Trí thức KH&CN đề xuất ý kiến trước kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Ngày 17/9, Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo "Một số ý kiến của trí thức KH&CN Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam gửi tới kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV".

TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, việc lấy ý kiến, phản ánh, kiến nghị của nhân dân trước mỗi kỳ họp của Quốc hội là một nhiệm vụ quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mà trong đó Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam là thành viên, đại diện cho đội ngũ trí thức KH&CN, với số lượng lên đến 2,2 triệu trí thức, chiếm tới 32,5% đội ngũ trí thức cả nước.

Đây là một trong những kênh quan trọng để đội ngũ trí thức KH&CN phát huy vai trò, trách nhiệm tham gia đóng góp thêm cơ sở, luận cứ, góp phần hoàn thiện thể chế, giám sát, nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong thực thi pháp luật, để chính sách, pháp luật đi vào cuộc sống, thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Theo ông Phan Xuân Dũng, từ kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV tới nay đã diễn ra nhiều sự kiện chính trị - xã hội mà cử tri toàn quốc cũng như trí thức KH&CN quan tâm.

Trong đó có việc một số chính sách mới ban hành về tài chính, tiền tệ đã phần nào tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh cho người dân và doanh nghiệp. 

An sinh xã hội, lao động, việc làm được cải thiện khi có sự điều chỉnh tiền lương mới. Công tác phòng, chống tham nhũng tiêu cực, công tác dân tộc, tôn giáo tiếp tục được đẩy mạnh.

Các vấn đề về giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, an toàn thực phẩm, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu từng bước được cải thiện...

Gần đây nhất là vấn đề khắc phục hậu quả của cơn bão số 3 gây thiệt hại nặng nề cho một số tỉnh miền Bắc nước ta được cả nước quan tâm chia sẻ.

Tại Hội thảo, TS.Phạm Văn Tân, Nguyên Phó Chủ tịch Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đề nghị các cơ quan chức năng đánh giá tình hình thiệt hại, hậu quả của cơn bão số 3 và mưa lũ vừa qua tại các địa phương gây ảnh hưởng như nào đến tình hình tăng trưởng kinh tế năm 2024, cũng như các giải pháp khắc phục hậu quả mưa bão, phục hồi sản xuất, kinh doanh.

"Cần đánh giá khách quan, thấy rõ khó khăn và dự báo thật tốt để xây dựng định hướng, kịch bản phát triển kinh tế-xã hội năm 2025", ông Tân đề nghị.

Hoàn thiện hành lang pháp lý cho sự phát triển của đội ngũ trí thức

Cho ý kiến về việc phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam, trong đó có trí thức KH&CN, ông Nguyễn Hữu Giới, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam cho rằng, chủ trương của Đảng ta về vấn đề này thì rất đúng và rất trúng, thể hiện trong các Nghị quyết của Đảng.

Nhờ đó, đội ngũ trí thức Việt Nam hiện nay đã đông về số lượng và tăng về chất lượng, trong đó có nhiều nhà khoa học có uy tín, chuyên gia giỏi ở các lĩnh vực cả những lĩnh vực mới.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hữu Giới, vẫn còn thiếu vắng các nhà khoa học hàng đầu, để dẫn dắt, để quy tụ các nhà khoa học lớn ở trong và ngoài nước cùng tham gia góp ý, tham mưu cho Đảng và Chính phủ trong những quyết sách lớn và quan trọng.

"Nếu được biết tới, được đánh giá đúng, được "chiêu hiền, đãi sĩ" và ứng xử tốt, đúng mực với họ, mạnh dạn giao công việc (để họ chủ động điều hành), thì họ sẽ lăn xả vào công việc khoa học - lĩnh vực mà họ đam mê, hiểu biết, sẵn sàng cống hiến hết mình vì lợi ích chung", ông Nguyễn Hữu Giới bày tỏ và đề nghị hoàn thiện hành lang pháp lý thật đầy đủ cho sự phát triển của đội ngũ trí thức Việt Nam.

Trong đó, ông Giới đề xuất Quốc hội cho phép xây dựng và ban hành Luật về Hội để góp phần đẩy mạnh việc quản lý và tổ chức hội ở nước ta, thúc đẩy việc đoàn kết, tập hợp lực lượng đội ngũ trí thức Việt Nam tham gia, hiến kế cho Đảng và Chính phủ nhiều vấn đề quan trọng, nhiều quyết sách lớn mang tầm chiến lược.

Cho ý kiến về việc phát triển văn hóa ở Việt Nam, ông Nguyễn Hữu Giới cho rằng, nhiều năm qua, việc đầu tư cho văn hóa ở nước ta ở mức thấp.

Đơn cử như ngành thư viện, hàng năm ngoài chi lương cho cán bộ làm việc, chỉ còn kinh phí rất khiêm tốn chi cho thư viện hoạt động nghiệp vụ, chuyên môn và bổ sung sách báo, tài liệu. Việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, từng hiện đại hóa thư viện và chuyển đổi số của ngành vẫn còn nhiều khó khăn…

Vì vậy, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam đề nghị các đại biểu Quốc hội lưu ý về việc sắp tới cần tăng mức đầu tư ngân sách cho phát triển văn hóa, trong đó có thư viện. Bởi đây sẽ là cú hích cần thiết, là sự "chấn hưng văn hóa" cần thiết trong giai đoạn mới.

Tại hội thảo, các nhà khoa học, chuyên gia, trí thức cũng đề xuất ý kiến về một số vấn đề cụ thể như về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; việc nâng cao chất lượng các dự án luật, chính sách; công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; công tác lựa chọn cán bộ; vấn đề cải cách tiền lương; bảo vệ môi trường, ứng phó biến đối khí hậu…

Hoàng Giang