TOÀN CẢNH Quốc hội thảo luận về KT-XH và ngân sách nhà nước

(Chinhphu.vn) - Từ ngày 31/10 đến 2/11, Quốc hội thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước năm 2017; kế hoạch phát triển KT-XH, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2018 và kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2018 -2020.

02/11/2017 18:55

* Clip Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình phát biểu trước Quốc hội

* Clip Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu trước Quốc hội

* Toàn văn nội dung thảo luận sáng 2/11

* Clip Bộ trưởng Tài chính phát biểu giải trình

* Clip Bộ trưởng Y tế phát biểu giải trình

* Clip Bộ trưởng Công Thương phát biểu giải trình

* Clip Bộ trưởng NNPTNT phát biểu giải trình

* Toàn văn nội dung thảo luận chiều 1/11

* Toàn văn nội dung thảo luận sáng 1/11

* Toàn văn nội dung thảo luận sáng 31/10

* Toàn văn nội dung thảo luận chiều 31/10

* Clip Bộ trưởng KHĐT phát biểu giải trình

* Clip Bộ trưởng TNMT phát biểu giải trình

Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực của Chính phủ

Kết luận phiên thảo luận Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết: Trong 2,5 ngày thảo luận tại hội trường đã có 94 đại biểu Quốc hội phát biểu, có 27 đại biểu tham gia tranh luận về một số vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm. Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng và 6 thành viên khác của Chính phủ là Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế đã tham gia phát biểu giải trình thêm một số vấn đề có liên quan.

Do thời gian có hạn, còn 16 đại biểu đăng ký nhưng chưa được phát biểu, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị các đại biểu gửi ý kiến đã chuẩn bị về Ban thư ký của Quốc hội để tổng hợp.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, không khí thảo luận rất sôi nổi, thẳng thắn và mang tính xây dựng, nội dung ý kiến phong phú, đa dạng, khá sâu sắc và toàn diện.

Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao và thống nhất với nhiều nội dung trong các Báo cáo của Chính phủ và 2 Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội về các nội dung trên.

Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của Chính phủ, các ngành, các cấp trong việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước.

Quốc hội biểu dương tinh thần phấn đấu của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân đã khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức để hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước của năm 2017 theo Nghị quyết của Quốc hội, tạo tiền đề quan trọng cho các năm tiếp theo.

ĐBQH vui mừng với những kết quả nổi bật đã đạt được

Về các nội dung cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển khái quát như sau:

Về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH và dự toán ngân sách nhà nước năm 2017. Các ý kiến đại biểu cơ bản thống nhất với đánh giá của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KX-XH năm 2017, đồng thời bày tỏ sự vui mừng với những kết quả nổi bật đã đạt được.

Đó là, chính trị ổn định, tăng trưởng kinh tế ấn tượng, dự kiến cả 13 chỉ tiêu đều đạt và vượt kế hoạch. Nhiều lĩnh vực thế mạnh đã tăng trưởng khá và đóng góp vào sự phát triển chung như công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, xuất khẩu, chế biến, chế tạo. Giảm bội chi ngân sách nhà nước, kiểm soát được nợ công, lãi suất giảm, tỷ giá ổn định.

Bên cạnh đó, các chỉ tiêu về văn hóa xã hội đều đạt và vượt, cho thấy chính sách cho người có công được chú trọng, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, độc lập chủ quyền quốc gia được bảo vệ, công tác đối ngoại chủ động và hiệu quả.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù tăng trưởng kinh tế đạt 6,7%, song cần đánh giá thêm về hiệu quả, tính bền vững và chất lượng tăng trưởng. Tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào vốn và phụ thuộc vào khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Năng suất lao động chưa được cải thiện rõ nét, sự tăng trưởng chưa bền vững còn thể hiện ở vấn đề ô nhiễm môi trường, việc xử lý chất thải, rác thải, còn nhiều khó khăn, thách thức trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế.

Một số ý kiến cho rằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô còn nhiều vấn đề đặt ra, chỉ số giá tiêu dùng, lĩnh vực xuất nhập khẩu, lao động việc làm, thị trường tài chính, thị trường bất động sản, vấn đề giải quyết nợ xấu có khởi sắc nhưng còn nhiều khó khăn là vấn đề cần phải tập trung giải quyết. Nợ công vẫn đang tăng nhanh là nguy cơ tạo ra sự bất ổn kinh tế vĩ mô.

Có ý kiến cho rằng việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo chiều sâu đạt được kết quả bước đầu, song chưa chuyển biến rõ ràng. Cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước thực hiện còn chậm. Việc cổ phần hóa, thoái vốn khó đạt kế hoạch đề ra, còn tồn tại, hạn chế. Việc xử lý khắc phục 12 dự án thua lỗ còn khó khăn, có thể phát sinh thêm các dự án thua lỗ mới.

Công tác quản lý đầu tư trực tiếp nước ngoài còn có vấn đề như chính sách thu hút đầu tư chưa công bằng giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước. Tình trạng kê giá, chuyển giá, lỗ diễn ra ở một số doanh nghiệp FDI, nhưng chưa được xử lý nghiêm. Việc tạo động lực phát triển cho doanh nghiệp trong nước để đủ sức cạnh tranh còn nhiều hạn chế.

Nhiều ý kiến đại biểu lo lắng về tình trạng lãng phí vẫn lớn, những biểu hiện tiêu cực, suy thoái đạo đức đang gây nhiều bức xúc trong xã hội. Nhiều đại biểu cho rằng công tác dự báo, kiểm soát, phòng, chống thiên tai chưa tốt. Do vậy, cần có giải pháp tích cực phòng, chống thiên tai, nhất là liên quan đến công tác bảo vệ rừng, quy hoạch, bố trí dân cư ra khỏi những khu vực nguy hiểm.

Có ý kiến cho rằng vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết như việc phòng, chống dịch bệnh chưa tốt, tình trạng quá tải bệnh viện, chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh chưa cao, giáo dục đại học và dạy nghề còn nhiều hạn chế. Vấn đề lao động và việc làm của người lao động ở cả thành thị và nông thôn còn nhiều bất cập. Chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội còn nhiều vấn đề phải được giải quyết. Công tác xóa đói, giảm nghèo chưa bền vững cũng là những vấn đề được các đại biểu phân tích làm rõ.

Các đại biểu Quốc hội rất quan tâm đến cải cách hành chính, cải cách bộ máy, cải cách tư pháp, công tác thanh tra, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, quốc phòng và an ninh, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Các đại biểu đề nghị phải nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Chính phủ và chính quyền các cấp, tinh gọn bộ máy và phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, tăng cường phân cấp cho địa phương. Một số ý kiến cho rằng vấn đề an toàn giao thông, thực phẩm bẩn, thuốc không an toàn, tình trạng buôn lậu, hàng giả vẫn tràn lan, tình trạng phá rừng rất nghiêm trọng. Để xảy ra tình trạng trên có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chủ quan. Vì vậy, cần xác định rõ trách nhiệm của lực lượng chức năng, đồng thời cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan dân cử, Mặt trận và các đoàn thể, các tầng lớp nhân dân.

Dự toán NSNN năm 2017 là tích cực

Về thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2017. Nhiều ý kiến cho rằng việc thực hiện dự toán ngân sách nhà nước 2017 là tích cực, có nhiều chuyển biến, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước.

Về thu ngân sách nhà nước có ý kiến đại biểu cho rằng tăng thu ngân sách nhà nước 2,5% so với dự toán chủ yếu là tăng thu của ngân sách địa phương. Trong khi thu ngân sách trung ương ước khó đạt dự toán. Một số khoản thu không đạt dự toán như thu từ thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thu từ hoạt động sản xuất nhập khẩu.

Đặc biệt thu từ 3 khu vực kinh tế, doanh nghiệp nhà nước, vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp ngoài quốc doanh có thể đều không đạt dự toán. Thu từ nội tại nền kinh tế chưa bền vững và thiếu tính ổn định. Việc quản lý thuế, xử lý nợ đọng thuế tuy đã được triển khai quyết liệt nhưng số thuế nợ đọng còn lớn, tình trạng gian lận trốn thuế còn phức tạp.

Về chi ngân sách nhà nước nhiều ý kiến cho rằng chi ngân sách nhà nước năm 2017 đã bám sát nghị quyết Quốc hội, cơ bản đảm bảo nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng việc phân bổ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản còn rất chậm, hiệu quả đầu tư chưa cao, còn nhiều lãng phí. Một khoản chi về an sinh xã hội thực hiện chậm. Nhiều ý kiến cho rằng kỷ luật tài chính còn lỏng lẻo. Việc thực hiện cơ chế khoán kinh phí ở một số lĩnh vực chưa tích cực. Việc thực hiện tăng thu, tiết kiệm chi, ưu tiên vốn cho đầu tư phát triển còn hạn chế.

Về bội chi và nợ công nhiều ý kiến đại biểu cho rằng nợ công giữ được mức trong giới hạn cho phép, bội chi ngân sách đạt 3,42% GDP. Tuy nhiên, nợ công tăng nhanh, an toàn nợ công chưa cao, cần tiếp tục tăng cường kiểm soát nợ công, nhất là các khoản vay ODA của nước ngoài có khả năng vượt kế hoạch trung hạn và vượt dự toán ngân sách nhà nước năm 2017.

Về các giải pháp thực hiện trong các tháng cuối năm 2017 nhiều ý kiến đại biểu thống nhất về giải pháp nhiệm vụ cụ thể để thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH ngân sách nhà nước những tháng còn lại của 2017 như báo cáo Chính phủ, đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện tốt hơn chính sách an sinh xã hội, chính sách cho người có công, khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của thiên tai bão lũ trong thời gian vừa qua, phòng, chống dịch bệnh, giữ trật tự an toàn xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Quyết tâm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu 2018

Về kế hoạch phát triển KT-XH, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2018, kế hoạch tài chính ngân sách nhà nước 3 năm quốc gia 2018 – 2020, nhiều ý kiến thống nhất 2018 là năm bản lề cho kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2016 - 2020 nên có ý nghĩa rất quan trọng.

Nhiều ý kiến đại biểu cơ bản thống nhất với mục tiêu tổng quát các mục tiêu nhiệm vụ cụ thể về kế hoạch phát triển KT-XH năm 2018 như báo cáo của Chính phủ. Có ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát làm rõ các yếu tố chất lượng tăng trưởng, tập trung bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy mạnh hơn nữa việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiếp tục rà soát và cắt giảm các thủ tục hành chính, điều kiện hạn chế kinh doanh không cần thiết, có giải pháp để tăng hiệu quả đầu tư.

Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ tăng cường quản lý tài nguyên bảo vệ môi trường, chú trọng đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp theo hướng nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh, ứng phó tốt với biến đổi khí hậu, gắn với thị trường, tập trung kêu gọi đầu tư vào nông nghiệp tạo điều kiện hạ lãi suất vốn vay, tăng cường đào tạo nghề cho nông dân, chú ý tới các địa phương đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi hạn hán, lũ lụt, biến đổi khí hậu, xâm ngập mặn. Tăng cường thanh tra an toàn vệ sinh thực phẩm, xử lý nghiêm các trường hợp làm hàng giả, hàng kém chất lượng ảnh hưởng đến sức khỏe, quyền lợi của người tiêu dùng.

Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ cần tiếp tục chú trọng đến lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, dân số, quan tâm thực hiện các chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo ở nhiều vùng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, Tây Bắc, Tây Nam Bộ. Giữ trật tự an toàn xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Có ý kiến đề nghị quan tâm đến củng cố chính quyền cấp cơ sở, chú ý đào tạo đội ngũ cán bộ dân tộc ít người.

Nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ tập trung đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế một cách đồng bộ, toàn diện, bền vững, chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế sang chiều sâu gắn với chất lượng tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải cách đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính tạo môi trường đầu tư thông thoáng cho doanh nghiệp. Cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ nghiên cứu xem xét điều chỉnh giờ làm việc của các cơ quan nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập cho phù hợp và khoa học.

Có ý kiến đề nghị cần có các giải pháp tích cực tiếp cận các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong phát triển kinh tế - xã hội.

Có ý kiến cho rằng các giải pháp thực hiện mục tiêu năm 2018 cần cụ thể hơn và mang tính khả thi cao hơn.

Có ý kiến đề nghị cần tăng cường công tác giáo dục pháp luật, pháp luật phải được thượng tôn, các vi phạm pháp luật phải được xử lý nghiêm minh.

Về dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương năm 2018 và kế hoạch tài chính ngân sách nhà nước 3 năm quốc gia 2018 - 2020, nhiều ý kiến đại biểu thống nhất với dự toán thu chi và bội chi ngân sách nhà nước năm 2018 và nhấn mạnh nhiệm vụ trọng tâm về tài chính, ngân sách nhà nước năm 2018 và 3 năm 2018-2020 là phải tăng cường kỷ luật tài chính, ngân sách ở tất cả các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị; xử lý nghiêm các sai phạm trong quản lý, sử dụng ngân sách; tiếp tục cơ cấu lại ngân sách nhà nước và nợ công theo hướng an toàn, bền vững; tăng cường quản lý, sử dụng, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực ngân sách nhà nước gắn với huy động tối đa các nguồn lực nước ngoài để thúc đẩy phát triển KT-XH.

Có ý kiến đề nghị rà soát lại chính sách thu cho hợp lý, đảm bảo bình đẳng, tính trung lập của chính sách thuế; cần cơ cấu lại các khoản thu ngân sách nhà nước; đảm bảo ổn định thuế suất; đơn giản hóa thủ tục hành chính trong thu ngân sách nhà nước; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu.

Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ cần cơ cấu lại các khoản chi ngân sách nhà nước, đảm bảo chi thường xuyên, tập trung nguồn để bố trí tăng chi đầu tư, phát triển hợp lý, tăng chi trả nợ trực tiếp của ngân sách nhà nước. Có ý kiến cho rằng phân bổ ngân sách còn bình quân, dàn đều, cần đầu tư cho các trọng điểm kinh tế để tạo động lực phát triển. Có ý kiến đề nghị bố trí thêm dự toán chi cho các tỉnh Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ còn nhiều khó khăn.

Nhiều đại biểu đề nghị đảm bảo chi ngân sách nhà nước cho một số lĩnh vực như y tế, giáo dục, đảm bảo an sinh xã hội, chính sách cho người có công; tăng kinh phí cho việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ; tăng chi cho công tác bảo vệ môi trường và phát triển rừng.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ có các biện pháp tăng thu, tiết kiệm chi, giảm bội chi, tăng cường quản lý nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, đảm bảo an toàn nợ công.

Ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội đã được Tổng Thư ký Quốc hội ghi âm và ghi chép đầy đủ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiêm túc tiếp thu và giải trình, đồng thời chỉ đạo Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội và các cơ quan liên quan của Chính phủ hoàn chỉnh các dự thảo nghị quyết trình Quốc hội thông qua.

Quốc hội tin tưởng rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng, giám sát của Quốc hội, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, chúng ta sẽ hoàn thành thắng lợi các kế hoạch về KT-XH và ngân sách nhà nước năm 2018.

* Sáng 2/11, đại biểu Trần Anh Tuấn (TPHCM), Bùi Văn Xuyền (Thái Bình); Nguyễn Lân Hiếu (An Giang); Nguyễn Thái Học (Phú Yên); Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng); Đinh Duy Vượt (Gia Lai); Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông); Trần Thị Hằng (Bắc Ninh); Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long); Dương Minh Ánh (Hà Nội); Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình); Nguyễn Anh Trí (Hà Nội); Dương Trung Quốc (Đồng Nai); Trương Trọng Nghĩa (TPHCM); Triệu Tài Vinh (Hà Giang)... tham luận về các nội dung liên quan đến cơ cấu kinh tế; các chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội 2018; chấn chỉnh các dự án BT, BOT, đảm bảo công khai, minh bạch, bảo đảm hài hòa lợi ích nhà đầu tư, nhà nước và người dân; tái cơ cấu nông nghiệp và nông thôn mới; khám chữa bệnh BHYT; nâng cao hiệu quả xây dựng, ban hành và thực thi pháp luật; nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm; phát triển công nghiệp văn hóa, quản lý lễ hội, phát triển du lịch; quy hoạch lại các đơn vị nghệ thuật, bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống, chăm lo cho đời sống nghệ sĩ các đơn vị nghệ thuật truyền thống; chấn chỉnh tình trạng phí chồng phí, lạm thu trong trường học, tình trạng lạm thu ở các cấp cơ sở; giải pháp ngăn chặn tình trạng suy thoái văn hóa, mất lòng tin của người dân vào chính quyền; phát huy dân chủ, củng cố niềm tin, phát huy tổng thể nguồn lực nội tại để phát triển bền vững; tiêu chí phân bổ ngân sách; phân cấp đầu tư; giải pháp bảo tồn, duy trì, phát huy bản sắc dân tộc thiểu số,...

Tiếp tục điều tra vụ phân bón giả Thuận Phong

Trong phiên thảo luận sáng 2/11, trước khi Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình báo cáo Quốc hội việc liên quan đến vụ phân bón giả Thuận Phong để Quốc hội rõ thêm.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cho biết, tại phiên họp Quốc hội vào tháng 5, ông đã trả lời chất vấn trước Quốc hội về vấn đề này.

