Tổng Bí thư Tô Lâm: Hợp nhất Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh là một lựa chọn có tính đột phá

Tham dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Hoài Trung; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long…

Đồng thuận các chủ trương lớn của Đảng

Ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh đều là những địa phương có vị trí địa lý đặc biệt trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Các tỉnh đều có vị trí cửa ngõ chiến lược của khu vực hạ lưu sông Mekong, có vai trò quan trọng về kinh tế biển, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp năng lượng tái tạo, văn hóa - xã hội, tiềm năng du lịch đa dạng, đồng thời là vùng có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống nhất cả nước.

Bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh đã kịp thời chỉ đạo các cấp, các ngành ban hành các văn bản triển khai thực hiện. Tỉnh ủy 3 tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, đảm bảo nghiêm túc, chặt chẽ, có nhiều đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng; phát huy dân chủ, củng cố niềm tin của nhân dân; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh. Qua triển khai, đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng thuận với chủ trương lớn của Đảng, góp phần vào sự phát triển chung của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh đã cụ thể hóa ban hành trên 30 văn bản, triển khai thực hiện đảm bảo chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ, bảo đảm nội dung, quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu, nhiệm vụ theo định hướng của Trung ương. Các địa phương đã đề ra từ 14- 20 nhiệm vụ cụ thể và được thực hiện theo lộ trình, có sản phẩm và đạt chất lượng.

Các công việc chuẩn bị cho việc sắp xếp cấp xã, kết thúc hoạt động cấp huyện, hợp nhất cấp tỉnh được Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh chỉ đạo hoàn thành và trình Chính phủ Đề án hợp nhất các tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh. Cả 3 tỉnh đã hoàn thành và báo cáo Trung ương Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã (Bến Tre còn 48 xã, phường; Vĩnh Long còn 35 xã, phường; Trà Vinh còn 41 xã, phường). Các tỉnh đã định hình khung đội ngũ cán bộ lãnh đạo cho các xã, phường (sau sáp nhập), cơ bản hoàn thành dự kiến phân công cán bộ giữ các chức danh bí thư, phó bí thư, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân xã, phường sau khi sáp nhập.

Về giải quyết chế độ, chính sách khi thực hiện sắp xếp, đến nay, 3 tỉnh đã giải quyết 345 đối tượng, tiếp tục rà soát, tổng hợp đầy đủ để kịp thời giải quyết chính sách cho các đối tượng nghỉ do sắp xếp cấp xã, kết thúc hoạt động cấp huyện, hợp nhất cấp tỉnh và đối tượng cán bộ không chuyên trách xã, phường, thị trấn.

Các tỉnh đã có phương án sử dụng đối với trụ sở dôi dư, không để xảy ra thất thoát, lãng phí. Đồng thời, có phương án điều chuyển các tài sản công cho các đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp, tiếp tục sử dụng hoặc thanh lý toàn bộ tài sản dôi dư theo đúng quy định về quản lý, sử dụng tài sản công. Các tỉnh cũng đã chủ động có phương án điều chuyển các nguồn vốn đầu tư công đã giao cho cấp huyện về các ban quản lý của tỉnh để tiếp tục thực hiện các công trình, dự án không để bị ách tắc sau khi kết thúc hoạt động của cấp huyện.

Những năm qua, 3 tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Năm 2024 và đặc biệt là trong những tháng đầu năm 2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của 3 tỉnh tiếp tục duy trì ở mức khá, thể hiện đà phục hồi ổn định và chuyển biến tích cực trong cơ cấu nội tại. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch rõ nét theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm dần phụ thuộc vào nông nghiệp thuần túy. An sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân ngày càng cải thiện.

