mạng này cũng tạo ra mô hình phát triển mới mang tính chiến lược, tầm nhìn dài hạn cho đất nước, để đất nước cất cánh bước vào kỷ nguyên mới hùng cường, thịnh vượng, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc.

Sau hơn 3 tháng vận hành, hệ thống chính quyền địa phương hai cấp cơ bản hoạt động thông suốt, không gián đoạn, bước đầu thể hiện tính hiệu lực và bảo đảm liên thông, thống nhất.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn cho rằng, mô hình mới còn gặp không ít khó khăn bước đầu. Vì vậy, việc tập trung để nâng cao chất lượng, hiệu quả sau sắp xếp tổ chức bộ máy, nhất là vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp được Đại hội Đại biểu Đảng bộ Chính phủ coi là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng trong nhiệm kỳ tới.

Để hiện thực hóa mục tiêu tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, kiến tạo phát triển và phục vụ người dân tốt hơn, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đã nêu 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Trong đó, giải pháp quan trọng hàng đầu là tiếp tục phải hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách trên tất cả các lĩnh vực để khơi thông mọi nguồn lực cho sự phát triển toàn diện, bao trùm và hiệu quả nhất trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

"Cần tiếp tục hoàn thiện về cơ cấu bộ máy, biên chế, thực hiện Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ, công chức, tới đây là Luật Viên chức", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện các luật chuyên ngành có liên quan để tạo môi trường, hành lang pháp lý tốt nhất để bảo đảm được vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thuận lợi.

Thứ hai là yếu tố con người, tức đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức vận hành nền hành chính nhà nước, nhất là chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng nhấn mạnh "đây là yếu tố mang tính quyết định".

Vì vậy, cần tập trung quy hoạch và đồng thời có các biện pháp cụ thể để cơ cấu lại vị trí việc làm, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đáp ứng yêu cầu của nền hành chính nhà nước nói chung và chính quyền địa phương 2 cấp nói riêng.

Hiện nay, cơ quan chức năng đang tập trung, quyết liệt hoàn thiện việc phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đơn vị hành chính, phân loại đô thị làm cơ sở xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, đặc biệt là xác định vị trí việc làm để từ đó xác định số lượng biên chế cần thiết.

Theo Bộ trưởng, trước đây, việc này mới chỉ được hướng dẫn hành chính, tạm thời, nhưng sắp tới sẽ được thực hiện căn cơ, bảo đảm đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức vừa đủ về số lượng, vừa cao về chất lượng, có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp cũng như của nền hành chính nhà nước, hướng tới quản trị quốc gia và quản trị địa phương minh bạch, hiện đại, hiệu quả.

Vấn đề thứ ba, hơn lúc nào hết, theo Bộ trưởng, đó là phải tập trung cao vào việc thực hiện hiệu quả phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.

Vừa qua, Chính phủ đã ban hành 30 Nghị định và 66 Thông tư của các bộ, ngành để thực hiện nội dung này, với khối lượng nhiệm vụ rất lớn — gần 900 nhiệm vụ về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền và xấp xỉ 900 nhiệm vụ về phân định thẩm quyền cho chính quyền địa phương cấp tỉnh và đặc biệt là cấp xã.

Đến nay, sau khi rà soát, số lượng này không còn là 1.060 nhiệm vụ như trước, bởi khi không còn đơn vị hành chính cấp huyện, có những nhiệm vụ tự hết hiệu lực do cấp xã đã đảm nhận trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Qua rà soát cuối cùng để báo cáo cấp có thẩm quyền, còn gần 900 nhiệm vụ phân định thẩm quyền cho cấp xã.

Bộ trưởng lưu ý, cần tiếp tục rà soát một lần nữa để các địa phương triển khai thực hiện, bảo đảm nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Đồng thời, phải tiếp tục thực hiện việc phân cấp gắn với đánh giá tính khả thi.

Ứng dụng công nghệ AI giúp thực hiện công việc tốt hơn, giảm bớt biên chế

Giải pháp thứ tư, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, đó là cải cách nền hành chính mạnh mẽ. Cần cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính để phục vụ doanh nghiệp và người dân tốt hơn, hướng tới mục tiêu kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân.

Thời gian qua, công tác này đã được thực hiện rất quyết liệt, giảm được khoảng 30% thủ tục hành chính, tuy nhiên cần tiếp tục cắt giảm hơn nữa, làm sao đơn giản nhất có thể nhưng vẫn bảo đảm các nguyên tắc cơ bản của thủ tục hành chính, nhằm rút ngắn thời gian, giảm bớt khâu trung gian và nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Thứ năm, cần tập trung cho ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là một trong những vấn đề hết sức căn cốt, bởi vì một nền hành chính nhà nước hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả không thể thiếu sự quan tâm đến nội dung này. Mục tiêu là tạo ra những chuyển đổi số mạnh mẽ, đồng bộ, xây dựng xã hội số, công dân số, Chính phủ số và chính quyền số.

"Theo đó, ứng dụng công nghệ AI sẽ giúp thực hiện công việc tốt hơn và giảm bớt biên chế", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.

Cuối cùng, theo Bộ trưởng, cần tập trung đầu tư cho hạ tầng. Khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp, không còn cấp huyện, cần ưu tiên phát triển hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối, giúp đi lại thuận lợi hơn và tạo động lực cho phát triển. 

Bên cạnh đó, cần chú trọng hạ tầng số, hạ tầng văn hóa, xã hội, để bảo đảm các điều kiện cơ bản cho việc vận hành hiệu quả của chính quyền địa phương hai cấp.

Cùng với đó, cần tiếp tục quan tâm hoàn thiện trụ sở, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ người dân, doanh nghiệp cũng như phục vụ công vụ, nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Thu Giang