Theo Phó Thủ tướng, vụ án này 6 bộ, ngành Trung ương đã thống nhất trả lời văn bản của Bộ Công an về kết quả giám định chất chính trong thành phần phân bón này. Có lúc tranh luận với nhau chất chính và thành phần chính, cuối cùng thống nhất thành phần chính là chất chính dưới 70%, nên chưa đạt, theo quy định của pháp luật là giả.

Thứ hai, việc sử dụng kết quả trả lời của các bộ ngành do cơ quan tư pháp, nếu cần thì cơ quan tư pháp trưng cầu giám định và VKSNDTC đã yêu cầu VKSND tỉnh Đồng Nai hủy quyết định phê chuẩn quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra Công an tỉnh Đồng Nai.

Cơ quan điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã hủy quyết định không khởi tố vụ án hình sự để điều tra theo quy định của pháp luật, như vậy vụ án đang tiếp tục điều tra.

Việc có tội hay không có tội phải thông qua công tác điều tra, truy tố và Tòa án quyết định theo thẩm quyền.

Quá trình này, Ủy ban Tư pháp Quốc hội, Mặt trận, đoàn thể có thể giám sát, nên vấn đề cuối cùng trách nhiệm hiện nay thuộc về các cơ quan tư pháp.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đề nghị chờ kết quả điều tra và có sự giám sát của Ủy ban Tư pháp Quốc hội, không nên tranh luận tiếp trên diễn đàn về vấn đề này.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Phát biểu giải trình trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, tại phiên họp ở tổ và thảo luận ở hội trường, nhiều đại biểu Quốc hội đã phát biểu rất nhiều ý kiến sâu sắc, rất cần sự tiếp thu của Chính phủ và các thành viên của Chính phủ, những nội dung này đã được các thành viên Chính và hôm nay đặc biệt Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã có ý kiến giải trình một số nội dung cụ thể. Theo đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng báo cáo sâu hơn về 2 nội dung: Tăng trưởng kinh tế và phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu .

Kiên định mục tiêu tăng trưởng

Về tăng trưởng kinh tế, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2017 được Quốc hội thông qua là 6,7%. Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ năm 2017, bên cạnh rất nhiều những cơ hội, thuận lợi thì không ít khó khăn, đặc biệt là tình hình thiên tai xảy ra liên tiếp, diễn biến rất phức tạp.

Tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là phải tập trung để cải thiện môi trường đầu tư, môi trường kinh doanh nhằm huy động tối đa các nguồn lực cả bên trong và bên ngoài cho đầu tư phát triển.

Đồng thời Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân để tháo gỡ những khó khăn trong đầu tư, trong sản xuất kinh doanh nhằm thúc đẩy tăng trưởng.

Từ kết quả đó, theo đánh giá của diễn đàn kinh tế thế giới thì năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2017, 2018 của Việt Nam đã tăng được 5 bậc, tức là xếp hàng 55/137 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Thứ hai, ngân hàng thế giới WB vừa công bố xếp hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam, năm 2018 dự kiến sẽ tăng 14 bậc, tức là lên 68/190 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hãng đánh giá quốc tế Madi cũng nâng mức tín nhiệm của ngân hàng Việt Nam lên mức tích cực, đây là những tín hiệu rất mừng của môi trường đầu tư kinh doanh cũng như môi trường phát triển của Việt Nam.

Đảm bảo tăng trưởng để ổn định kinh tế vĩ mô

Mặc dù nhiều yếu tố ảnh hưởng rất bất lợi cho tăng trưởng kinh tế như sản lượng khai khoáng giảm rất mạnh, 9 tháng ngành khai khoáng giảm 8,1%. Riêng dầu khí giảm 10,7%, so với năm 2016 năm 2017 dự kiến chỉ có 13,28 triệu tấn dầu và như vậy giảm 2 triệu tấn so với năm 2016 và giảm 3 triệu tấn so với năm 2017. Tính theo giá so sánh GDP của năm 2010 trong cách tính GDP, mỗi triệu tấn dầu đóng góp 0,25% cho GDP và như vậy năm nay so với năm trước thì riêng khai khoáng và dầu khí đã giảm 0,5% GDP và nếu so với năm 2016 thì giảm 0,75% GDP.

Trước tình hình kinh tế quý I đạt rất thấp nhưng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã kiên định mục tiêu 6,7%. Có thể nói, lúc đó nhiều ý kiến bên ngoài, thậm chí các chuyên gia cho rằng không chạy theo mục tiêu tăng trưởng mà nâng cao chất lượng tăng trưởng. Cách diễn đạt như vậy, cũng hoàn toàn đúng.

Nhưng ở đây tại sao phải tăng trưởng 6,7% đạt mục tiêu? Phó Thủ tướng nêu câu hỏi và nhấn mạnh: Phải đảm bảo tăng trưởng như vậy để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Vì nếu không tăng trưởng đạt 6,7% thì tất cả các bài tính về kinh tế vĩ mô của chúng ta năm 2017 phải tính lại hết.

Do đó, từ cân đối đạt tăng trưởng như vậy sẽ góp phần đảm bảo an toàn nợ công, 5 triệu tỷ và chúng ta tính mức nợ công khoảng 65% thì mức nợ công sẽ đảm bảo.

Tăng trưởng sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn, thu ngân sách tăng hơn, đảm bảo các mục tiêu chi và đầu tư xây dựng, từ đó góp phần để từng bước giảm bội chi, đời sống người dân sẽ được cải thiện, tức là kinh tế phát triển chúng ta thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển xã hội và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Mặt khác, tăng trưởng cao hơn thì nước ta mới rút ngắn được khoảng cách với các nước trong khu vực, thế giới. Đây là yêu cầu chúng ta phải khắc phục tụt hậu so với các nước trong khu vực.

Tăng trưởng cao, đồng đều ở 3 khu vực

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng các kịch bản cụ thể cho từng quý, đối với từng ngành, từng lĩnh vực, từng sản phẩm, đặc biệt rà soát cụ thể đối với 31 sản phẩm chủ lực, những sản phẩm này tạo ra giá trị khoảng hơn 1 tỷ USD cho xuất khẩu, cho phát triển kinh tế.

Đồng thời yêu cầu các bộ quản lý ngành kinh tế, ở trong này có Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch... những bộ có liên quan đến kinh tế thì tập trung để tháo gỡ khó khăn, phát triển sản xuất, kinh doanh như lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ du lịch để đầu tư xây dựng... và nhờ những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước thì tăng trưởng kinh tế đã đạt được kết quả rất tích cực, 9 tháng đầu năm đạt 6,41%, ước cả năm sẽ đạt 6,7%.

Trong đó khẳng định rõ đạt kết quả này nhờ tăng trưởng cao và khá đồng đều ở cả 3 khu vực, khu vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và khu vực dịch vụ.

Khu vực nông nghiệp 9 tháng tăng 2,78%, tức là gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ năm 2016, riêng thủy sản tăng 5,42% và xuất khẩu ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản, ước cả năm đạt 35 tỷ đô la Mỹ, cao hơn năm trước xấp xỉ 3 tỷ đô la Mỹ.

Khu vực công nghiệp và xây dựng 9 tháng tăng 7,17%, trong đó ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng rất mạnh 12,77% và trong tháng 10 này chỉ số sản xuất công nghiệp tăng mạnh hơn rất nhiều tăng 17%, tính chung 10 tháng chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,7%, cao hơn nhiều so với tăng trưởng cùng kỳ năm 2016 chỉ đạt 7,3% và tăng mạnh ở hầu hết các sản phẩm chủ yếu.

Khu vực dịch vụ 9 tháng tăng 7,25% và là mức tăng trưởng cao hơn nhiều so với cùng kỳ 2016, tổng mức bán lẻ hàng hóa tiêu dùng 10 tháng đã tăng 10,7%, cùng kỳ chỉ tăng 9,3%. Kinh tế du lịch tăng mạnh, 10 tháng khách quốc tế đạt trên 10 triệu (10,4 triệu lượt khách), tức là đã bằng năm ngoái rồi. Xuất khẩu tăng mạnh, 10 tháng đạt 173 tỷ USD, tức là gần bằng tổng xuất khẩu năm 2016. Từ đó, góp phần giảm nhập siêu, đến thời điểm này đã xuất siêu được 1,23 tỷ USD, không nhập siêu.

Trong xuất khẩu có nhiều sản phẩm rất mừng, đó là rau quả tăng đến 42,7%, các thiết bị sản xuất máy tính tăng 38,8%, các máy móc, thiết bị, phụ tùng... của các ngành công nghiệp chế biến tăng 28% và có rất nhiều sản phẩm mới được tạo ra. Do đó, tạo ra sự tăng trưởng của nền kinh tế. Cùng với đó, tổng đầu tư xã hội cũng tăng hơn so với cùng kỳ và đạt 33,9% GDP gần 34%.

Như vậy, kết quả tăng trưởng đạt được không phải chỉ phụ thuộc vào một số ngành, lĩnh vực, chẳng hạn như phụ thuộc vào Samsung hay phụ thuộc vào một vài sản phẩm thép... mà nó tăng trưởng đồng đều ở tất cả các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm của nền kinh tế cả 3 khu vực và có đóng góp của các sản phẩm, đặc biệt là ngành khai khoáng giảm mạnh như vậy mà chúng ta vẫn đạt được tăng trưởng.

Lần đầu tiên nền kinh tế của chúng ta tăng trưởng không phụ thuộc vào sự tăng trưởng của ngành khai khoáng. Điều đó nói lên chúng ta vừa tăng trưởng tích cực nhưng đồng thời chất lượng tái cơ cấu nền kinh tế chúng ta đã đạt được những kết quả ban đầu rất quan trọng.

Tăng trưởng cao, nhưng chúng ta chưa hài lòng

Tuy nhiên, báo cáo Quốc hội, tăng trưởng kinh tế đạt cao song chất lượng tăng trưởng thì rất nhiều đại biểu Quốc hội nói chung chúng ta chưa hài lòng, tức là chất lượng tăng trưởng còn thấp, thể hiện ở hiệu quả đầu tư chưa cao đặc biệt là hệ số ICOR.

Việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, dịch vụ vẫn còn ít, công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm, đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ cho ngành ôtô, cho lĩnh vực điện tử, công nghiệp, hiện nay chỉ có ngành xây dựng là phát triển công nghiệp hỗ trợ được nhiều nhất như vật liệu xây dựng, gạch ngói, sắt thép...

Bên cạnh đó, giá trị gia tăng ở nhiều ngành, nhiều lĩnh vực còn thấp. Việc cơ cấu lại nền kinh tế gắn với việc lựa chọn mô hình tăng trưởng phù hợp còn chậm và lúng túng, khá nhiều ở những ngành, những lĩnh vực, địa phương.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, của Trung ương và đặc biệt thực hiện Nghị quyết Trung ương V của Ban Chấp hành Trung ương, cũng như tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và của cử trị, Chính phủ đã, đang và sẽ tiếp tục chỉ đạo để tập trung tái cấu trúc nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng hợp lý ở các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm.

Đặc biệt là tái cơ cấu nền nông nghiệp phát triển kinh tế nông thôn gắn với việc xây dựng nông thôn mới mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII đã đề ra, trong đó phải tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ.

Trước hết, phải tiếp tục hoàn thiện thể chế liên quan đến các lĩnh vực tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh tốt hơn như Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Đất đai và các luật liên quan đến thuế, phí, ngân sách...

Thứ hai, rà soát điều chỉnh, bổ sung các chiến lược, các quy hoạch ngành, lĩnh vực, sản phẩm. Ở đây yêu cầu quy hoạch không giới hạn địa giới hành chính mà có liên kết vùng, tổng hợp vùng, để thể hiện sự liên kết, sự hợp tác, sự phân công vùng.

Theo đó, cần gắn quy hoạch với tái cấu trúc lại các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm và phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, từng địa phương. Gắn quy hoạch với ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Gắn quy hoạch với thị trường, lấy thị trường để quy hoạch những sản phẩm mềm, những sản phẩm mà chúng ta xuất khẩu. Lấy thị trường thế giới, thị trường quốc tế làm mục tiêu, nhưng coi trọng thị trường nội địa. Lấy thị trường thế giới để chúng ta cạnh tranh vì hiện nay chúng ta mở cửa, cạnh tranh ngay trong thị trường nội địa của chúng ta. Trong đó, một mặt vừa mở rộng thị trường quốc tế, giữ vững thị trường truyền thống.

Đồng thời, chúng ta phải tổ chức lại thị trường nội địa, trong đó chú ý thị trường bán lẻ. Xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch, nhằm xác định lộ trình, cơ cấu vốn đầu tư một cách khoa học, phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Xác định những dự án ưu tiên, tổ chức lại để sản xuất theo hướng phát triển mạnh những doanh nghiệp, đây là quan điểm của Chính phủ, của Thủ tướng, phải lấy doanh nghiệp làm động lực cho sự phát triển KT-XH vì doanh nghiệp sẽ tạo ra tăng trưởng, tạo việc làm và nộp ngân sách. Cùng với đó thì sự tham gia của người dân với tư cách là những người quyết định thành công của sự sản xuất, hưởng lợi trong quá trình phân phối.

Triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp phòng ngừa, ứng phó thiên tai

Về phòng, chống thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu, Phó Thủ tướng cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng và tác động rất nặng nề bởi thiên tai và biến đổi khí hậu, đặc biệt là bão lũ, hạn hán, xâm nhập mặn. Trung bình hàng năm thiên tai đã làm chết và mất tích trên 300 người và thiệt hại về kinh tế khoảng xấp xỉ 1% GDP.

Tính từ đầu năm đến nay chúng ta thiệt hại khoảng 36.000 tỷ đồng Việt Nam và làm chết 245 người. Nếu nền kinh tế chúng ta khoảng 5 triệu tỷ thì hiện nay chúng ta khoảng độ trên 0,7% GDP.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn dân trong công tác phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.

Đã triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp từ chủ động phòng ngừa, ứng phó để khắc phục hậu quả, để khôi phục hệ thống hạ tầng, không phục sản xuất và ổn định đời sống của người dân sau thiên tai. Từ đó, giảm thiểu đến mức thấp nhất về tính mạng và tài sản của người dân, những thiệt hại của nhà nước. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức nhiều hội nghị về phòng, chống thiên tai.

Đặc biệt, lần đầu tiên Chính phủ đã tổ chức một hội nghị rất lớn gồm nhiều vị chuyên gia, nhà khoa học, vị khách quốc tế và lãnh đạo đầy đủ của các địa phương về phát triển bền vững ĐBSCL để đưa ra các quan điểm, các mục tiêu, các giải pháp để ứng phó với thiên tai biến đổi khí hậu mà có tầm nhìn dài hạn, tầm nhìn đến năm 2050 và có thể định hướng xa hơn đến năm 2100 theo kịch bản biến đổi khí hậu.

Thiệt hại do thiên tai gây ra vẫn còn rất lớn

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được về phòng, chống thiên tai, đặc biệt là việc ứng phó với các cơn bão mạnh trong thời gian gần đây thì cơn bão số 10 thiệt hại về người là rất ít. Chúng ta thấy cơn bão số 10 tâm bão đổ bộ vào Hà Tĩnh nhưng vì chúng ta đảm bảo các yêu cầu ứng phó rất kịp thời chủ động nên thiệt hại rất nhẹ.

Nhưng thiệt hại do thiên tai gây ra về người và tài sản còn rất lớn trong thời gian gần đây, đặc biệt là mưa lũ gây ra thiệt hại rất nặng nề ở khu vực các tỉnh miền núi Bắc Trung Bộ và Bắc Bộ trong thời gian vừa qua.

Về nguyên nhân, Phó Thủ tướng cho rằng, thứ nhất, là do chất lượng công tác dự báo, cảnh báo. Dự báo, cảnh báo có thể nói rất tốt, kịp thời đối với những cơn bão mạnh trong thời gian vừa qua. Nhưng dự báo lũ ống, lũ quét và các khu vực sạt lở đất do mưa lũ tại khu vực miền núi còn rất bị động và rất hạn chế. Đây là nguyên nhân chính mà chúng ta không thể chủ động ứng phó được với những thiệt hại khi thiên tai ở những khu vực này xảy ra.

Thứ hai, nguồn lực cho công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu còn rất hạn chế.

Thứ ba, tình trạng vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng rất nghiêm trọng, tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều, phòng, chống thiên tai còn nhiều, chậm được khắc phục. Nổi cộm là việc khai thác cát trái phép, lấn chiếm lòng sông, bờ sông, kênh rạch gây sạt lở đê, kè, cống,...

Bên cạnh đó, việc sắp xếp bố trí dân cư vào các vùng an toàn chậm được thực hiện và còn lúng túng bị động, việc này rất rõ.

Hiện nay, Chính phủ đang tập trung để hoàn thiện chiến lược quốc gia về phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, trong đó lấy phòng ngừa là chính. Cần phải tập trung để lồng ghép việc phòng, chống thiên tai trong xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, phát triển KT-XH của mỗi địa phương.

Đồng thời, nâng cao năng lực ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu, thực hiện tốt chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh. Quy hoạch và phân bổ lại dân cư, từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch bao gồm lộ trình thực hiện, thứ hai là cân đối các nguồn lực để thực hiện.