Vùng kinh tế sinh thái, đô thị ven sông - ven biển đặc thù, hiện đại

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá cao và biểu dương những cố gắng, kết quả tích cực mà các địa phương đã đạt được trong thời gian qua; khẳng định những thành tựu đó không chỉ tạo nền tảng cho sự phát triển trong thời gian tới mà còn là tiền đề quan trọng để ba tỉnh tiến tới hợp nhất, hình thành một đơn vị hành chính - kinh tế mới có năng lực cạnh tranh cao, thực sự là một trong những cực tăng trưởng nhanh của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Tổng Bí thư chỉ rõ, liên kết kinh tế giữa ba địa phương và với vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhìn chung còn rời rạc. Các ngành kinh tế có lợi thế bổ sung như dừa, thủy sản, nông nghiệp hữu cơ, năng lượng sạch... vẫn phát triển theo chiều ngang, thiếu mô hình chuỗi giá trị tích hợp và phối hợp liên vùng. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của cả ba tỉnh thiếu tính đồng bộ, đặc biệt là các tuyến trục kết nối ra biển, cảng cạn, đường ven biển và các hành lang kinh tế đường thủy…

Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc hợp nhất Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh thành một đơn vị hành chính - kinh tế mới không chỉ đơn thuần là giải pháp tổ chức lại địa giới hành chính mà quan trọng hơn là một lựa chọn có tính đột phá nhằm tái thiết cấu trúc phát triển theo hướng tích hợp, đồng bộ và hiệu quả. Sự hợp nhất này sẽ mở ra không gian mới để phát huy tối đa lợi thế so sánh và tính bổ trợ lẫn nhau giữa các địa phương, thúc đẩy liên kết kinh tế thực chất.

Ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh có cơ cấu kinh tế, thế mạnh ngành nghề và vị trí địa lý mang tính bổ sung tự nhiên, tạo nền tảng thuận lợi để hợp nhất thành một thực thể phát triển hài hòa và toàn diện. Đồng thời, về mặt văn hóa - xã hội, ba địa phương có nền tảng dân cư ổn định, tương đồng về bản sắc vùng, thuận lợi cho việc tích hợp thể chế, đồng bộ hóa quản trị, phát triển nhân lực và gìn giữ sự hài hòa về văn hóa dân tộc. Đây là điều kiện cần và đủ để hình thành một đơn vị hành chính - kinh tế có nội lực mạnh, tổ chức vận hành hiệu quả và khả năng cạnh tranh vượt trội trong vùng và cả nước.

Tổng Bí thư khẳng định, đây là cơ hội để chuyển từ mô hình phát triển theo đơn vị tỉnh sang mô hình điều phối phát triển vùng, với quy mô đủ lớn để thu hút đầu tư chiến lược, triển khai các dự án hạ tầng liên kết, số hóa quản trị công, phát triển kinh tế xanh và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Điều quan trọng là, sự hợp nhất này phải đi đôi với tư duy quản trị mới, tinh gọn về bộ máy, minh bạch trong vận hành, hiện đại về công nghệ và linh hoạt trong điều phối, nhằm hình thành một trong những trung tâm tăng trưởng có sức lan tỏa, thích ứng cao và đủ sức dẫn dắt vùng Đồng bằng sông Cửu Long bước vào giai đoạn phát triển mới cùng đất nước.

Với vị trí nằm giữa hạ lưu sông Tiền với sông Hậu và giáp biển Đông, Vĩnh Long mới sau hợp nhất sẽ hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành một trong những trung tâm kinh tế, logistics, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và dịch vụ biển của toàn vùng, giữ vai trò cầu nối giữa các tiểu vùng nội địa với không gian biển và chuỗi cung ứng quốc tế. Đây là tiền đề để phát triển một mô hình vùng kinh tế sinh thái, đô thị ven sông - ven biển đặc thù, hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu và hòa cùng xu thế chuyển đổi mô hình tăng trưởng bền vững cho toàn bộ Đồng bằng sông Cửu Long.

