Tìm giải pháp hiệu quả để thực hiện mục tiêu Net Zero cho Tây Nam Bộ

Hành động cụ thể và kịp thời, thể hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Đồng bằng sông Cửu Long, vùng đất trù phú và là vựa lúa lớn nhất của Việt Nam, đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu. Đây là khu vực chịu tác động nặng nề nhất bởi nước biển dâng, xâm nhập mặn, sạt lở đất và những thay đổi cực đoan về thời tiết. Những thách thức này không chỉ đe dọa đến sinh kế của hàng triệu người dân mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển KTXH và an ninh lương thực của cả nước.

Triển khai chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&CN đã khẩn trương phối hợp với các cơ quan, tổ chức, nhà khoa học, chuyên gia xây dựng và triển khai Chương trình KH&CN cấp quốc gia KC.16/24-30 nhằm phục vụ mục tiêu Net Zero. Đây là hành động cụ thể và kịp thời, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu đã cam kết tại Hội nghị COP26.

Chương trình KH&CN Net Zero là nền tảng quan trọng để thúc đẩy các giải pháp đột phá như công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon, giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn. Đây không chỉ là cơ hội cải thiện chất lượng môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh học mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo việc làm trong ngành công nghệ xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hội thảo nhằm lan tỏa thông tin về chương trình KH&CN Net Zero tới cộng đồng doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và các nhà khoa học trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là cơ hội để cùng nhau thảo luận, tìm kiếm giải pháp thiết thực để thực hiện mục tiêu Net Zero tại khu vực này - vùng đất có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển KTXH của Việt Nam nhưng đang chịu tác động mạnh mẽ nhất từ biến đổi khí hậu.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN, dù mục tiêu đặt ra đầy thách thức nhưng với tinh thần trách nhiệm, sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng khoa học sẽ biến những thách thức này thành cơ hội. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ không chỉ là vùng tiên phong trong ứng phó với biến đổi khí hậu mà còn là vùng có nhiều đổi mới, giải pháp về phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo.

"Tôi kêu gọi tất cả các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, và nhà khoa học tiếp tục đồng hành, đề xuất các nhiệm vụ khoa học công nghệ phù hợp, cụ thể hóa lộ trình và nguồn lực để đưa các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn một cách nhanh chóng và hiệu quả", Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt bày tỏ.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Cần Thơ Dương Tấn Hiển cho biết: TP. Cần Thơ đã và đang triển khai thực hiện hiệu quả nhiều nhiệm vụ, giải pháp mang tính bước ngoặt với định hướng phát triển xanh, nền kinh tế xanh trong khu vực. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế tuần hoàn, phục hồi hệ sinh thái hướng đến phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0,… 

Tích cực phối hợp với các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long triển khai các chương trình, dự án ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ tài nguyên, môi trường trong vùng; đồng thời, tham gia các chương trình hợp tác, các công ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khi hậu thông qua hoạt động trao đổi, triển khai thực hiện các chương trình, các dự án do tổ chức quốc tế hỗ trợ. Qua đó, góp phần giúp TP. Cần Thơ nâng cao năng lực ứng phó biến đổi khi hậu, quản lý hiệu quả và bền vững tài nguyên nước.

Có cơ chế, chính sách hỗ trợ start up xanh

Theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Đánh giá, Thẩm định và Giám định công nghệ (Bộ KH&CN), mục tiêu cho Chương trình này nhằm cung cấp luận cứ, cơ sở khoa học và thực tiễn đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn, giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước liên quan với mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam.

Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các mô hình và giải pháp phát triển KTXH xanh, tuần hoàn, phát thải carbon thấp, phát triển nguồn nhân lực nhằm mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam; nghiên cứu, ứng dụng, giải mã, đổi mới và chuyển giao công nghệ, các giải pháp quản lý và kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến trong các ngành, lĩnh vực, phục vụ giảm phát thải khí nhà kính...

"Kết quả của Chương trình này nhằm tạo ra các giải pháp đột phá về các công nghệ mới trong các ngành, lĩnh vực; các cơ chế, chính sách, giải pháp quản lý, kỹ thuật; nâng cao nguồn lực phục vụ mục tiêu giảm phát thải, góp phần thực hiện mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Việt Nam", ông Nguyễn Hoàng Linh cho biết.

TS. Ngô Anh Tín, Giám đốc Sở KH&CN TP Cần Thơ chia sẻ, Cần Thơ hiện có trên 100 dự án và ý tưởng khởi nghiệp mỗi năm, trong đó có 30% là các dự án khởi nghiệp xanh, như dự án Cộng đồng doanh nghiệp thuận thiên Abavina, dự án Áo giáp hạt giống, dự án Hệ thống quản lý nước nuôi lươn iOT…

Trong thời gian tới, Cần Thơ sẽ hướng tới việc thiết lập nền tảng mở cho khởi nghiệp xanh, giúp kết nối các bên liên quan trong lĩnh vực KH&CN chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường. Nền tảng này cũng đồng thời kết nối với các tập đoàn với công nghệ xanh, hỗ trợ các nhà sáng lập huy động thêm nguồn vốn, nhằm hỗ trợ công nghệ môi trường, khí hậu giai đoạn đầu tại Cần Thơ có thể nhanh chóng phát triển.

TS. Ngô Anh Tín cho rằng, để doanh nghiệp khởi nghiệp lĩnh vực tăng trưởng xanh có thể thành công, rất cần sự hỗ trợ từ chính sách. Cần tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực kinh tế xanh, năng lượng xanh, xử lý rác thải môi trường.

Do đó, kiến nghị các cấp có cơ chế, chính sách hỗ trợ start up xanh như khung pháp lý, chính sách ưu đãi, tài trợ, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các start up xanh tại Việt Nam.

Lê Sơn