Phát triển bền vững ĐBSCL

Hiện nay thực hiện các việc này tốn nguồn lực rất lớn mà chúng ta không cân đối nguồn lực, không có lộ trình trung và dài hạn thì chúng ta không thể thực hiện được việc này. Tập trung vào khu vực miền núi, các tỉnh vùng núi ở Trung bộ, Bắc bộ và khu vực ĐBSCL. Phải tập trung bảo vệ nguồn nước, đặc biệt khu vực ĐBSCL bảo vệ nguồn nước ngọt. Bảo vệ lòng sông, bờ biển, bảo vệ rừng, đặc biệt là rừng phòng hộ và rừng phòng hộ đầu nguồn, bảo vệ đê điều, hồ đập,...

Hết sức chú ý để xây dựng, phát triển bền vững ĐBSCL, đây là khu vực sẽ chịu thiệt hại nặng nề nhất do tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Vừa rồi Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức hội nghị ở trong khu vực này, trong đó tập trung để đánh giá tác động đến ĐBSCL từ bên ngoài và từ bên trong. Bên ngoài là những yếu tố của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, vấn đề khai thác thủy lợi ở thượng nguồn sông Mê Kông, yếu tố thiên tai. Bên trong là những yếu tố tác động của chính con người khi đầu tư phát triển KT-XH, đầu tư xây dựng,... cũng tác động rất lớn đến khu vực này.

Vấn đề thứ hai là xây dựng các dự án, một là phải ứng phó, ví dụ nước biển làm bờ biển bị xói mòn chúng ta ứng phó bằng các giải pháp cứng và mềm để chống xói lở bờ biển. Hai là ứng phó với việc thiếu nguồn nước ngọt, phải xây dựng các công trình để ứng phó.

Các giải pháp thích nghi, ở đây tập trung chủ yếu là phải cấu trúc lại nền kinh tế của khu vực ĐBSCL. Vấn đề này đã được Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ có nghị quyết rất quan trọng, trong đó lựa chọn mô hình tăng trưởng phù hợp, từ đó lập các quy hoạch, huy động các nguồn lực để đầu tư pháp triển. Trong đó xem xét việc thành lập quỹ phát triển bền vững ĐBSCL.

Còn nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị các đồng chí Bộ trưởng tiếp thu, nghiên cứu để trả lời tại phiên chất vấn hoặc có văn bản trả lời với đại biểu và cử tri.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương để tập trung chỉ đạo, điều hành, thực hiện những ý kiến các vị đại biểu Quốc hội và cử tri yêu cầu, để phát huy mặt tích cực, khắc phục những tồn tại, hạn chế, yếu kém để hoàn thành nhiệm vụ được Trung ương và Quốc hội giao.

Đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên)

Nâng cao kỷ luật kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm

Trong phần tồn tại, hạn chế, báo cáo của Chính phủ đánh giá kỷ luật, kỷ cương hành chính chưa nghiêm, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) cho rằng, đây là nhận định thẳng thắn của Chính phủ; đồng thời chỉ rõ, kỷ luật hành chính chưa nghiêm thể hiện ở nhiều lĩnh vực, từ công tác cán bộ, tài chính, ngân sách đến tài nguyên, môi trường... và diễn ra ở mọi cấp, mọi ngành.

Theo ông, đây là “nguyên nhân của nguyên nhân” làm nền hành chính của chúng ta trì trệ và kém hiệu quả. Muốn có một nền hành chính trong sạch, vững mạnh thì kỷ luật, kỷ cương hành chính phải nghiêm, Chính phủ phải có biện pháp, giải pháp quyết liệt, để khi năm 2018 báo cáo về nội dung này, cử tri mong muốn Chính phủ sẽ báo cáo rằng kỷ luật, kỷ cương đã nghiêm.

Bên cạnh đó, trong Nghị quyết của Quốc hội cần nhấn mạnh và giao nhiệm vụ này cho Chính phủ thực hiện và tăng cường công tác giám sát của Quốc hội, vì đây là hạn chế kéo dài, chậm được khắc phục.

Theo đại biểu, trong điều kiện nước ta còn nghèo, đời sống người dân còn nhiều khó khăn thì Chính phủ phải quan tâm nhiều đến giải pháp phát triển kinh tế, tăng thu ngân sách là nhiệm vụ quan trọng và cần được ưu tiên. Nhưng bên cạnh phát triển kinh tế, theo đại biểu, phải giảm chi thường xuyên, thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong bộ máy Nhà nước, trong đội ngũ cán bộ.

Trong thời gian qua, Đảng, Chính phủ có nhiều nghị quyết, văn bản về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Báo cáo của Chính phủ cho thấy tình hình lãng phí vẫn xảy ra ở nhiều nơi.

Đánh giá một cách thẳng thắn thì nhiều cán bộ trong bộ máy Nhà nước chưa thực sự thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, từ đi lại, ăn uống, chi tiêu công, quản lý tài sản công, tổ chức lễ hội, động thổ, khởi công, khánh thành....

Theo đại biểu, điều này đã khiến người dân bức xúc, thậm chí là bất bình, nhất là trong điều kiện đời sống của người dân ở nhiều vùng bị hạn hán, lũ lụt đang thiếu thốn đủ bề.

Chống lãng phí phải đi liền với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nên Chính phủ phải có giải pháp cụ thể, chế tài cụ thể để chấn chỉnh, xử lý nghiêm hành vi vi phạm về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí luôn là ý thức, nhân cách, lối sống của đội ngũ cán bộ trong bộ máy hành chính hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang).

Cần có hội đồng y khoa độc lập với BHYT, BHXH

Về vấn đề khám chữa bệnh, bệnh nhân sử dụng thẻ bảo hiểm y tế, ĐB Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) nêu rõ, không thể phủ nhận sự cố gắng của ngành y tế và bảo hiểm xã hội trong việc giải quyết những vướng mắc phát sinh trong thời gian qua, khi có rất nhiều thay đổi chính sách vận hành y tế mới chính thức được áp dụng.

Rất nhiều cuộc họp, hội thảo, khảo sát, giám sát đã được tiến hành để tìm ra được hướng đi ổn định, lâu dài với mục đích cao nhất là chăm sóc sức khỏe người dân ngày càng tốt hơn, đồng thời bảo đảm cân đối quỹ bảo hiểm y tế trong hoàn cảnh ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ ra rất nhiều bất cập, tồn tại do cách hiểu sự việc theo các hướng khác nhau.

Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, hiểu một cách đơn giản, ngành y tế đầu vào gồm thuốc, vật tư, thiết bị để phục vụ cho việc khám chữa bệnh. Đầu ra chính là kết quả khám chữa bệnh, thước đo rõ ràng nhất chính là sự hài lòng của người bệnh. Và ở giữa chính là cán bộ, nhân viên y tế.

Muốn hệ thống này vận hành trơn tru, không gây lãng phí, trục lợi bảo hiểm y tế, chúng ta chỉ tác động đến đầu vào và khâu giữa, còn đầu ra là sự hài lòng của người bệnh tưởng khó nhưng không hẳn vậy. Đầu vào dễ là vì chúng ta chỉ việc áp dụng đấu thầu tập trung, áp giá thuốc và vật tư y tế bằng hoặc thấp hơn các nước GDP tương tự Việt Nam trong khu vực.

Theo đại biểu, cái khó là việc này sẽ ảnh hưởng đến các bộ phận đang có quyền quyết định hình thành mức giá rất “made in Việt Nam” này. Chỉ cần cải tổ đầu vào, bảo hiểm xã hội sẽ tiết kiệm được một số tiền lớn bởi hiện nay đa số tiền của quỹ bảo hiểm chi trả cho thuốc và vật tư y tế. Đồng thời, cần xem xét lại quy trình khám chữa bệnh, cấp phát thuốc bệnh nhân có sử dụng thẻ bảo hiểm y tế, tránh bất cập, làm mất công sức người bệnh, lãng phí quỹ bảo hiểm y tế.

Ví dụ những bệnh nhân cao huyết áp, đái tháo đường chúng ta không nên quy định khám mỗi tháng một lần. Vì như vậy thì rất nhiều xét nghiệm thường quy cần kiểm tra 6 tháng, thậm chí 1 năm, nếu thực hiện 1 tháng 1 lần sẽ gây tốn kém cho bệnh nhân và quỹ bảo hiểm y tế, quá tải bệnh viện. Hay như bệnh nhân đang dùng thuốc mà mỗi tháng phải thay thuốc với lý do rất lãng xẹt “thuốc bảo hiểm y tế đợt này chỉ thầu có vậy” rất dễ gây bức xúc cho dư luận.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, khâu giữa là khó nhất vì liên quan trực tiếp đến người tạo ra sản phẩm đầu ra. Để cải thiện khâu này, cần tiến hành đồng thời 2 hướng, thứ nhất là nâng cao chất lượng nhân viên y tế, tạo điều kiện cơ sở vật chất ngày càng tốt hơn, bảo đảm thu nhập cho nhân viên y tế. Nếu cứ vừa làm vừa lo thiếu phương tiện, thuốc men, lo chậm trả lương, lo người nhà bệnh nhân có thể hành hung… như hiện nay thì không “từ mẫu” nào có thể yên tâm làm việc được.

Song song với đó, cần nâng cao kiến thức, tái đào tạo nhân viên toàn bộ hệ thống. Chỉ như vậy mới hạn chế được những chỉ định, những phương pháp điều trị lãng phí, lạc hậu, gây nguy hiểm cho người bệnh. Cần có chế độ kiểm tra, giám sát minh bạch nhân viên y tế.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng nhấn mạnh, cần có những hội đồng y khoa độc lập hoàn toàn với bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội để xem xét những tranh cãi về cách thức tiến hành chỉ định phương pháp điều trị là đúng hay sai.

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định)

Bảo vệ được quyền lợi của thế hệ tương lai đất nước

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) quan ngại vì 6 tháng đầu năm toàn quốc xảy ra 315 vụ xâm hại trẻ em bao gồm các nhóm trẻ em bị mua bán, trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực... Đại biểu cho rằng đây chưa phải là con số cuối cùng, đặc biệt với số vụ bạo hành trẻ em rất có thể con số trên thực tế còn cao hơn gấp nhiều lần bởi có nhiều vụ chưa được phát giác hoặc chưa đủ căn cứ để đưa ra truy tố, điều tra và xét xử.

Điểm lại một loạt các vụ bạo hành trẻ em được báo chí đưa tin trong thời gian qua, đại biểu nhận định, nguyên nhân của những vụ bạo hành trẻ em hầu hết bắt nguồn từ những người thường xuyên tiếp xúc với trẻ như bảo mẫu hay những người làm việc trong các trung tâm bảo trợ xã hội do thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu hiểu biết kỹ năng, nóng nảy dẫn tới hành vi bạo hành trẻ.

Có khi nguyên nhân lại xuất phát từ những người quen, người họ hàng mà trẻ em không nơi nương tựa như các gia đình tan vỡ, bố mẹ vướng vào vòng lao lý. Có khi những vụ việc mà tác nhân lại là cha mẹ các em, do áp lực kinh tế, áp lực tâm lý đã quay ngược lại ngược đãi con em chính mình.

Bên cạnh đó, sự quản lý chưa chặt chẽ của các cơ quan chức năng về tình hình buôn bán sử dụng chất ma túy. Sự kiểm soát còn lỏng lẻo của cơ quan truyền thông với các trang web bạo lực độc hại còn tràn lan hay việc mô tả quá chi tiết các vụ việc bạo hành trẻ em đã vô tình biến từ cảnh báo thành cổ súy để một số đối tượng thực hiện hành vi bắt chước theo.

Để ngăn chặn tình trạng bạo hành trẻ em, đại biểu kiến nghị 5 nội dung:

Thứ nhất đề nghị Bộ Tư pháp chủ trì phối hợp với Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, ngành khác và các địa phương tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để ngăn chặn hành vi bạo hành đặc biệt là đối tượng trẻ em.

Thứ hai, tôi xin kiến nghị Bộ Y tế và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cần phối hợp để chăm sóc điều trị tích cực cho những nạn nhân của vụ bạo hành là trẻ em.

Thứ ba, đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng cường quản lý, tiến hành thanh tra và kiểm tra thường xuyên việc chấp hành các quy định về điều kiện thành lập cũng như điều kiện hoạt động và chất lượng hoạt động của các cơ sở giáo dục, các cơ sở mầm non hay các cơ sở trông coi trẻ.

Cần tổ chức các lớp tập huấn về kiến thức và kỹ năng cho những người trực tiếp làm nhiệm vụ chăm sóc trẻ. Cần hướng dẫn kiến thức, kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn cơ bản cho trẻ từ sớm để trẻ có khả năng tự phòng vệ.

Thứ tư, đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ hơn nữa việc đăng tải các nội dung trên các phương tiện thông tin đại chúng. Sự cân nhắc trong lương tâm của những cá nhân trong ngành thông tin khi đề cập đến các vụ việc tương tự xảy ra với trẻ em.

Thứ năm, đại biểu đề nghị Quốc hội đưa nội dung về tình trạng bạo hành trẻ em vào chương trình giám sát của Quốc hội trong thời gian tới và coi đây là giám sát ở mức cao nhất.

Đại biểu nhấn mạnh, 30% dân số là trẻ em, 1/3 người Việt đó cần phải được sự quan tâm và bao bọc của toàn xã hội và bày tỏ mong muốn Quốc hội cùng Chính phủ "biến lời nói thành hành động" để chúng ta có thể bảo vệ được quyền lợi của cả một thế hệ tương lai đất nước.

Biết đồng đội vẫn còn nằm trên đó nhưng chưa đưa về được

Đại biểu Sùng Thìn Cò (Hà Giang) phát biểu với tư cách là chiến sĩ từng cầm súng chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ Quốc.

Ông cho biết, hiện nay tại các điểm cao 1.800 A, 1.800B, 1.722, 1.220 , 1.030. bình độ 300, 400, 800 rất nhiều chiến sỹ của chúng ta đã hy sinh tại đây. Do điều kiện chiến tranh, do điều kiện bom mìn còn sót lại nên chưa đưa hết hài cốt của các đồng chí liệt sỹ về.

“Tại khu vực này, theo thông tin của các đơn vị và các đồng chí cựu chiến binh trực tiếp chiến đấu, chúng ta còn khoảng 2.000 liệt sỹ đang nằm tại đây. Hằng ngày ở dưới bãi bằng nhìn lên trên đỉnh núi biết rằng các đồng chí vẫn nằm ở đó nhưng chưa thể lấy về được” – đại biểu trăn trở và cho biết, đến nay cũng gần 30 năm, thân nhân các gia đình liệt sỹ, bố mẹ cũng đã già, có người mất, người còn. Các cụ chỉ mong sao trước khi đi xa được nhìn thấy hài cốt của con mình được đưa về quê hương, về với gia đình.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội, Đảng, Nhà nước quan tâm trong phân bổ ngân sách năm 2018 và nhấn mạnh “chỉ cần các đồng chí cấp một lần cho Bộ Quốc phòng và Quân khu 2, chúng tôi sẽ quyết tâm trong năm 2018, 2019 đưa hết toàn bộ hài cốt của các đồng chí về với gia đình, với quê hương, quy tập về các nghĩa trang của đất nước, mà tập trung là địa bàn của huyện Vị Xuyên tỉnh Hà Giang”.

Đại biểu Sùng Thìn Cò (Hà Giang).

Tội phạm ma túy liên kết thành nhóm trong rừng

Về phòng chống tội phạm ma túy, đại biểu Sùng Thìn Cò cho biết, tội phạm ma túy hoành hành khắp thế giới, khắp đất nước của chúng ta, trên đường bộ, đường không, đường biển, trên biên giới và nội địa. Ở một số điểm nóng như Mai Châu, Vân Hồ, Mộc Châu của tỉnh Hòa Bình, Sơn La, một số tỉnh như Điện Biên, Hà Tĩnh là những nơi trọng điểm về ma túy.

Đáng quan tâm, đáng chú ý hiện nay, các đối tượng truy nã về tội phạm ma túy hiện nay chúng đang lẩn trốn trong rừng và chúng biết rằng tội của chúng kiểu gì cũng chết và đi tù. Cho nên chọn con đường trốn trong rừng, không về tự thú để đi tù. Chúng liên kết với nhau thành những tốp, những nhóm, từ 5, 10, 15, 20 người, thậm chí 30, 40 người để đi lẩn trốn ở bên Lào, Việt Nam thì trong rừng để tiếp tục hoạt động ma túy để kiếm sống cũng như nuôi vợ con, những đối tượng này đều có vũ khí.

Những năm vừa qua, công an, biên phòng đã có rất nhiều đồng chí hy sinh. Chúng ta nghĩ rằng tại sao dân của ta tham gia buôn bán ma túy nhiều như thế. Đây không phải vì chính quyền địa phương không quan tâm đến người dân. Người dân của chúng ta rất tốt và rất tin tưởng Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên những đối tượng này đã khống chế một số người dân và tụ tập lại thành những đoàn đông người để buôn bán ma túy.

Vì vậy, đối với số này cần phải có một chính sách hình sự phù hợp, tù có thời hạn để cải tạo trở thành những con người tốt cho gia đình, xã hội để chúng ta từng bước chấm dứt tình trạng tụ tập, vận chuyển ma túy có vũ khí như hiện nay. Nếu không thì các đối tượng này chui lủi trong rừng rất nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm cho xã hội.

Đánh giá kết quả thực hiện chủ đề Chính phủ liêm chính, kiến tạo...