Xác lập tầm nhìn phát triển mới có tính đột phá

Chỉ đạo về việc thực hiện những nhiệm vụ trong thời gian tới, Tổng Bí thư đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh tập trung rà soát, đánh giá mức độ hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 – 2025; cải cách mạnh mẽ mô hình tổ chức bộ máy; tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền tạo đồng thuận cao; xây dựng, triển khai phương án sắp xếp, bố trí sử dụng các trụ sở dôi dư theo hướng ưu tiên cho các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục…

Nhấn mạnh việc hợp nhất ba tỉnh là thời cơ để xác lập một tầm nhìn phát triển mới, có tính đột phá, tích hợp, nhanh và bền vững, Tổng Bí thư đề nghị, địa phương mới cần được định vị lại trong tổng thể phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long, gắn kết chặt chẽ với các trục liên kết vùng - ven biển - xuyên sông Mekong và hành lang kinh tế quốc gia, đồng thời chủ động kết nối với Chiến lược phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng biến đổi khí hậu, Nghị quyết số 13-NQ/TW và các quy hoạch cấp vùng, quốc gia. Trên nền tảng này, cần sớm rà soát, điều chỉnh và tích hợp quy hoạch ba tỉnh thành một quy hoạch tổng thể phát triển tỉnh mới, bảo đảm tính đồng bộ, không chồng lấn, phát huy thế mạnh bổ sung của từng vùng địa sinh thái và kinh tế. Tầm nhìn dài hạn cần hướng tới việc xây dựng một trung tâm tăng trưởng mới có năng lực cạnh tranh vùng và quốc gia, dựa trên nền tảng phát triển xanh, thông minh, đa trung tâm, gắn với chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Tổng Bí thư đề nghị, đẩy mạnh phát triển kinh tế trên nền tảng khoa học công nghệ, vốn nhân lực và phát triển kinh tế tư nhân. Tỉnh sau hợp nhất cần chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang mô hình phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, liên kết vùng và chuyển đổi số, phù hợp với yêu cầu phát triển hiện đại, bền vững và hội nhập sâu rộng. Triển khai quyết liệt các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo đa chiều và nâng cao tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như giáo dục, y tế, nhà ở, đặc biệt ở các khu vực còn khó khăn, vùng sâu, vùng xa và nơi có đông đồng bào dân tộc Khmer. An sinh phải gắn liền với sinh kế bền vững và trao quyền cho người dân tự vươn lên.

Trong bối cảnh sáp nhập và chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng, Tổng Bí thư yêu cầu, củng cố tổ chức đảng và hệ thống chính trị càng trở nên cấp thiết. Các cấp ủy cần tập trung xây dựng Đảng vững mạnh toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; giữ vững kỷ luật, kỷ cương, phát huy vai trò nêu gương của cán bộ chủ chốt. Các cấp ủy cần chuẩn bị tốt đại hội đảng bộ các cấp theo đúng tinh thần Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bảo đảm tiến độ, nguyên tắc, chất lượng và phù hợp với thực tiễn mới sau hợp nhất; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, củng cố niềm tin trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Tổng Bí thư khẳng định, việc hợp nhất ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh là quyết định có tính chiến lược đã được đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng trên hành trình hiện thực hóa các nghị quyết lớn của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long, phát triển kinh tế tư nhân, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới tổ chức chính quyền và nâng cao năng lực thực thi chính sách ở cấp địa phương. Để phát triển nhanh và bền vững sau sáp nhập, cần nhìn nhận toàn bộ quá trình này như một cơ hội hiếm có để kiến tạo mô hình phát triển mới hiện đại hơn về tư duy, hiệu quả hơn về tổ chức, sâu sắc hơn về liên kết vùng và mạnh mẽ hơn về năng lực cạnh tranh.

Tổng Bí thư yêu cầu, tỉnh mới phải chủ động chuyển mình từ tư duy nhiệm kỳ sang tư duy chiến lược dài hạn, phải có tầm nhìn và sự kiên định, nhất quán; từ quản lý hành chính sang kiến tạo phát triển; từ hành động đơn lẻ sang phối hợp tổng thể giữa cấp ủy, chính quyền, doanh nghiệp và người dân; cần khẩn trương cụ thể hóa các nghị quyết mới đây của Trung ương thành chương trình hành động rõ mục tiêu, có lộ trình, có con người chịu trách nhiệm và có kết quả cụ thể./.