* Trong ngày thảo luận thứ nhất (31/10) đã có 41 đại biểu phát biểu và có 8 đại biểu tham gia tranh luận, 2 Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham gia phát biểu giải trình những vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm. Không khí phát biểu ngày đầu tiên rất sôi nổi, có chất lượng và tranh luận rất thẳng thắn và xây dựng. Vẫn còn 69 đại biểu chờ phát biểu.

Trong ngày thảo luận thứ hai (ngày 1/11), Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường, có 38 đại biểu phát biểu tham luận, 8 đại biểu tham gia tranh luận, Đoàn Chủ tịch đã mời các Bộ trưởng: Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế, Bộ Tài chính phát biểu giải trình.

Trong ngày 1/11, các đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định); Nguyễn Quốc Bình (Hà Nội); Nguyễn Hữu Toàn (Lai Châu); Hà Thị Minh Tâm (Hà Nam); Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị); Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị); Nguyễn Thanh Quang (Đà Nẵng); Quách Thế Tản (Hòa Bình); Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ); Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa - Vũng Tàu); Nguyễn Tuấn Anh (Long An); Bùi Văn Xuyền (Thái Bình); Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau); Nguyễn Thị Xuân Thu (Khánh Hòa); Nghiêm Vũ Khải (Hải Phòng); Nguyễn Thị Minh Trang (Vĩnh Long); Bùi Văn Phương (Ninh Bình); Nguyễn Thanh Thủy (Hậu Giang); Sùng Thìn Cò (Hà Giang); Tô Ái Vang (Sóc Trăng); Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng); Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định)... tham luận các nội dung: Cắt giảm giấy phép con, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư kinh doanh; cải cách hành chính, đảm bảo có tính cạnh tranh trong đội ngũ công chức; giảm các cuộc kiểm tra, thanh tra, nhất là các cuộc trùng lặp về nội dung, gây phiền hà cho doanh nghiệp, tránh tình trạng "Chính phủ ngày càng kiến tạo, còn khâu thực thi 'hành' ngày càng bạo";...

Các đại biểu cũng góp ý về phát triển hệ thống bán lẻ; xem xét triển khai thí điểm sử dụng tiền ảo; phát triển dịch vụ logistic; phát triển khoa học, công nghệ gắn với sản xuất, thị trường; phân bổ ngân sách đầu tư, phát triển gắn với đặc thù vùng miền và tính trọng điểm của địa phương; bổ sung nhóm hàng quả, rau, củ vào ngành hàng chủ lực phục vụ xuất khẩu; đơn giản hóa thủ tục xuất nhập khẩu; đề nghị đánh giá rõ nét hơn về vấn đề quốc phòng, an ninh; phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; vấn đề bảo vệ môi trường tại các khu chế xuất, khu công nghiệp...

Về các vấn đề xã hội, các đại biểu góp ý các nội dung về thực hiện chính sách BHYT, BHXH; tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ; chăm sóc người cao tuổi; chăm sóc, bảo vệ trẻ em; công tác bồi thường, ổn định cuộc sống cho người dân tái định cư; giải pháp ngăn chặn thông tin xấu độc; phòng chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường; bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; công tác xóa đói, giảm nghèo, đào tạo nguồn nhân lực, đầu tư phát triển giao thông vùng dân tộc thiểu số, vùng miền núi biên giới; triển khai quyết liệt các giải pháp quản lý, bảo vệ rừng; làm tốt công tác dự báo, phòng ngừa ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu; giải quyết vấn đề người lao động đã qua đào tạo bị thất nghiệp; triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; bảo đảm trật tự an toàn xã hội, ngăn chặn tội phạm xâm hại tình dục trẻ em; đấu tranh phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái; cải cách chính sách tiền lương; cải cách bộ máy hành chính nhà nước; bảo vệ lợi ích hợp pháp của người bị phạt tù, bị thôi việc...

Cho biết, chủ đề xây dựng Chính phủ kiến tạo, liêm chính và hành động được cử tri đón nhận tích cực và nhiều kỳ vọng nhưng đến nay cần lượng hóa kết quả đạt được. Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân kiến nghị Chính phủ nên có sơ kết và đánh giá việc thực hiện chủ đề này trong thời gian vừa qua, đồng thời đề ra những giải pháp cụ thể và lâu dài nhằm thực hiện có hiệu quả các nội dung này, nhất là nội dung xây dựng Chính phủ kiến tạo phải thực sự tạo được đột phá trong thực hiện cải cách tổ chức bộ máy, trọng tâm là cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước.

Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam).

Phải đặt vấn đề cải cách tiền lương gắn với cải cách bộ máy

Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) cho rằng, cần thiết phải có cái nhìn đúng và toàn diện hơn về giải pháp xây dựng nền hành chính hiệu lực, hiệu quả, kỷ luật, kỷ cương. Trong giải pháp này đại biểu đề nghị phải đặt vấn đề cải cách chính sách tiền lương của công chức hành chính nhà nước gắn với việc cải cách bộ máy hành chính của nước ta hiện nay.

Ông cho biết, từ năm 1960 đến nay chính sách tiền lương của chúng ta đã trải qua 3 lần cải cách lớn, từ năm 2004 đến nay với hàng chục lần điều chỉnh mức tiền lương tối thiểu.

Tuy vậy, số thang bảng ngạch bậc lương công chức hành chính còn nặng về bằng cấp, thâm niên, chưa theo yêu cầu công việc hoặc chức vụ đảm nhận, hệ số giãn cách giữa các bậc lương còn thấp, làm giảm hiệu quả của hệ số lương và làm tăng tính bình quân trong trả lương, giảm tính kích thích của tiền lương đối với công chức.

Các mức lương công chức hành chính được tính toán trên cơ sở tiền lương tối thiểu nên bảng lương của khu vực hành chính thấp hơn so với mức bình quân chung của lương trên thị trường.

Do đó, mức lương của công chức hành chính chưa phản ánh được giá trị cống hiến của người lao động có chuyên môn, kĩ thuật cao, không thu hút được nhân tài, hiện có quá nhiều loại phụ cấp vừa không bù đắp hao phí sức lao động tăng thêm, vừa không công bằng đối với công chức hành chính trong cùng hệ thống chính trị.

Theo ông, vấn đề này cử tri cũng đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị, Chính phủ cũng đã chỉ đạo nhưng các bộ, ngành chức năng vẫn chưa đề xuất được phương án căn bản cải cách chính sách tiền lương, nhất là đổi mới hệ thống thang, bảng, ngạch, bậc lương nhằm đảm bảo đời sống công bằng trong thu nhập của công chức.

Đại biểu cho rằng, cùng với việc đẩy mạnh cải cách bộ máy hành chính chúng ta phải mạnh dạn đổi mới cải cách thang, ngạch, bậc lương theo hướng trả lương theo vị trí việc làm, tăng hệ số giãn cách giữa các bậc lương, hoàn thiện các loại phụ cấp cho phù hợp.

Trong đó chú trọng phụ cấp ngành nghề, chuyên môn kỹ thuật cao, phụ cấp chức vụ để khuyến khích, tạo động lực cho công chức phấn đấu và thu hút nhân tài vào làm việc trong các cơ quan Nhà nước.

Theo đại biểu, chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước thực hiện sắp xếp, tinh giản bộ máy, xây dựng nền hành chính hiệu lực, hiệu quả, kỷ luật, kỷ cương, đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí chỉ thật sự hiệu quả khi nó gắn với cải cách chính sách tiền lương, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, hướng đến xây dựng nền hành chính công vụ hiện đại phục vụ nhân dân.

Liên quan đến cải cách tiền lương đại biểu cho biết ông đã nhiều lần đề nghị và mong muốn cải cách tiền lương cần hết sức lưu ý đến số cán bộ nghỉ hưu, đặc biệt là cán bộ nghỉ hưu trước năm 1993 vì phần lớn cán bộ này tuổi đã rất cao, sức yếu, hệ số lương thì rất thấp. Đề nghị cần sớm quan tâm vấn đề này.

Liên quan đến cải cách tổ chức bộ máy hành chính đại biểu đề nghị Quốc hội đưa vào bổ sung trong Nghị quyết nội dung về phương pháp, cách thức tiến hành cải cách bộ máy hành chính, theo hướng tiến hành từ trên xuống dưới, các cơ quan Trung ương tiến hành trước, gương mẫu để nêu gương và sau đó chỉ đạo, hướng dẫn cho các địa phương tiến hành làm theo.

Cũng liên quan đến cải cách hành chính đó là tình trạng hội họp còn nhiều, theo đại biểu để giải quyết vấn đề này cần phải tổ chức lại cơ chế phân công, phân cấp về thẩm quyền, trách nhiệm theo hướng cá thể hóa nhiều hơn vai trò, trách nhiệm của cá nhân, nhất là cá nhân người đứng đầu, phân cấp rõ ràng và trách nhiệm rất rõ ràng thì từ đó chúng ta mới giải quyết được bài toán hiện nay tình trạng hội họp rất nhiều, để dành nhiều thời gian hơn cho việc đi cơ sở, việc lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của người dân, giải quyết những vấn đề từ cơ sở.

Lần đầu tiên trong 10 năm chúng ta kiểm soát được bội chi

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu giải trình các nội dung về thu chi ngân sách, phân bổ ngân sách và quản lý nợ công.

Trước hết, về các ý kiến liên quan đến thu ngân sách nhà nước, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đã giải trình cặn kẽ một loạt vấn đề đại biểu đặt ra: Tăng trưởng GDP năm 2017 dự kiến đạt kế hoạch là 6,7%, vậy tại sao ngân sách nhà nước chỉ tăng thu 2,3% so với dự toán? Vì sao tăng trưởng kinh tế năm 2018 dự kiến 6,5% - 6,7%, lạm phát 4%, nhưng dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2018 tăng có 6,4%? Vì sao tăng trưởng kinh tế được cải thiện nhưng quy mô thu ngân sách nhà nước tính trên GDP giảm và không đạt mục tiêu đề ra? Vì sao thu từ 3 lĩnh vực lớn là doanh nghiệp nhà nước khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và khu vực kinh tế ngoài quốc doanh không đạt dự toán và tại sao thu ngân sách nhà nước khó khăn trong khi đã tăng sản lượng khai thác dầu thô thêm 1 triệu tấn?

Về ý kiến cho rằng Chính phủ đã triển khai quyết liệt thu nợ thuế, vậy tại sao thu thuế còn lớn, nhiều đại biểu phát biểu vấn đề này, sau khi dẫn giải các số liệu để chứng minh, Bộ trưởng cho rằng, trong công tác quản lý thu cũng như xử lý tồn đọng thuế, tài chính với lại cấp ủy các chính quyền địa phương thì cơ chế phối hợp rất chặt chẽ, đồng bộ, cấp ủy chính quyền địa phương đã chỉ huy các lực lượng của Trung ương trên địa bàn cả thuế, cả hải quan, công an, thanh tra kiểm tra... vào cuộc rất quyết liệt.

Các địa phương đến nay đều có Ban chỉ đạo về chống thất thu, nhiều năm nay rồi nên hiệu quả rất tốt và chúng ta đang làm ăn rất có nếp. Bộ trưởng đề nghị chúng ta tiếp tục phát huy việc này. Hiện nay, Chính phủ đã chỉ đạo làm rõ nợ đọng thuế của người nộp thuế chết, mất tích, mất năng lực hành vi, tự giải thể, phá sản, bỏ vị trí kinh doanh... tồn tại nhiều năm để xem xét, xử lý. Đồng thời nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền sửa đổi quy định về xử lý nợ đọng thuế với các trường hợp không có khả năng thu.

Tiếp đó, Bộ trưởng báo cáo Quốc hội một số nội dung liên quan đến bố trí dự toán năm 2018; chi đầu tư phát triển; bố trí kinh phí thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình mục tiêu...

Về bội chi, Bộ trưởng cho biết, năm 2015 chúng ta cam kết Chính phủ đã báo cáo với Quốc hội xin cơ cấu lại phần bội chi, tức là tăng 14,03 nghìn tỷ vốn ODA giải ngân từ 2016 trở về trước và giảm trái phiếu Chính phủ chưa phân khai và Chính phủ cam kết sẽ giữ bội chi cả về số tuyệt đối và số tương đối trong giới hạn Quốc hội đã duyệt, tức là 3,5% và dưới 178 ngàn tỷ.

Đây là lần đầu tiên trong 10 năm gần đây chúng ta kiểm soát được bội chi, 2018 chúng tôi đề xuất là 3,7% cao hơn 2017. Nhưng đây có lý do, vì số vay trong cả nhiệm kỳ đã được Quốc hội thông qua tại kế hoạch tài chính 5 năm nên năm 2017 thì 3,5%, 2018 là 3,7% nhưng cả 3 năm như chúng tôi đã báo cáo 2019 sẽ xuống 3,6% và 2020 xuống 3,4%. Chúng tôi thấy chúng ta vẫn giữ cam kết là mức bội chi trong tổng số Quốc hội đã thông qua và như vậy thì chúng ta sẽ đảm bảo, nợ công theo tính toán của chúng tôi đến 2018 sẽ là 63,9%, cuối 2018 nợ Chính phủ là 52,5% và nợ nước ngoài của quốc gia là 47,6% trong giới hạn Quốc hội cho phép.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu giải trình một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.

Về công tác phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là dịch bệnh sốt xuất huyết trong thời gian qua, Bộ trưởng cho biết dịch SXH nặng nhất là ở Hà Nội, dịch kéo dài,... nêu nguyên nhân do biến đổi khí hậu, nắng kéo dài, mưa nhiều; bên cạnh đó có nguyên nhân từ di cư, nơi ở của công nhân xây dựng; ý thức bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh chưa cao; vấn đề phòng chống muỗi cũng rất khó khăn;... giải pháp quan trọng nhất vẫn là phòng bệnh, bảo đảm vệ sinh môi trường, nâng cao sức khỏe, thể lực; hoàn thiện hệ thống thể chế; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ; quyết liệt trong triển khai công tác phòng chống dịch bệnh...

Về BHYT, Bộ trưởng cho biết, về tỷ lệ bao phủ, chúng ta đã đạt 82% người dân có thẻ BHYT vượt chỉ tiêu đề ra; chất lượng khám chữa bệnh từng bước nâng cao; giá dịch vụ nâng lên phù hợp với thực tế... Tuy nhiên, do giá dịch vụ tăng, công tác thông tuyến, kỹ thuật cao được áp dụng đến tuyến tỉnh, tuyến huyện, ý thức bảo vệ sức khỏe của người dân tăng lên... nên nhiều địa phương bội chi quỹ BHYT... Thời gian tới, Bộ sẽ sửa đổi các quy định để ngăn chặn tình trạng sử dụng các dịch vụ quá mức, trục lợi BHYT (khoán trần chi phí), đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin... nhằm khống chế tối đa tình trạng chi quá mức cần thiết BHYT.

Về y tế cơ sở, Nghị quyết Trung ương 6 đã quy định, Chính phủ cũng có Nghị quyết 2348, Bộ đã có quy định về trạm y tế xã, đổi mới cơ chế tài chính, nhân lực, xã hội hóa y tế... để làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu, công tác y tế dự phòng; bảo đảm dịch vụ khám chữa bệnh cơ bản ở tuyến dưới, tránh quá tải cho tuyến trên,...

Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu giải trình nội dung chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và cơ chế thị trường. Bộ trưởng nhấn mạnh thời gian qua, biến đổi khí hậu cực đoan hơn, dị thường hơn, gay gắt hơn, do vậy tái cơ cấu nông nghiệp phải coi đây là nguyên tắc cơ bản để thích ứng khi xây dựng các ngành hàng chủ lực. Bên cạnh đó, chúng ta đã xuất khẩu nông sản đi hơn 180 nước, do vậy phải chấp nhận độ mở về thị trường,...

Bộ trưởng khẳng định, nếu quyết tâm chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng các sản phẩm thế mạnh, ngành hàng chủ lực,... để đảm bảo cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước... Ví dụ, tại ĐBSCL chúng ta phát triển 2 ngành hàng là tôm, cá; các tỉnh đều có thể phát triển các sản phẩm đặc sản chủ lực của địa phương như: Cam Cao Phong Hòa Bình, nhãn lồng Hưng Yên, xoài Cao Lãnh, Đồng Tháp, vải thiều Lục Ngạn, nho Ninh Thuận, hoa Đà Lạt,...

Bộ trưởng cho biết chưa bao giờ chúng ta được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, các doanh nghiệp, nhân dân đối với nông nghiệp như giai đoạn này. Bộ trưởng cho biết, hiện nay các ngành hàng lớn đều đã có các doanh nghiệp lớn, làm rường cột để phát triển thị trường nông sản (sữa, cà phê, thủy sản,...).

Về vấn đề phân bón, Bộ trưởng cho biết đã xây dựng Nghị quyết của Chính phủ để quản lý vấn đề này; sắp tới sẽ trình Chính phủ một nghị định về xử lý vi phạm trong lĩnh vực phân bón với chế tài mạnh, thậm chí nơi nào vi phạm sẽ bị dừng sản xuất; đồng thời phối hợp với các bộ ngành liên quan, rà soát lại theo hướng, gọn bớt đầu mối, sản phẩm phân bón, tăng lượng sản phâm phân hữu cơ để phục vụ phát triển nông nghiệp sạch...

Bên cạnh đó, Bộ trưởng giải trình thêm về vấn đề bảo vệ phát triển rừng kết hợp với xóa nghèo bền vững khu vực miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển kinh tế nông nghiệp;...

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu giải trình các nội dung: Phát triển công nghiệp, công nghiệp hỗ trợ; cho biết thời gian qua nhiều ngành công nghiệp (điện tử, khai khoáng, hóa chất, hóa dược...) đã có những bước tiến quan trọng, tuy nhiên việc phát triển công nghiệp phụ trợ còn nhiều hạn chế.

Nguyên nhân yếu kém của công nghiệp hỗ trợ là do cơ chế chính sách còn chưa đồng bộ, kịp thời, đầy đủ; doanh nghiệp của Việt Nam chủ yếu quy mô vừa và nhỏ, khó tiếp cận vốn, công nghệ, nhân lực nên chưa tham gia được vào các chuỗi giá trị lớn...

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các bộ ngành liên quan rà soát, xây dựng một loạt chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, khoa học công nghệ, đào đạo nguồn nhân lực, tham gia các chuỗi giá trị để mở rộng thị trường...

Về công tác phòng chống buôn lậu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết đây là tình trạng vẫn diễn ra nhức nhối ở nhiều địa phương, nhất là tình trạng buôn lậu thuốc lá, đường,... nguyên nhân là do chế tài của chúng ta chưa đủ mạnh, dẫn đến hiện tượng nhờn pháp luật, các đối tượng buôn lậu cấu kết tinh vi, có hệ thống;... bên cạnh đó, sự phối hợp của từng lực lượng phòng chống buôn lậu ở địa phương điểm nóng (hải quan, quản lý thị trường, công an) còn chưa chặt chẽ, thường xuyên dẫn đến hiệu quả đấu tranh còn yếu; mặt khác, chất lượng, chuyên môn, phẩm chất của lực lượng phòng chống buôn lậu cũng còn khoảng cách so với đòi hỏi thực tiễn... dẫn đến hiệu quả công tác phòng chống buôn lậu chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

Bộ trưởng cũng thông tin thêm về vấn đề kế hoạch phát triển hệ thống hạ tầng lưới điện nông thôn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo; tiến độ xử lý các dự án yếu kém, thua lỗ kéo dài...

Đề nghị thành lập đội xung kích ứng phó khẩn cấp thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân Thu (Khánh Hoà) đề nghị Chính phủ cần có các giải pháp để phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu hiệu quả. Vì nếu như không làm tốt được vấn đề này thì mọi cố gắng của chính phủ, người dân có khi cũng bị đổ xuống sông, xuống biển ở những vùng mà sẽ xảy ra thiên tai.

Đại biểu đề nghị Chính phủ cần quyết liệt hơn nữa trong việc quản lý, bảo vệ rừng và đẩy mạnh việc trồng rừng, kiểm tra và xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm pháp luật về rừng cũng như quản lý việc khai thác tài nguyên, khoáng sản, để tránh gây sạt lở đất rừng, bờ sông, tạo lũ ống, lũ quét.

Cần đầu tư hệ thống cảnh báo sớm thiên tai và làm tốt công tác dự báo khí tượng thủy văn.

Kinh nghiệm vừa qua bão số 10 là cơn bão mạnh nhưng công tác dự báo tốt, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp xuống các địa phương chỉ đạo nên hạn chế được rất lớn thiệt hại. Trong khi đó áp thấp nhiệt đới sau đó không được dự báo tốt nên mọi người chủ quan, hậu quả số người chết, tài sản hư hỏng rất lớn.

Cần đẩy mạnh tiến bộ kỹ thuật trong công tác dự báo, làm tốt công tác phòng ngừa, ứng phó thiên tai, các địa phương cũng cần xây dựng kịch bản ứng phó biến đổi khí hậu và tổ chức diễn tập trong cộng đồng.

Thành lập các đội xung kích ứng phó khẩn cấp từ lực lượng thanh niên, quân đội, tình nguyện viên chữ thập đỏ để hỗ trợ người dân theo phương châm 4 tại chỗ, nhằm hạn chế thương vong và bảo vệ tài sản.

Ở những vùng hay xảy ra thiên tai cần xây dựng nhà an toàn cho cộng đồng cũng như giúp người dân tự trang bị những phương tiện cần thiết để ứng phó với bão lũ.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ và các địa phương làm tốt công tác cứu trợ, hỗ trợ, tuyên truyền, vận động để các tổ chức, cá nhân tham gia công tác từ thiện nhân đạo có tổ chức, tránh hiện tượng tự phát gây ra nhiều hệ lụy, như lãng phí nguồn lực, chồng chéo, phân tán, phân phối không công bằng như vừa qua.

Đề nghị Chính phủ giao cho Hội Chữ thập đỏ làm đầu mối trong công tác cứu trợ thiên tai, vì Hội Chữ thập đỏ có chức năng được quy định trong Luật Hoạt động chữ thập đỏ và có đội ngũ cán bộ, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên chữ thập đỏ được tổ chức và đào tạo chuyên nghiệp, sẵn sàng tham gia có hiệu quả với công tác ứng phó và cứu trợ...

Đề nghị đưa quả, rau, hoa thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực

Vấn đề, làm thế nào để tăng thu nhập cho nông thôn nói chung và đặc biệt là ở vùng miền núi, khi mà quá trình công nghiệp hóa không thể diễn ra nhanh ở miền núi và nông thôn được ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) đề cập khi phát biểu tại phiên họp.

Đại biểu cho biết, trong thời gian vừa qua, khi các tỉnh Tây Bắc chịu ảnh hưởng của thiên tai, lũ quét, thăm và chứng kiến những khu, bản mà bị đất sụt lở, san tải không còn một khu nhà, thì một trong những điều trăn trở là đến bao giờ đồng bào những khu này có khả năng xây dựng lại nhà cửa, làng bản như cũ? Điều này hết sức khó khăn.

Theo thống kê năm 2016, thu nhập bình quân đầu người mỗi tháng chỉ là 2,03 triệu đồng. “Số tiền này chỉ đủ chi tiêu hàng tháng, không thể có tích lũy”, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nói.

Trong khi đó, khu vực thành thị thu nhập bình quân đầu người một tháng là 4,4 triệu đồng. Như vậy, thu nhập của người dân miền núi phía Bắc chỉ bằng 46% của nhân dân vùng thành thị. Và thực tế khoảng 40% dân số ở thành thị thu nhập 4,4 triệu đồng/người. Còn ở nông thôn với khoảng 60% thu nhập chỉ còn 2 triệu đồng - 2,4 triệu đồng/người.

Từ số liệu thống kê gần đây, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nhận thấy có những gợi ý quan trọng cho việc giảm nghèo, tăng thu nhập cho vùng miền núi.

Cụ thể, năm 2016, xuất khẩu dầu thô cả nước đạt 2,4 tỷ USD, xuất khẩu gạo đạt 2,15 tỷ USD, xuất khẩu cà phê đạt 3,3 USD, xuất khẩu thủy sản 7 tỷ USD, xuất khẩu quả, rau, hoa 2,45 tỷ USD. Lần đầu tiên năm 2016 xuất khẩu quả, rau và hoa lớn hơn cả xuất khẩu dầu thô.

“Nhìn lại thời điểm năm 2005, xuất khẩu dầu thô đạt 7,3 tỷ USD, gấp 31 lần xuất khẩu rau quả lúc đó là 235 triệu USD. Nhưng hiện nay, năm 2016 xuất khẩu dầu thô chỉ bằng 0,98 lần quả, rau, hoa”, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân phân tích.

Cụ thể, tốc độ tăng trưởng các mặt hàng chính như dầu thô 5 năm qua giảm giá trị là 5 tỷ USD; gạo so với 5 năm trước giảm 900 triệu USD, cà phê tương đối ổn định, bình quân 3,2 tỷ USD. Tức là 5 năm qua, cà phê không tăng giá trị xuất khẩu; xuất khẩu thủy sản 5 năm qua tăng bình quân 5%/năm. Riêng quả, rau, hoa tăng bình quân 30%/năm. Dự báo năm 2020, giá trị xuất khẩu quả, rau, hoa có thể đạt đến 10 tỷ USD, tức là hơn cả giá trị xuất khẩu dầu thô lúc cao nhất.

Từ đó có gợi ý quan trọng trong mặt hàng xuất khẩu, đó là quả, rau, hoa chưa được coi là sản phẩm chủ lực quốc gia, nhưng 5 năm qua đã chứng minh sự tăng trưởng vượt bậc về tiềm năng, ví dụ năm qua thì xuất khẩu quả, rau, hoa nhiều hơn xuất khẩu dầu thô.

“Chúng tôi kiến nghị nên đưa nhóm hàng quả, rau, hoa thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực”, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân đề xuất.

Theo đó, bổ sung nhóm hàng quả, rau, hoa xuất khẩu vào nhóm 12 sản phẩm chủ lực. Thực tế cũng cho thấy, quả, rau củ xuất khẩu không cần cánh đồng lớn, từng khu vườn của bà con trồng cây được, đồi nghiêng vẫn trồng tốt. Bài học ở Sơn La cho thấy có nhiều hợp tác xã trồng các loại quả xuất khẩu rất tốt.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cũng kiến nghị, đối với miền núi, đồng bằng, đặc biệt là miền núi, cần coi lựa chọn các loại quả rau, hoa phù hợp. Mỗi địa phương mỗi địa phương chọn loại quả rau hoa phù hợp trở thành sản phẩm chủ lực nên là hướng đi khả thi và có hiệu quả.

Phải nhận thức rõ về vấn đề quân đội làm kinh tế

Liên quan đến vấn đề kết hợp kinh tế với bảo đảm quốc phòng - an ninh, có đại biểu cho rằng, không phải thiếu chính sách, mà khi kêu gọi đầu tư vào khu vực Tây Nguyên cứ “khoác” lên “chiếc áo” đói nghèo, chính trị phức tạp, nên khu vực này không tự bứt phá được. Cũng có ý kiến nhắc về vấn đề xây dựng sân golf trong khu vực sân bay.

Tranh luận về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương), Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh, nhận thấy, vấn đề kết hợp kinh tế với bảo đảm quốc phòng - an ninh là vấn đề lớn, được quy định tại Điều 68 Hiến pháp 2013.

Thời gian qua, liên quan đến việc kết hợp làm kinh tế với quốc phòng - an ninh, dư luận xã hội ồn ào với câu chuyện Quân đội làm kinh tế hay không làm kinh tế? Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, nhiều cử tri cũng nêu vấn đề này.

Cho rằng phải nhận thức rõ và chính xác về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng nêu rõ: UBTVQH Khóa XIII đã tiến hành giám sát phát triển kinh tế gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh tại các vùng trọng điểm Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

UBTVQH Khóa XIV hiện đang tiến hành giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật với cá nhân, tổ chức khai thác, nuôi trồng thủy sản trong phát triển kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh, thực hiện yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia luôn gắn với yêu cầu phát triển kinh tế.

Hai báo cáo kết quả giám sát của UBTVQH cũng đã chỉ ra bất cập, tồn tại trong thực hiện cơ chế gắn quốc phòng - an ninh với phát triển kinh tế.

“Việc Quân đội làm kinh tế cũng là gắn quốc phòng - an ninh với phát triển kinh tế. Quân đội Việt Nam khác với quân đội nhiều quốc gia khác là có 3 chức năng, trong đó có chức năng sản xuất. Chức năng này thể hiện bản chất của quân đội Việt Nam”, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng nhấn mạnh.

Đánh giá thực tế hiệu quả quân đội làm kinh tế cho thấy, không phải lĩnh vực nào và ở khu vực nào, lực lượng dân sự cũng đảm đương được. Thực tế khảo sát cũng cho thấy, các tập đoàn kinh tế đóng chân trên những địa bàn chiến lược đều xác định nhiệm vụ chủ yếu là góp phần bảo vệ Tổ quốc. Ví dụ, chúng ta không thể phủ nhận thành quả của Tập đoàn Viettel trong đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế nước ta.

* Đại biểu Nguyễn Thị Như Ý (Đồng Nai), Bùi Xuân Thông (Đồng Nai) tranh luận với đại biểu Bùi Sỹ Lợi về việc nhiều doanh nghiệp lách luật chấm dứt hợp đồng đối với những lao động sau tuổi 35 - 40 (có nguyên nhân từ phía người lao động), đại biểu Như Ý bày tỏ đồng tỉnh với ý kiến của đại biểu Ngọ Duy Hiểu, cho rằng tình trạng doanh nghiệp lách luật chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động có thâm niên là rất đáng lo ngại, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động và thực hiện chính sách an sinh của nhà nước, đại biểu đề nghị cần đánh giá lại để có giải pháp thực hiện trong thời gian tới, bởi về mặt pháp luật thì không sai, nhưng hệ lụy về mặt xã hội (bảo hiểm thất nghiệp, đào tạo lại) là rất lớn... Sau đó, đại biểu Bùi Sỹ Lợi đã trao đổi lại với đại biểu Như Ý về vấn đề này; đồng thời nói thêm về vấn đề chế độ BHXH đối với lao động nữ về hưu; chế độ cho người nghèo vay vốn ưu đãi...

Gắn nghiên cứu với sản xuất, thương mại hóa

Đề cập đến vai trò và tầm quan trọng của khoa học công nghệ đối với phát triển KT-XH, đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam) nêu rõ, trong thời gian qua, khoa học - công nghệ đạt nhiều thành tựu nổi bật, đóng góp vào sự phát triển KT-XH, bảo đảm QP-AN, bảo đảm môi trường, giảm thiểu rủi ro, thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại nhất định, trong đó có vấn đề về phân bổ ngân sách cho khoa học công nghệ.

Theo đại biểu, mặc dù giai đoạn 2011-2015, tổng chi ngân sách nhà nước tăng đáng kể, nhưng nước ta vẫn là một trong những nước đầu tư thấp cho khoa học công nghệ. Ngân sách chi cho khoa học công nghệ những năm gần đây có xu hướng giảm, giai đoạn 2011 - 2015, tổng chi cho khoa học công nghệ trung bình hàng năm chỉ tương ứng 1,54% tổng chi ngân sách nhà nước. Năm 2017, tổng dự toán cho khoa học công nghệ 19.409 tỷ đồng, chỉ bằng 1,4% tổng chi ngân sách nhà nước.

Trong đó, cơ cấu tỉ lệ chi sự nghiệp khoa học công nghệ tương ứng 58%, chi đầu tư phát triển 42%. Chi sự nghiệp chủ yếu là chi lương và hoạt động bộ máy tổ chức khoa học công nghệ chiếm 72 - 75%, chi cho các nhiệm vụ khoa học chỉ chiếm 25 - 28% trong tổng chi sự nghiệp, và chỉ tương ứng từ 10 - 12% tổng chi cho khoa học công nghệ. Tỷ lệ chi này rất thấp.

Việc quản lý chi đầu tư cho khoa học công nghệ chưa theo một đầu mối. Hiện nay, việc chi cho đầu tư phát triển do Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý. Hiệu quả chi đầu tư cho toàn ngành khoa học công nghệ chưa được phân tích, đánh giá. Phân bổ ngân sách nhà nước cho khoa học công nghệ còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, bố trí ngân sách cho nhiều địa phương chưa bảo đảm tỷ lệ theo quy định và hiệu quả chưa cao.

Với thực trạng nêu trên, đại biểu đề nghị, cần chi đủ 2% tổng chi ngân sách cho khoa học công nghệ và tiếp tục có cơ chế huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư phát triển cho khoa học công nghệ.

Đồng thời, khắc phục tình trạng cát cứ trong chi đầu tư phát triển, thực hiện một việc chỉ giao cho một tổ chức chịu trách nhiệm, nâng cao hiệu quả phân bổ ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển khoa học công nghệ. Gắn nghiên cứu với ứng dụng sản xuất và thương mại hóa, có cơ chế mạnh mẽ để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ.

Tăng cường sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương trong xây dựng triển khai các chương trình kế hoạch phát triển phân bổ ngân sách nhà nước cho khoa học công nghệ. Tăng tính tự chủ tài chính cho các tổ chức khoa học công nghệ, giảm chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước cho hành chính, các tổ chức nghiên cứu, ứng dụng.

Sắp xếp, rà soát lại tổ chức khoa học công nghệ theo hướng tinh gọn, hiệu quả để đầu tư có trọng tâm trọng điểm.

Xâm hại trẻ em: Đánh giá đúng tình hình để có giải pháp phù hợp

Mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) phản ánh những bức xúc của cử tri liên quan đến tình trạng trẻ em bị xâm hại. Đại biểu cho rằng, chưa có bao giờ tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dục phức tạp như trong thời gian qua.

Theo số liệu thống kê, mỗi năm cả nước có trên 1.300 trẻ em bị xâm hại tình dục, với mức độ ngày càng nghiêm trọng, như: Số trẻ em bị xâm hại ở mẫu giáo gia tăng; xâm hại trẻ sau đó giết trẻ, hoặc đe dọa khiến trẻ bị tổn thương; nhiều vụ xâm hại có tính chất loạn luân; một số vụ thầy giáo, bảo vệ nhà trường xâm hại nhiều học sinh, chỉ đến khi các cháu quá hoảng sợ nói với người lớn mới được biết. Sự việc nghiêm trọng như vậy, nhưng có dấu hiệu bỏ qua, bị bỏ lọt, rất khó khăn cho quá trình xử lý vụ án.

Theo đại biểu, gia đình vốn là hàng rào bảo vệ các em, nhưng chúng ta mới quan tâm theo cách truyền thống, mà chưa quan tâm nhiều trang bị cho trẻ các kiến thức cần thiết về giới tính, nhất là ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Sau khi vụ việc xảy ra gia đình không báo với chính quyền, cam chịu bỏ qua, chấp nhận đau đớn để đấy. Qua các vụ việc cho thấy, công tác giáo dục giới tính trong nhà trường còn hạn chế và chưa được chuyên nghiệp. Sách giáo khoa còn ít phần thể hiện, giáo viên còn tâm lý e ngại…

Đề cập khó khăn liên quan vấn đề giám định, đại biểu cho rằng, Luật Giám định tư pháp không có quy định với trường hợp này, mà chỉ quy định về giám định chung. Gia đình người bị hại không có quyền yêu cầu giám định ngay, mà chỉ sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án. Thời gian giám định càng kéo dài thì khả năng chứng minh càng giảm. Do đó, “khi sửa đổi Luật Giám định tư pháp cần quy định cho phép gia đình người bị hại được yêu cầu giám định ngay sau khi vụ việc xảy ra”, đại biểu đề nghị.

Về công tác quản lý Nhà nước với trẻ em nói chung và với trẻ em bị xâm hại nói riêng, đại biểu nêu rõ “còn nhiều hạn chế”. Theo quy định pháp luật hiện hành, có 15 cơ quan có trách nhiệm, trong đó Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội là cơ quan đầu mối. Nhưng đến nay chưa có cơ quan nào có số liệu chính xác về tình trạng trẻ em bị xâm hại. Tất cả đều lấy số liệu theo các vụ án bị khởi tố. “Nếu lấy theo số liệu này không phải ánh đúng tình hình, vì có trường hợp trẻ em và gia đình chấp nhận im lặng bỏ qua. Không đánh giá được tình hình sẽ không có biện pháp phù hợp”, đại biểu nói.

Cần có sự chia sẻ với Chính phủ

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) phát biểu tranh luận việc các đại biểu phát biểu rất nhiều về các vấn đề có liên quan đến trách nhiệm của Chính phủ. Theo ông “cần phải có một sự chia sẻ với Chính phủ”.

Dẫn lời đại biểu Dương Trung Quốc, “Quốc hội đồng hành với Chính phủ như thế nào”, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng “chúng ta nói với Chính phủ nhưng thực ra vấn đề KT-XH liên quan đến trách nhiệm của cả cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp. Cơ quan hành pháp có trách nhiệm trực tiếp tạo ra xung lực cho sự phát triển KT-XH nhưng các cơ quan khác không thể đứng ngoài cuộc”.

Theo đại biểu, “ở đây cơ quan lập pháp của chúng ta có một đặc điểm là rất nhiều người của cơ quan hành pháp, có những người có chức vụ rất cao đang ngồi ở đây. Vậy chúng ta có trách nhiệm gì đối với hoạt động của Chính phủ và của các chính quyền địa phương?”.

Đại biểu nhận định và dẫn chứng: “Quốc hội hay cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội có vai trò và trách nhiệm gì trong các vụ việc mà dư luận bức xúc, các điểm nóng của đất nước hay chúng ta đứng ngoài cuộc.

Ví dụ, vụ Đồng Tâm, vụ sân gold Tân Sơn Nhất, vụ xẻ thịt Sơn Trà, vụ phá rừng Phú Yên hay việc tăng nhanh chóng số lượng phân bón từ 7.000 loại lên 14.000 loại từ kỳ họp thứ 2 cho đến ngày nay. Như vậy, hai kỳ họp tăng lên 14.000 loại, tức là gấp đôi số lượng phân bón. Người dân rơi vào ma trận phân bón thế này, chúng tôi đi tiếp xúc cử tri, dân vô cùng bức xúc về phân bón giả, phân bón kém chất lượng. Người dân làm sao phân biệt được 14.000 loại phân bón. Vậy chúng ta có trách nhiệm gì chưa?”

Tiếp tục nêu một loại câu hỏi: “Cơ quan dân cử đã làm tốt vai trò giám sát, thực hiện việc chính sách pháp luật của Chính phủ, bộ ngành, địa phương và để xảy ra nhiều vụ việc phức tạp về KT-XH hay chưa? Giá trị của việc giám sát như thế nào?” – đại biểu bày tỏ, “tôi rất khắc sâu ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư ngay kỳ họp thứ nhất là Quốc hội phải làm tốt công việc giám sát và xử lý kết quả hậu giám sát...” ông thẳng thắn, “tôi thấy trong các Báo cáo của Ủy ban kinh tế cũng như trong dự thảo của nghị quyết chúng ta không đề cập đến vấn đề này. Đặc biệt là lờ tránh, lảng tránh những vấn đề về công tác cán bộ”.

Ông cho biết, bản thân "có sửa vào nghị quyết, sau đây sẽ gửi lại cho Ủy ban Kinh tế để các đồng chí ở Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trình Quốc hội”.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang).

Hoan nghênh Chính phủ tổ chức "Hội nghị Diên Hồng" về ĐBSCL

Các đại biểu: Thạch Phước Bình (Trà Vinh), Nguyễn Thị Kim Bé (Kim Giang), Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) ;... cho rằng bức tranh kinh tế đã có sự chuyển biến đáng phấn khởi; đại biểu hoan nghênh Chính phủ đã tổ chức hội nghị phát triển bền vững ĐBSCL trong điều kiện biến đổi khí hậu.

Cho biết, tại hội nghị Thủ tướng đã có kết luận quan trọng mang tính chuyển hướng chiến lược để phát chuyển bền vững khu vực, đồng thời các đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo triển khai thực hiện các giải pháp đã nêu trong kết luận hội nghị; tập trung giải ngân vốn thực hiện các công trình ngăn mặn, điều tiết lũ; đầu tư các công trình trọng điểm để giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông vùng ĐBSCL; có chính sách đồng bộ, giải pháp đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; phát triển hợp tác xã nông nghiệp mạnh; xây dựng các chuỗi giá trị nông sản khu vực ĐBSCL...

Trong khâu tổ chức thực hiện, đại biểu cho rằng cấp bách cơ cấu lại nền kinh tế nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu; tối ưu hóa liên kết giữa các địa phương trong quản lý đất đai, nguồn nước, cơ sở hạ tầng khu vực ĐBSCL.

Đồng thời, các đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát, giao chức năng cụ thể cho bộ ngành, tránh tình trạng 1 mặt hàng nhiều bộ quản lý; đề nghị Quốc hội sớm sửa đổi Luật Đất đai theo hướng bỏ hạn điền; xem xét giảm diện tích đất trồng lúa, chuyển sang nuôi trồng thủy sản, phát triển cây ăn trái; hỗ trợ phát triển các hiệp hội, ngành hàng nông sản;..

Chính phủ đã rất cầu thị

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn thì những kết quả đã đạt được trong năm 2017 là rất đáng trân trọng, đặc biệt là thành tích: Ổn định kinh tế vĩ mô; kỷ luật tài chính được kiểm soát chặt chẽ;...

Theo ông, Chính phủ đã rất cầu thị khi nêu rõ những hạn chế và giải pháp khắc phục về quản lý khoáng sản, tài nguyên; thực thi pháp luật chưa nghiêm; bộ máy hành chính còn cồng kềnh; nhiều dự án đầu tư thua lỗ kéo dài;...

Góp ý mục tiêu 2018, ông đề nghị mạnh dạn đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% vì dư địa tăng trưởng vẫn còn; tiếp tục kéo giảm bội chi ngân sách ở mức 3,5%; nâng chỉ tiêu về môi trường;...

Đại biểu kiến nghị thêm các giải pháp: Chính phủ có gói giải pháp đồng bộ nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ (lãi suất) doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đầu tư nhiều hơn nữa vào lĩnh vực nông nghiệp bởi đây là lợi thế quốc gia; tăng đầu tư kết cấu hạ tầng vào khu vực ĐBSCL;...

Năm nay “được mùa lớn”

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) cho rằng "năm nay là năm được mùa lớn" lần đầu tiên cả 13 chỉ tiêu Quốc hội giao đều đạt và vượt kế hoạch; phấn khởi hơn là Chính phủ vẫn rất thận trọng trong điều hành, không quá lạc quan với những thành tích đã đạt được để có giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững.

Theo đại biểu việc Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2018 từ 6,5-6,8% là sự thận trọng cần thiết và ông ủng hộ đề xuất này. Đồng thời đại biểu đề xuất các giải pháp đẩy mạnh tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, nhất là người yếu thế,...

Về tình hình tài khóa của đất nước, ông đề nghị các giải pháp tiết kiệm chi ngân sách; quản lý chặt chẽ, đưa nợ công về mức an toàn; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tránh tình trạng có tiền không tiêu được; cân đối lại việc thu - chi ngân sách,...

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần quy trách nhiệm cụ thể cho lãnh đạo địa phương trong việc tổ chức lại bộ máy hành chính, tinh giản biên chế;... tái cấu trúc để bộ máy nhà nước thanh thoát lại.

Số liệu GDP đáng tin cậy, được quốc tế công nhận

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng giải trình một số nội dung liên quan đến kế hoạch phát triển KT-XH, chất lượng tăng trưởng.

Về tốc độ tăng trưởng GDP quý 3/2017, Bộ trưởng khẳng định đây là số liệu đáng tin cậy, phương pháp thống kê chuẩn mực được các tổ chức quốc tế công nhận.

Bộ trưởng cho biết mục tiêu tăng trưởng năm 2017 hoàn toàn có thể đạt được bởi theo thông lệ quý 4 luôn là quý tăng trưởng cao nhất, đóng góp lớn nhất về tăng trưởng GDP cả năm. Để có được kết quả này, Bộ trưởng cho rằng đây là nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đồng thời công bố thêm các chỉ số tăng trưởng cơ bản của tháng 10/2017 (vốn FDI, khách du lịch, tổng mức bán lẻ hàng hóa, xuất khẩu...đều tăng cao hơn cùng kỳ) để các đại biểu yên tâm;...

Nhất trí với nhận định của đại biểu về tốc độ tăng trưởng GDP có sự khác biệt giữa các quý trong năm và cho biết tốc độ tăng trưởng phụ thuộc vào các yếu tố chu kỳ sản xuất, mùa vụ,... quý I thường bị ảnh hưởng lễ hội, thời tiết, mua sắm sản xuất... bình quân quý I chỉ chiếm 18% tổng GDP cả năm.

Về đánh giá chất lượng tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng cho biết, trong giai đoạn vừa qua, chất lượng tăng trưởng dần được cải thiện, nâng lên, đúng hướng. Cơ cấu kinh tế, mô hình tăng trưởng có sự chuyển dịch tích cực; các yếu tố tổng hợp có đóng góp ngày càng tăng; hiệu quả sử dụng vốn đầu tư nâng lên; môi trường cạnh tranh ngày càng được cải thiện, được quốc tế công nhận...

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng giải trình về các mục tiêu đặt ra cho năm 2018; giải thích nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ chậm, giải ngân thấp;...

Sự quyết liệt của Chính phủ đã tạo niềm tin cho người dân, DN

Đại biểu Phan Ngọc Thọ (Thừa Thiên - Huế) cho rằng sự quyết liệt của Chính phủ đã tạo niềm tin và sự phấn khởi để người dân và doanh nghiệp đầu tư, sản xuất kinh doanh, đại biểu tham gia một số nội dung về cơ cấu lại nền kinh tế; phát triển nông nghiệp bền vững; có lộ trình cụ thể, khả thi xử lý dứt điểm các dự án thua lỗ kéo dài; đảm bảo chất lượng tăng trưởng gắn với giải quyết việc làm, nâng cao năng suất lao động và thu nhập cho người lao động; phát huy vai trò Chính phủ kiến tạo, phục vụ trong cung cấp dịch vụ công với phương châm thân thiện, đúng hẹn; xây dựng cơ chế để người dân, doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính; có chiến lược quốc gia để thúc đẩy phát triển kinh tế số;...

Đại biểu Nguyễn Như So (Bắc Ninh) tham gia một số ý kiến về phát triển nông nghiệp. Đại biểu đề nghị cần tổng kết quá trình chuyển hướng sản xuất nông nghiệp thời gian qua để có hướng đi đúng, an toàn cho thời gian tới; về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ đại biểu cho rằng cần lựa chọn đúng sản phẩm, khâu đột phát để phát triển; đầu tư thích đáng để phát triển bộ giống tốt gắn với bảo tồn, phát triển các nguồn gen quý trong nước; sửa đổi chính sách tín dụng trong nông nghiệp, để tránh tình trạng doanh nghiệp nông nghiệp đói vốn; sớm triển khai chính sách bảo hiểm nông nghiệp; khuyến khích doanh nghiệp sản xuất phân bón hữu cơ phục vụ phát triển nông nghiệp hữu cơ; đẩy mạnh tích tụ đất đai phục vụ sản xuất nông nghiệp, hình thành các vùng chuyên canh, xây dựng các chuỗi giá trị, lấy thị trường làm thước đo để quy hoạch phát triển sản phẩm nông nghiệp...

Đại biểu Nguyễn Phi Thường (Hà Nội) tham luận về phát triển công nghiệp 4.0, cho rằng cần định vị rõ Việt Nam đang đứng ở đâu trong sân chơi này để xác định cơ hội và giải pháp hành động phù hợp.

Cho rằng khó khăn là rất lớn, nhưng cơ hội cũng mở ra đối với Việt Nam, đại biểu kiến nghị có giải pháp: Chính phủ cần tiên phong công bố chính sách phát triển công nghệ 4.0, đầu tư phân bổ ngân sách hợp lý phát triển khoa học, công nghệ; tập trung phát triển các khoa học công nghệ cốt lõi như trí tuệ nhân tạo, rô bốt, phát triển kinh tế chia sẻ...; điều chỉnh cơ cấu kinh tế, hướng vào dịch vụ du lịch, logistic, bán lẻ; xác định rõ trọng điểm đầu tư các ngành nghề; phát triển nguồn nhân lực công nghệ; đối với những ngành nghề như tài chính, ngân hàng, giao thông thế giới đã tiến rất xa chúng ta cần mạnh dạn đầu tư để đi tắt, đón đầu...

Bộ trưởng chia buồn với những mất mát do thiên tai gây ra

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà phát biểu một số nội dung liên quan đến bảo vệ tài nguyên, môi trường; công tác phòng chống thiên tai.

Về dự báo khí tượng thủy văn và cảnh báo thiên tai, Bộ trưởng bày tỏ chia buồn với những gia đình mất mát người thân, tài sản trong các đợt thiên tai vừa qua.

Bộ trưởng bày tỏ đồng tình và tiếp thu ý kiến của các đại biểu rằng công tác dự báo thiên tai vừa qua còn hạn chế; biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan... Bộ trưởng cho biết việc dự báo lượng mưa, lũ quét, sạt lở đất còn nhiều khiếm khuyết, cần đầu tư nhiều nguồn lực cả về vật chất và con người. Thời gian tới cần hoàn thiện bản đồ dự báo lũ ống, lũ quét,... để bố trí lại dân cư, chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng thích ứng.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đang tiến hành sơ kết quy định của pháp luật về đất đai, tiếp thu các ý kiến của đại biểu về tích tụ đất nông nghiệp; liên kết đất đai để sản xuất; giải phóng mặt bằng; bảo vệ sinh kế lâu dài của người dân; xem xét lại diện tích đất lúa... nhằm đưa nguồn lực đất đai phục vụ hiệu quả phát triển KT-XH.

Về vấn đề quản lý tài nguyên, khoáng sản nói chung và khai thác cát trái phép nói riêng, Bộ trưởng cho biết thời gian qua bộ đã siết chặt quản lý, lãnh đạo Chính phủ cũng nhiều lần ban hành các văn bản chỉ đạo, xác định trách nhiệm cụ thể người đứng đầu địa phương và các bộ ngành, đồng thời giao các bộ nghiên cứu, sửa đổi quy định pháp luật trong lĩnh vực này.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh.

Không còn con đường nào khác là phải tổ chức lại sản xuất

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Bình Phước) nêu rõ, để phát triển bền vững, không còn con đường nào khác là phải tổ chức lại sản xuất, trong đó tích tụ ruộng đất là một nội dung rất quan trọng để phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, gắn với bảo đảm việc làm, thu nhập cho nông dân. Tuy nhiên, thực tế giải quyết vấn đề này rất chậm, gây khó khăn cho nông dân và doanh nghiệp.

Cũng theo đại biểu, một bất cập trong chính sách về đất đai mà các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang rất vướng hiện nay là phải thuê đất của chính mình đã bỏ tiền ra để nhận quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người khác khi xây dựng xưởng sản xuất, thành lập doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp cho biết, để thành lập doanh nghiệp họ phải đầu tư hàng chục tỷ đồng để mua đất xây dựng nhà xưởng sản xuất. Tuy nhiên, khi trở thành doanh nghiệp, diện tích đất tiền tỷ đó trở về giá trị bằng 0 vì chuyển sang thuê, trả tiền hàng năm hoặc một lần vì họ không có tài sản đối ứng trong giai đoạn bước đầu hình thành doanh nghiệp. Điều này đã tước đi điều kiện quan trọng họ được vay vốn ngân hàng để đầu tư sản xuất mà đối với doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa thì đây là nguồn lực rất lớn.

Việc tích tụ ruộng đất có thể có nhiều cách như: Thông qua hợp tác, liên kết nông hộ, liên minh nông hộ và doanh nghiệp để dẫn đến tăng quy mô ruộng đất, xuất hiện các trang trại của nông dân và doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. Nhưng với những hạn chế, bất cập như hiện nay, theo đại biểu, nếu không được tháo gỡ kịp thời, đồng bộ sẽ rất khó tích tụ được ruộng đất để sản xuất bền vững.

Khẳng định chủ trương hỗ trợ của Nhà nước để tổ chức sản xuất có ý nghĩa rất lớn, song đại biểu cũng cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về đất đai. Trong đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội 3 nội dung: Một là, xác lập quyền sở hữu về tài sản đầu tư trên đất (nội dung này cũng đã được đại biểu kiến nghị Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3); hai là, xác lập giá trị quyền sử dụng đất khi tham gia doanh nghiệp; ba là, cần sớm sửa đổi hạn mức giao đất, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp quy định tại Điều 129 và Điều 130 của Luật Đất đai năm 2013 cùng với các chính sách, pháp luật có liên quan.

Biết bao công sức, trí tuệ và bản lĩnh vượt khó!

Đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre) cho rằng, năm 2017 nỗ lực quyết tâm, chủ động, nhanh nhạy, sát thực tiễn trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ đã mang lại hiệu quả cao.

Chính phủ đã kiên trì bám sát các mục tiêu và chủ động sáng tạo trong vận dụng các giải pháp, điều hành chính sách linh hoạt, phát triển đồng bộ thị trường, kiềm chế lạm phát, tăng dự trữ ngoại hối, thu hút nhiều nguồn lực, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ra đời và phát triển, tăng trưởng đồng đều cả 3 khu vực, 13 chỉ tiêu ước tính sẽ đạt và vượt, GDP 2017 dự kiến đạt 6,7%.

Bên cạnh đó, văn hóa, xã hội, bảo vệ tài nguyên môi trường, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, giữ gìn an ninh, quốc phòng, mở rộng đối ngoại cũng có nhiều tiến bộ, chuyển biến rất tích cực,... biết bao công sức, mồ hôi, trí tuệ và bản lĩnh vượt khó để được kết quả trên, đại biểu bày tỏ.

Song các hạn chế yếu kém vẫn hiện hữu và nhiều thách thức mà Chính phủ khái quát trong báo cáo còn rất lớn, phải hết sức kiên trì, bản lĩnh và quyết tâm chính trị cao mới có thể khắc phục. Đại biểu chia sẻ với Chính phủ, đồng tình 7 nhóm giải pháp sắp tới, song cũng mong Chính phủ chọn hướng ưu tiên, chuyển hướng đầu tư để hiệu quả cao hơn, đảm bảo sinh lợi, tăng năng xuất chuyển hóa và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Đại biểu mong Quốc hội, Chính phủ và cả hệ thống chính trị lưu ý thêm 4 vấn đề mang tính chất xu thế của xã hội như sau:

Thứ nhất, chống tham nhũng, chống lãng phí, triệt tiêu lợi ích nhóm là một xu thế mà Tổng Bí thư đã khẳng định, toàn dân đang hưởng ứng và mong đợi.

Thứ hai, bảo vệ lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc là xu thế mang tính chất truyền thống. Bất kể hành vi nào xâm hại lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc đều kích ứng lòng dân, khơi dậy lòng yêu nước và nhân dân sẵn sàng xả thân đấu tranh đến cùng vì mục tiêu lý tưởng đó. Hiện tượng người dân không tin hàng hóa Trung Quốc, công trình Trung Quốc làm, không tin khi làm ăn hợp tác với Trung Quốc và hiện nay có tư tưởng bài xích doanh nghiệp FDI.

Thứ ba, xu thế phản ứng chính sách. Dân tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng nhưng khi thực hiện những chủ trương, đường lối này thông qua các chính sách, nếu thiếu minh bạch, có vấn đề sẽ gặp ngay phản ứng gay gắt của nhân dân. Minh chứng cho vấn đề này là những phản ứng trong việc quản lý đất quốc phòng ở Đồng Tâm, sân bay Tân Sơn Nhất, các dự án BOT, 12 đại dự án của Bộ Công Thương, các khiếu nại đông người, vấn đề ô nhiễm môi trường do FORMOSA gây ra và nhiều vấn đề khác nữa trong xã hội mà chúng ta đã nhận thấy.

Thứ tư, xu thế thờ ơ chính trị trong lớp trẻ rất đáng báo động. Lớp trẻ không quan tâm đến chính trị, xem nhẹ lịch sử, sống thực dụng, không có hình tượng lý tưởng để phấn đấu, thờ ơ thế cuộc, vô cảm trong quan hệ xã hội, bạo hành học đường, sa vào tệ nạn xã hội, suy thoái đạo đức... đang gặm nhấm và tha hóa nhân cách của lớp trẻ. Đây là vấn đề rất đáng báo động. Nếu chúng ta phát huy những mặt tích cực triệt tiêu các mặt tiêu cực, các xu thế sẽ là những dòng thác không gì ngăn cản nổi. Chúng tôi rất mong Chính phủ quan tâm thêm trong chỉ đạo, điều hành để mang lại hiệu quả cao nhất.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên họp. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Một Chính phủ liêm chính, kiến tạo, hành động... đang hiện hữu

Đại biểu Ngọ Duy Hiểu (Hà Nội) bày tỏ phấn khởi và đánh giá cao kết quả điều hành của Chính phủ trong 10 tháng qua, đánh giá kết quả này đại biểu cho rằng, thứ nhất, là tinh thần, phương châm của Đại hội Đảng toàn quốc về đổi mới toàn diện và đồng bộ đang được Đảng, Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo triển khai tổ chức thực hiện bài bản, bước đầu đạt kết quả quan trọng, thể hiện sinh động trong các lĩnh vực của đời sống ở các cấp, các ngành.

Theo đại biểu "một Chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân như lời tuyên thệ khi nhậm chức của Thủ tướng đang hiện hữu trong đời sống" dù rằng còn rất nhiều việc chúng ta phải làm.

Thứ hai, Đảng và Chính phủ đã và đang quyết tâm cao, mạnh mẽ, quyết liệt trong nhận diện và khắc phục các hạn chế, yếu kém mang tính trầm kha. Tấn công phá vỡ sự trì trệ, quan liêu, tiêu cực, thiếu trung thực, lỗi hệ thống, dấn thân vào những việc khó, mới, phức tạp, đụng chạm. Rõ nhất là xử lý cán bộ vi phạm, chống lợi ích nhóm, tinh gọn bộ máy và giảm biên chế, cơ cấu lại nền kinh tế, tập trung hoàn thiện thể chế cải cách hành chính, thành lập tổ công tác của Thủ tướng, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ ở các bộ, ngành và địa phương.

Thứ ba, nhìn nhận vào kết quả đã đạt được trong bối cảnh khó khăn chồng chất, chúng ta thấy con đường và cách đi là hết sức đúng đắn, mạnh mẽ, chắc chắn, cách mạng và thận trọng. Kết quả đó đã củng cố, tăng cường đáng kể niềm tin của Đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Quốc hội và Chính phủ.

Vui mừng về kết quả, nhưng đại biểu vẫn còn băn khoăn, và đây có lẽ cũng là băn khoăn của cử tri về hai vấn đề lớn.

Một là Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã chuyển khá mạnh, nhưng một số bộ ngành và nhiều địa phương, nhất là ở cấp cơ sở thì vẫn chưa thực sự động.

Hai là con đường chúng ta đi vẫn còn nhiều vật cản. Đó là tình trạng bàn lùi, buông xuôi, vô cảm, sợ trách nhiệm, lợi ích nhóm, không trung thực, đối phó, cục bộ, bệnh thành tích, nói nhiều làm ít, xu nịnh, tham mưu theo kiểu hại nước, lợi mình, thiếu công khai minh bạch và can thiệp trái pháp luật còn phổ biến. Đó là những thách thức rất lớn, đòi hỏi nỗ lực rất cao của Đảng, Quốc hội, Chính phủ để nước ta không bị lạc hậu và không bị tụt hậu.

Đại biểu cũng góp ý các giải pháp ngăn chặn lợi ích nhóm, hiện tượng một bộ phận cán bộ, công chức "vô cảm"; nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em; đổi mới nội dung, cách thức, mô hình giáo dục trẻ; nghiên cứu sửa đổi, nâng lương cho giáo viên mầm non; đảm bảo lợi ích của giáo viên mầm non (đại biểu nêu trường hợp cô giáo Loan ở Hà Tĩnh chỉ được nhận lương hưu 1,3 triệu đồng); nâng cao hiệu quả công tác giải quyết việc làm, đào tạo nghề, nâng cao thu nhập, chăm sóc đời sống công nhân lao động; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động; sửa đổi quy định pháp luật hiện hành theo hướng nâng cao vai trò của tổ chức công đoàn trong bảo vệ lợi quyền cho người lao động...

Thổi luồng sinh khí mạnh mẽ vào môi trường đầu tư kinh doanh

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) cho rằng thông tin về phát triển kinh tế, xã hội vừa được công bố gây ngạc nhiên lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp.

Cho rằng, FDI là bổ trợ quan trọng cho cả quá trình tăng trưởng của nước ta, đại biểu dẫn chứng, sau 25 năm khu vực này đã đóng góp cho GDP từ 2% vào năm 1992 lên 20% vào năm 2016, giải quyết việc làm cho 2 triệu lao động, góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người lên 2.000 USD. Tuy nhiên, dự kiến chiếm 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 70% kim ngạch xuất khẩu, 50% giá trị sản xuất công nghiệp, nhưng thực tế khu vực này chỉ đón góp vào ngân sách từ 15 - 19%”.

Chỉ ra những bất cập trong quản lý hoạt động của khối doanh nghiệp FDI, đại biểu đề nghị có giải pháp quản lý chặt chẽ, đấu tranh chống chuyển giá, rà soát, sửa đổi lại các chính sách về ưu đãi đầu tư FDI, không thu hút đầu tư bằng mọi giá để các doanh nghiệp khu vực này đóng góp hiệu quả hơn, cao hơn (về chuyển giao khoa học công nghệ, kết nối sản xuất với doanh nghiệp trong nước, nâng cao mức đóng góp về thuế, bảo đảm môi trường, an sinh xã hội...) đối với nền kinh tế đất nước;...

Đại biểu Phạm Trọng Nhân: Nghị quyết Trung ương 5 cùng những chỉ đạo quyết liệt của Người đứng đầu Chính phủ đã thổi luồng sinh khí mạnh mẽ vào môi trường đầu tư kinh doanh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Góp ý giải pháp phát triển kinh tế, đại biểu cho rằng, Nghị quyết Trung ương 5, Khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế, cùng những chỉ đạo quyết liệt, cam kết kiến tạo môi trường kinh doanh công bằng của Người đứng đầu Chính phủ đã thổi luồng sinh khí mạnh mẽ vào môi trường đầu tư kinh doanh.

Đại biểu bày tỏ: “Tôi thực sự xúc động, vui mừng, sự quyết tâm của cộng đồng doanh nhân trẻ, sự quyết tâm đồng hành của Chính phủ qua việc công bố “sách trắng”, tổ chức Diễn đàn kinh tế tư nhân lần 2 và mới hôm qua là ra mắt cộng đồng Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân của Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ là minh chứng hùng hồn nhất cho những cam kết và quyết tâm này”.

Song cũng theo đại biểu, thì điều còn lại là làm sao luồng sinh khí liên tục bền vững và lan tỏa, tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển lớn mạnh. Đây là điều kiện cơ bản nhất của hoạt động kiến tạo - điều mà Chính phủ đang từng ngày cam kết với doanh nghiệp và người dân. “Làm sao để rời vai những gã khổng lồ và tự đứng trên đôi chân của mình hay không là câu hỏi lớn mà tất cả chúng ta có trách nhiệm trả lời”, đại biểu Phạm Trọng Nhân trăn trở.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định). Ảnh VGP/ Nhật Bắc

Nghiên cứu điều chỉnh khung giờ làm việc

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) đề xuất Chính phủ nghiên cứu điều chỉnh giờ khung giờ làm việc đối với khối hành chính, dịch vụ công, giáo dục. Đại biểu dẫn chứng các nước châu Á và trên thế giới thường bắt đầu giờ làm việc từ 8h30-9h00 và rút ngắn giờ nghỉ trưa để nâng cao hiệu quả làm việc.

Theo đại biểu việc điều chỉnh khung giờ làm việc đem lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của đất nước như: Tiết kiệm năng lượng; giúp nâng cao sức khỏe người lao động, giảm sức ép giao thông tại các đô thị lớn trong giờ cao điểm; thay đổi khung giờ làm việc còn giúp nâng cao sức khỏe cho học sinh, giúp các bậc phụ huynh chăm sóc con em tốt hơn...

Bên cạnh đó, đại biểu cũng góp ý Chính phủ tiến hành rà soát, bố trí vốn đầu tư thực hiện các dự án đầu tư công trọng điểm, tránh dàn trải, gây lãng phí.

Đại biểu Nguyễn Sơn (Hà Tĩnh). Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tập trung xử lý các dự án thua lỗ, yếu kém

Đại biểu Nguyễn Sơn (Hà Tĩnh) đồng tình với nhìn nhận thẳng thắn của Chính phủ về 6 nhóm tồn tại hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua, đại biểu cũng nhấn mạnh một số hạn chế cần được phân tích thấu đáo và có giải pháp xử lý căn cơ. Cụ thể là, chưa tập trung đồng bộ, xử lý các dự án thua lỗ nặng, đặc biệt là 12 dự án của Bộ Công thương đến nay, việc xử lý rất chậm. Các bộ, ngành rà soát còn bao nhiêu dự án thua lỗ? Và đã có giải pháp như thế nào? Theo đại biểu, phải có giải pháp quyết liệt gắn với cổ phần hóa, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước để báo cáo với Quốc hội và thông tin tới cử tri.

Cũng theo đại biểu, Chính phủ quyết liệt nhưng còn một số bộ ngành, cơ quan Trung ương, địa phương vẫn chưa sâu sát, chưa chủ động tháo gỡ cho người dân, chậm xử lý kiến nghị đề xuất. Vì vậy, ngoài giải pháp về kinh tế vĩ mô, ổn định, cơ cấu lại nền kinh tế, tiếp tục phát triển chỉ tiêu KT-XH năm 2018, đại biểu đề nghị sớm khắc phục những yếu kém trên, tạo niềm tin, động lực cho tăng trưởng bền vững với giải pháp thiết thực, kịp thời từ Chính phủ xuống đến các bộ, ngành, địa phương.

Đại biểu Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh) phấn khởi trước những kết quả đã đạt được về KT-XH, đại biểu góp ý một số nội dung liên quan đến: Tháo gỡ nút thắt giải ngân vốn đầu tư công; xử lý các dự án thua lỗ yếu kém; đẩy mạnh đổi mới thể chế, cải cách hành chính, sắp xếp lại bộ máy theo hướng tinh gọn hiệu quả, gắn với tinh giản biên chế; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, giảm chi thường xuyên, huy động tối đa các nguồn lực để đầu tư cho phát triển; phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân; thúc đẩy hợp tác công tư; xã hội hóa giáo dục; nâng cao hiệu quả công tác phòng chống thiên tai, cháy nổ, vệ sinh an toàn thực phẩm; tổng rà soát quỹ đất chưa sử dụng hoặc đã giao cho doanh nghiệp nhưng chưa sử dụng để quản lý hiệu quả; đầu tư thỏa đáng cho sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; quan tâm hơn nữa đối với người có công để họ được động viên, an ủi...

Các đại biểu: Mai Ánh Tuyết (An Giang); Lại Xuân Môn (Bạc Liêu); KSor H'Bơ Khắp (Gia Lai); Lê Minh Chuẩn (Quảng Ninh); Nguyễn Tấn Anh (Bình Phước); Bạch Thị Hương Thủy (Hòa Bình)... góp ý các nội dung: Tái cơ cấu nền kinh tế; phát triển nông nghiệp công nghệ cao thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng các chuỗi giá trị nông nghiệp; phòng chống buôn lậu; nâng cao hiệu quả giải quyết việc làm; đầu tư xây dựng đường tuần tra biên giới; phát triển kinh tế tư nhân; thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; xây dựng các chuỗi giá trị, phát triển thị trường nông sản, tránh tình trạng được mùa mất giá; đầu tư khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển giống cây, con chủ lực; nâng cao nguồn lực lao động nông thôn; phát triển bảo hiểm nông nghiệp; xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên, công chức vi phạm; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; xử lý các vấn đề quốc tế; phát triển KT-XH khu vực Tây Nguyên; nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ phát triển rừng; phát triển KT-XH vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; xử lý vấn đề thâm hụt ngân sách, quản lý nợ công; điều chỉnh, nâng cao hiệu quả thu ngân sách; tháo gỡ vướng mắc, khuyến khích tích tụ tập trung ruộng đất, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; thực hiện các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững...

Nhiều điểm sáng về KT-XH

Đại biểu Nguyễn Bắc Việt (Ninh Thuận) đánh giá: Năm nay đã có nhiều “điểm sáng” trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển KT-XH. “Sáng” ở tốc độ tăng trưởng, “sáng” trong thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu, “sáng” trong chống tham nhũng, tiêu cực.

Theo ông có những “điểm sáng” này là nhờ sự quyết tâm trong lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, toàn hệ thống chính trị và nhân dân cả nước”.

Nhất trí với các giải pháp Chính phủ đã nêu trong báo cáo, đại biểu đề nghị trong năm 2018 cần tập trung cổ phần hóa hiệu quả các doanh nghiệp nhà nước; thực hiện thật tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, đồng cảm với dân, để dân đồng thuận với các chủ trương, quyết sách của chính quyền...

Đại biểu cũng góp ý các cơ quan truyền thông cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân đồng thuận với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước; chủ động đấu tranh với các thông tin xấu trên mạng; đề nghị báo chí mở chuyên mục nhận diện thông tin xấu độc, không chính xác...

Nâng cao hiệu quả dự báo, phòng chống thiên tai

Đại biểu Đỗ Trọng Hưng (Thanh Hóa) đề xuất một số nội dung liên quan đến công tác giải ngân đầu tư công; kiểm soát lạm phát; đẩy mạnh huy động các nguồn lực phát triển sản xuất kinh doanh; bổ sung đánh giá thiệt hại của ngành nông nghiệp do thiên tai gây ra; phát triển chăn nuôi, thủy sản, trồng và bảo vệ rừng, xây dựng nông thôn mới một cách thực chất;...

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ sớm rà soát, trình Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư công; cân đối nguồn lực khi ban hành các chính sách; chỉ ban hành chính sách mới khi cân đối được nguồn lực thực hiện... Đẩy mạnh trồng và bảo vệ rừng, ngăn chặn tình trạng khai thác tài nguyên trái phép, có giải pháp phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gây nhiều tác động tiêu cực; đề nghị bố trí nguồn vốn cao hơn cho các tỉnh bị thiên tai (lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, xâm nhập mặn, hạn hán...) nâng cấp các công trình phòng chống thiên tai; nâng cao năng lực dự báo thiên tai...

Đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) góp ý giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác dự báo, cảnh báo, phòng chống thiên tai ở các tỉnh miền núi phía Bắc (mưa đá, giá rét, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất...); đại biểu đề nghị đầu tư trang thiết bị đển nâng cao hiệu quả công tác dự báo, ứng phó thiên tai bất ngờ; rà soát di dân ra khỏi các khu vực có nguy cơ cao; quy hoạch các vùng thường xuyên bị ảnh hưởng thiên tai để có chính sách đầu tư, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai; xây dựng hệ thống các trạm quan sát khí tượng thủy văn hiện đại; đầu tư, nâng cấp các công trình ứng phó thiên tai; nâng cao hiệu quả công tác quản lý bảo vệ, phát triển rừng, nâng cao nhận thức cho người dân về công tác bảo vệ rừng, thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng, xử lý nghiêm các đối tượng phá rừng; thực hiện tốt công tác di dân, tái định cư khi xây dựng các công trình thủy điện...

Nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ, phát triển rừng

Đại biểu Sùng A Hồng (Điện Biên) đề nghị Trung ương quan tâm, có cơ chế chính sách ưu tiên đẩy mạnh đầu tư phát triển các tỉnh miền núi phía Bắc; đổi mới thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, giải ngân, thực hiện các dự án đầu tư công; sửa đổi các quy định để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ phát triển rừng, khoanh nuôi, bảo vệ, tái sinh rừng tự nhiên; sửa đổi quy định về chi trả dịch vụ môi trường rừng cho phù hợp với thực tế hiện nay;...

Đại biểu Dương Xuân Hòa (Lạng Sơn) đánh giá cao những kết quả đã đạt được về KTXH và sự điều hành của Chính phủ, đại biểu góp ý một số nội dung liên quan đến việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công trung hạn (lập, phê duyệt, phân giao vốn); thực hiện nghiêm việc đóng cửa rừng tự nhiên; xử lý nghiêm các đối tượng chặt phá rừng, khai thác khoáng sản trái phép, nâng cao hiệu quả công tác quản lý bảo vệ phát triển rừng; triển khai các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác thu nội địa; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, xử lý nghiêm các vi phạm về thuế;...

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Vẫn còn tình trạng trên nóng dưới lạnh

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho rằng điểm nổi bật nhất trong báo cáo của Chính phủ về tình hình KT-XH năm 2017 là cả 13 chỉ tiêu đều đạt và vượt mục tiêu được đề ra.

Kết quả đạt được là niềm vui của cả nước, góp phần củng cố niềm tin của người dân, tạo không khí phấn khởi cho toàn xã hội. “Ai cũng nhận thấy có kết quả đó là tinh thần trách nhiệm, sự quyết liệt, sâu sát, trách nhiệm của tập thể Chính phủ, cũng như của Thủ tướng Chính phủ”.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả phấn khởi, đại biểu cho rằng vẫn còn tình trạng "trên nóng dưới lạnh" như: Trong phòng chống buôn lậu, đặc biệt là buôn lậu thuốc lá, Trung ương rất quyết liệt nhưng một số địa phương dường như buông lỏng, nhất là gần tới Tết Âm lịch; tình trạng phá rừng cũng là một ví dụ cho tình trạng "trên nóng dưới lạnh" khi nhiều địa phương "vô hiệu hóa" chỉ đạo đóng cửa rừng của Chính phủ, buông lỏng cho lâm tặc phá rừng;... theo đó cần có biện pháp chấn chỉnh tình trạng này.

Cuối giờ sáng, đại biểu Quốc hội của đoàn Long An đã tranh luận với đại biểu Nguyễn Sỹ Cương về công tác phòng chống buôn lậu của địa phương.

Chấn chỉnh kỷ cương đầu tư công

Đại biểu Ngô Sách Thực (Bắc Giang) phấn khởi trước kết quả tăng trưởng kinh tế, Chính phủ điều hành quyết liệt, rõ ràng, đồng thời chỉ ra những thách thức lớn cần phải vượt qua trong thời gian tới như: Cơ cấu lại nền kinh tế; nâng cao năng suất lao động, chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của nền kinh tế;... Đại biểu cũng góp ý một số nội dung về công bố kết luận thanh tra; đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách bộ máy hành chính nhà nước; giảm chi phí cho doanh nghiệp, nâng cao mức độ hài lòng cho người dân và doanh nghiệp;...

Đại biểu Ngô Sách Thực. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đại biểu đề nghị chấn chỉnh kỷ cương trong đầu tư công. Theo ông, người dân đang rất quan tâm đến vấn đề này. Vốn đầu tư phân bổ rất chậm, thời gian từ nay đến cuối năm còn 2 tháng, dễ tạo ra sức ép giải ngân để đạt mục tiêu về chi ngân sách. Phân cấp đầu tư, thủ tục đầu tư trong tổ chức thực hiện Luật Đầu tư công còn nhiều bất cập. Trong các văn bản pháp luật hiện hành đề ra nhiều biện pháp công khai, minh bạch, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đấu thầu qua mạng, chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để xe qua trạm thu phí BOT là những việc cụ thể cần làm ngay.

Đại biểu Trần Công Thuật (Quảng Bình) bày tỏ đồng tình cao với báo cáo của Chính phủ với nhiều niềm vui (13 chỉ tiêu đều đạt và vượt), Chính phủ có nhiều giải pháp tích cực, năng động, chỉ đạo quyết liệt; doanh nghiệp cũng có nhiều cố gắng; cử tri cũng đồng tình với những tồn tại, hạn chế và những giải pháp Chính phủ đã chỉ ra trong báo cáo.

Đại biểu góp ý các nội dung quản lý thuế như: Giải pháp chống thất thu thuế; ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách hoàn thuế của nhà nước để trục lợi; quản lý chặt chẽ hóa đơn; thu hồi nợ đọng thuế; ngăn chặn buôn lậu, hàng giả;... Bên cạnh đó, có giải pháp để tăng cường nuôi dưỡng mở rộng nguồn thu cho ngân sách; kích cầu tiêu dùng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng đầu tư kinh doanh; tạo điều kiện cho địa phương phát huy thế mạnh đặc thù để phát triển KTXH bền vững (ví dụ, cần sớm ban hành quy hoạch du lịch cho Quảng Bình để địa phương phát triển du lịch bền vững...)...

Đại biểu Nguyễn Đắc Quỳnh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Nhất trí cao với báo cáo của Chính phủ

Đại biểu Nguyễn Đắc Quỳnh (Sơn La) bày tỏ nhất trí cao với báo cáo của Chính phủ về kế hoạch phát triển KT-XH 2017, các chỉ tiêu kế hoạch KT-XH đặt ra cho năm 2018, tin tưởng năm nay sẽ đạt và vượt 13 chỉ tiêu đề ra.

Đồng thời đại biểu góp ý với Chính phủ có giải pháp năng động trong điều hành để ứng phó với biến đổi khí hậu, để bảo vệ những thành quả đã đạt được về KT-XH của nhà nước và nhân dân trước tác động tiêu cực do thiên tai gây ra.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm đầu tư phát triển giao thông miền núi, nhất là những tuyến đường bị ảnh hưởng của mưa lũ; xây dựng các kịch bản ứng phó với biến đổi khí hậu; sắp xếp lại dân cư vùng ảnh hưởng thiên tai; xử lý nghiêm các vi phạm chủ trương đóng cửa rừng, khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép...

Đại biểu Tống Thanh Bình (Lai Châu), bày tỏ đồng tình nhất trí cao với những đánh giá của Quốc hội về điều hành KT-XH và ngân sách nhà nước năm 2017, đại biểu cũng góp ý về vấn đề cân đối ngân sách đối với các tỉnh miền núi; đổi mới thủ tục, sớm ban hành các hướng dẫn để địa phương đẩy nhanh tiến độ phân bổ vốn, triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia (giảm nghèo bền xững và xây dựng nông thôn mới) giai đoạn 2016 - 2020;...

Đại biểu cũng góp ý về việc bố trí vốn triển khai thực hiện dự án cấp điện nông thôn cho các thôn bản vùng sâu, vùng xa chưa có điện; góp ý đổi mới quy trình thực hiện thủ tục đầu tư kinh doanh nhỏ trên địa bàn các tỉnh miền núi; bố trí nguồn lực để thực hiện chính sách đặc thù đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa (ví dụ, chính sách bảo vệ phát triển rừng gắn với giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số)...

Đại biểu Hoàng Quang Hàm. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) góp ý về tốc độ tăng trưởng; có giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn tăng trưởng; bố trí vốn để tập trung thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia, các chương trình mục tiêu quốc gia, tránh dàn trải; khắc phục tình trạng bội chi ngân sách, quản lý chặt chẽ nợ công, quản lý nguồn vốn ODA;... Đại biểu kiến nghị Chính phủ triển khai đẩy nhanh tiến độ tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập; quản lý chặt chẽ thu chi ngân sách; sắp xếp lại kế hoạch đầu tư công 2018;...

Đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang) đánh giá cao nỗ lực điều hành của Chính phủ trong năm 2017, đại biểu đề nghị làm rõ nét một số nội dung trong báo cáo: Mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị; các giải pháp tiêu thụ nông sản; phát triển công nghiệp, du lịch bền vững; phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết;...

Đại biểu đề xuất đẩy mạnh xúc tiến đầu tư hiệu quả, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, xây dựng mạng lưới phân phối nông sản, tránh tình trạng giải cứu nông sản; đổi mới cơ chế quản lý tài chính, tài sản; thực hiện chế độ chính sách tinh giản biên chế, đẩy mạnh phân cấp phân quyền; cải cách thủ tục hành chính, xóa bỏ nhũng nhiễu, tiêu cực...

Đạt và vượt toàn bộ 13 chỉ tiêu năm 2017

Theo Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2017; kế hoạch phát triển KT-XH 2018 được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trình bày tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 4, ngày 23/10: Trong điều kiện tình hình quốc tế và trong nước có nhiều biến động, Chính phủ đã chỉ đạo theo dõi sát, điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa và các chính sách khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng. Giá tiêu dùng bình quân 9 tháng tăng 3,79%, ước cả năm khoảng 4%, lạm phát cơ bản khoảng 1,6%. Đã thực hiện lộ trình giá thị trường đối với dịch vụ y tế tại tất cả các địa phương. Tín dụng 9 tháng tăng 12%, cơ cấu chuyển dịch tích cực, chất lượng được nâng lên; thanh khoản, an toàn hệ thống được bảo đảm. Mặt bằng lãi suất giảm, trong đó các lĩnh vực ưu tiên giảm 0,5 - 1%. Tỷ giá, thị trường vàng, ngoại tệ, giá trị đồng tiền Việt Nam ổn định; đã mua thêm hơn 6 tỷ USD, nâng mức dự trữ ngoại hối lên trên 45 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay.

Tập trung chống thất thu NSNN, chuyển giá, giảm nợ đọng thuế; tăng cường kiểm soát, triệt để tiết kiệm chi; ước cả năm tổng thu NSNN tăng 2,3% so với dự toán và tăng 10,1% so với năm 2016; bội chi 3,5% GDP, bằng mức Quốc hội thông qua. Kỷ luật tài chính - NSNN được tăng cường; từng bước chấn chỉnh sai phạm trong sử dụng tài sản công. Nợ công trong giới hạn cho phép và có xu hướng giảm.

Ảnh VGP/Nhật Bắc

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký mới, bổ sung và mua cổ phần trong 9 tháng đạt 25,5 tỷ USD, tăng 34,3%; vốn FDI thực hiện đạt kỷ lục 12,5 tỷ USD, tăng 13,4%. Thị trường chứng khoán vượt 800 điểm, cao nhất kể từ năm 2008 (ngày 20/10/2017 đạt 826,84 điểm); mức vốn hóa đạt trên 93% GDP; đưa thị trường chứng khoán phái sinh vào hoạt động. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước cả năm khoảng 33,4% GDP, tăng 12,6%.

Tính đến hết tháng 9, xuất khẩu tăng 20%, trong đó rau quả tăng 43,4%, hạt điều tăng 25,6%, thủy sản tăng 19,8%; điện tử, máy tính và linh kiện tăng 41,4%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng tăng 29,7%; điện thoại và linh kiện tăng 23,6%. Nhập khẩu tăng 22,7%; xuất siêu 328 triệu USD. Công tác quản lý thị trường, giá cả, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại được tăng cường.

Trong 9 tháng có gần 94 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, tăng 15,4%; tổng vốn đăng ký tăng 43,5%; có trên 21 nghìn doanh nghiệp hoạt động trở lại. Tổng vốn đăng ký mới và bổ sung đạt 2,1 triệu tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay. Phần lớn doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh ổn định và ngày càng tốt hơn. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp hạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam năm 2017 - 2018 tăng 5 bậc, lên thứ 55/137 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Tăng trưởng GDP 9 tháng đạt 6,41%, ước cả năm đạt 6,7%. Đạt được kết quả này là nhờ cả 3 khu vực tăng trưởng khá đồng đều: Nông nghiệp tăng 2,78% (gấp hơn 4 lần cùng kỳ), trong đó thủy sản tăng cao 5,42%; xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước cả năm đạt 35 tỷ USD. Công nghiệp và xây dựng tăng 7,17%, trong đó ngành chế biến, chế tạo tăng 12,8%. Khu vực dịch vụ tăng 7,25%, cao nhất kể từ năm 2008. Thu hút khách du lịch đạt kỷ lục, khách quốc tế đạt 9,45 triệu lượt, ước cả năm 13 triệu lượt, tăng 30%; khách trong nước đạt 57,9 triệu lượt, ước cả năm 75 triệu lượt, tăng 12%.

Trên cơ sở kết quả 9 tháng, với nỗ lực phấn đấu trong thời gian còn lại, dự báo cả năm 2017 chúng ta đạt và vượt toàn bộ 13 chỉ tiêu kế hoạch đề ra.

Báo cáo khẳng định: Đây là một thành công lớn của đất nước ta, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng giảm dần khai thác tài nguyên, chuyển sang công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển các ngành dịch vụ, du lịch.

Việc đạt được kết quả toàn diện trên các lĩnh vực đã góp phần củng cố niềm tin, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao (Liên Hợp Quốc đánh giá Chỉ số phát triển bền vững của Việt Nam năm 2017 tăng 20 bậc, lên mức 68/157 quốc gia, vùng lãnh thổ).

Tạo chuyển biến rõ nét trong thực hiện các đột phá chiến lược

Năm 2018 Chính phủ đặt mục tiêu, tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, tạo chuyển biến rõ nét, thực chất trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thực hiện quyết liệt cải cách hành chính; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật và sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ở tất cả các ngành, các cấp. Đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Làm tốt các nhiệm vụ phát triển văn hóa, xã hội; thực hành dân chủ và công bằng xã hội, nâng cao đời sống nhân dân; bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia; nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước.

Các chỉ tiêu chủ yếu năm 2018 được Chính phủ xác định như sau:

Về kinh tế: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 6,5 - 6,7%; Tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân khoảng 4%; Tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 7 - 8%; Tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu dưới 3%; Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 33 - 34% GDP.

Về xã hội: Tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều) giảm 1 - 1,3%, riêng các huyện nghèo giảm 4%; Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%; Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 58 - 60%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 3 tháng trở lên có văn bằng chứng chỉ công nhận kết quả đào tạo đạt 23 - 23,5%; Số giường bệnh trên một vạn dân đạt 26 giường (không tính giường trạm y tế xã); Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 85,2%.

Về môi trường: Tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường 88%; Tỷ lệ che phủ rừng đạt 41,6%.